Την περασμένη βδομάδα (26.9.2000) το υπουργείο Οικονομικών ζητά απ' τα ασφαλιστικά Ταμεία και τις Νομαρχίες την εξόφληση των δαπανών της υγειονομικής περίθαλψης των ασφαλισμένων και των δημοσίων υπαλλήλων.

«Σας πληροφορούμε ότι ένας μεγάλος αριθμός νοσοκομείων εξακολουθούν να μας γνωστοποιούν ότι πολλοί ασφαλιστικοί οργανισμοί φορείς δεν ανταποκρίνονται στην υποχρέωση εξόφλησης των δαπανών εντός των προθεσμιών που προβλέπει ο νόμος 2789/2000», αναφέρεται στο έγγραφο που συνοδεύεται με την προειδοποίηση: «Η επίκληση οποιουδήποτε λόγου για τις καθυστερήσεις που παρατηρούνται δεν μπορεί να έχει καμιά βάση».

Είναι το τρίτο έγγραφο που στέλνει το υπουργείο Οικονομικών απ' την αρχή του χρόνου (τα άλλα δύο στάλθηκαν την 1.3.2000 και τις 2.6.2000) για να εφαρμοστεί ο νόμος 2789/2000 που προβλέπει:

• Από 1.1.2000 τα ασφαλιστικά ταμεία και το δημόσιο θα προκαταβάλουν το 75% των υποχρεώσεών τους από δαπάνες υγειονομικής περίθαλψης εντός 30 ημερών από την ημερομηνία υποβολής των δικαιολογητικών.
• Παρέχεται η δυνατότητα στα νοσηλευτικά ιδρύματα να απευθύνονται στο Γενικό Λογιστήριο του κράτους και να ζητούν την παρακράτηση από τις γραμμένες στον προϋπολογισμό πιστώσεις για επιχορηγήσεις ποσών ίσων με τις ανεξόφλητες κατά περίπτωση οφειλές τους στις περιπτώσεις εκείνες που δεν τηρούνται οι προβλεπόμενες προθεσμίες.

Η κυβέρνηση λοιπόν «βγήκε στη γύρα για ρευστό», καθώς τα νοσοκομεία χρωστούν κοντά στα 220 δισ. δραχμές προς τους προμηθευτές (εκ των οποίων τα 113,5 δισ. είναι για φάρμακα), ενώ υπάρχει η πρόβλεψη ότι η δαπάνη για την περίθαλψη των δημοσίων υπαλλήλων θα υπερβεί κατά 60 δισ. το κονδύλι των 163 δισ. που είχε εγγραφεί στον προϋπολογισμό του 2000.

Μεγάλα ταμεία - όπως το ΙΚΑ και των αυτοαπασχολούμενων (ΟΑΕΕ)- δεν παρουσιάζουν μεγάλες καθυστερήσεις.

Ωστόσο όμως, η κυβέρνηση επείγεται - καθώς φαίνεται να εφαρμόσει στην πράξη - τη λεγόμενη «μεταρρύθμιση του ΕΣΥ», που, μεταξύ των άλλων, προβλέπει:

• Τη δημιουργία του Οργανισμού Διαχείρισης Πόρων Υγείας (ΟΔΙΠΥ) που θα συγκεντρώνει και θα διαχειρίζεται τους πόρους υγείας των μεγαλύτερων ασφαλιστικών οργανισμών (ΙΚΑ, ΟΓΑ, ΟΑΕΕ, Ασφαλισμένους του δημοσίου κ.ά.).
• Αναπροσαρμόζονται τα τιμολόγια υπηρεσιών (νοσήλιο, διαγνωστικές πράξεις, επισκέψεις κ.ά.) με σταδιακή κατάργηση όλων των υπουργικών αποφάσεων ή άλλων κανονιστικών πράξεων τιμολόγησης δημόσιων και ιδιωτικών υπηρεσιών υγείας.

Τα ασφαλιστικά ταμεία - εκτός απ' την κάθε είδους καταλήστευση - των εργοδοτών και του κράτους δέχτηκαν και το πλαγιοκόπημα με τις αυξήσεις των νοσηλίων.

Τις αλματώδεις αυξήσεις των νοσηλίων τις άρχισε η ΝΔ το 1992 και τις διεύρυνε το ΠΑΣΟΚ με τελικό στόχο την πλήρη απελευθέρωση των νοσηλίων. Τα επιχειρήματα ήταν κοινά: «Εγινε για την ορθολογική διαχείριση των νοσοκομείων», έλεγε το 1993 ο τότε υπουργός Υγείας Δ. Σιούφας ή για «μια σύγχρονη χρηματοδοτική διαχείριση των υπηρεσιών υγείας», αλλά και «τη δημιουργία διαχειριστικής κουλτούρας σε κάθε νοσοκομείο» όπως λέει (20.9.2000)ο νυν υπουργός Υγείας Αλ. Παπαδόπουλος.

Απ' την «παρακίνηση» της ΝΔ...

Ηταν Μεγάλη Πέμπτη του 1992 (23 του Απρίλη) όταν η κυβέρνηση της ΝΔ προχώρησε στην πρώτη αύξηση των νοσηλίων. (Τα νοσήλια της Γ' θέσης από 2.840 έφτασαν τις 8.000 δραχμές και τα νοσήλια της Α' θέσης από 6.040 έφτασαν σε 13.800 δραχμές).

Στις 29.4.1992 - μετά απ' το θόρυβο που ξεσηκώθηκε - ο τότε υφυπουργός Υγείας - Πρόνοιας Δ. Σιούφας, έκανε δήλωση και μεταξύ άλλων έλεγε: «Η απόφαση αυτή δημιουργεί όλες τις προϋποθέσεις για λειτουργική και οικονομική εξυγίανση και των ασφαλιστικών ταμείων, που πρέπει να βγουν απ' τη μακαριότητα και τον εφησυχασμό, αλλά και των κρατικών νοσοκομείων. Για τους ασφαλισμένους δε θα προκύψει καμιά επιπλέον επιβάρυνση. Οι πρόσθετες δαπάνες, που θα προκύψουν σε ορισμένους ελλειμματικούς ασφαλιστικούς οργανισμούς, θα καλυφθούν από επιχορηγήσεις από τον κρατικό προϋπολογισμό». Στις 26.1.1993 η ΝΔ προχώρησε στη δεύτερη αύξηση των νοσηλίων. (Τα νοσήλια της Γ' θέσης από 8.000 φτάνουν στις 15.500 και της Α' από 13.800 τις 26.500).

Τότε ο Δ. Σιούφας - υπουργός Υγείας πια - δήλωσε: «Ακόμη, η απόφαση αυτή για αύξηση των νοσηλίων θα αποτελέσει κίνητρο στην προσπάθεια ελέγχου των δαπανών από τα ασφαλιστικά ταμεία».

Τον Οκτώβρη του 1992 - αμέσως μετά την πρώτη αύξηση των νοσηλίων - ο κλάδος υγείας του ΙΚΑ έγινε για πρώτη φορά ελλειμματικός. Το 1993 τον ακολούθησαν και οι κλάδοι υγείας των άλλων ταμείων.

Κι ήρθε η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ (σε εφαρμογή του νόμου 2519/1997) με την κοινή απόφαση των υπουργών Οικονομικών και Υγείας (3.2.1998) - που δημοσιεύτηκε στα μουλωχτά στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως - με την οποία καθιερώθηκε το ενοποιημένο κλειστό νοσήλιο, που συνοδευόταν και από τιμολόγιο με τη διατίμηση ορισμένων ιατρικών πράξεων.

Με το ημερήσιο ενοποιημένο νοσήλιο υπήρξαν αυξήσεις από 29 έως 64%, ανάλογα με τη θέση νοσηλείας. Π.χ., το τιμολόγιο της Γ' θέσης στον Παθολογικό Τομέα είναι 20.000 δραχμές, ενώ στο χειρουργικό είναι 25.000 δραχμές.

Επίσης, με το συνολικό ενοποιημένο νοσήλιο υπήρξε «διατίμηση» των ακριβών ιατρικών πράξεων (π.χ., το μπάι-πας χρεώνεται με 1,7 εκατ. δραχμές, η μεταμόσχευση νεφρού 2,5 εκατ. δραχμές, η μεταμόσχευση πνεύμονα 4 εκατ. δραχμές κλπ.).

Ο Δ. Σιούφας, ως κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της ΝΔ, με ανακοίνωσή του (3.3.1998) επιχαίρει: «Χρειάστηκε να περάσουν έξι χρόνια για να συνειδητοποιήσει η κυβέρνηση την ορθότητα των αποφάσεων και της παρέμβασης της κυβέρνησης της ΝΔ... Οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ όμως, μετά το 1993, "ανέσυραν" από τα συρτάρια την πολιτική της "υποκρισίας" και στα νοσήλια και διέκοψαν την πορεία ανάκαμψης της οικονομικής εξυγίανσης του υγειονονομικού συστήματος».

Από μια μελέτη της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Προσωπικού Οργανισμού Κοινωνικής Πολιτικής, προκύπτει ότι οι δαπάνες των ασφαλιστικών ταμείων μόνο για τη νοσοκομειακή περίθαλψη το 1999 αυξήθηκαν κατά 18,8% έναντι του 1997. Το 1998 που δεν πρόλαβε να εφαρμοστεί καλά η απόφαση, οι ίδιες δαπάνες αυξήθηκαν κατά 1,4% έναντι του 1997.

Ακόμα η κυβέρνηση έβαλε το ΙΚΑ να πληρώσει αναδρομικά 22 δισ. για ιατρικές πράξεις - πριν το 1998 - που κοστολογήθηκαν παραπάνω.

Πάντως, ο πρώην διοικητής του ΙΚΑ, Γρ. Σολωμός, στο βιβλίο του «Η Κοινωνική Ασφάλιση σε μετάβαση», υποστηρίζει ότι τα επόμενα χρόνια θα υπάρξει «αύξηση της τάξης του 50-60% των δαπανών περίθαλψης του ΙΚΑ, λόγω της εφαρμογής του τιμολογίου νοσηλίων του νόμου 2519/97».

Στις 2.3.2000 ο Κ. Καραμανλής μίλησε σε προεκλογική συγκέντρωση του ιατρικού κόσμου και μεταξύ των άλλων είπε: «Βεβαίως, δεν αγνοούμε την ανάγκη αναπροσαρμογής των νοσηλίων, που είναι σε πλήρη αναντιστοιχία με την πραγματικότητα και τα οποία κρατά παγωμένα επί πολλά χρόνια η κυβέρνηση».

Την επομένη (3.3.2000) ο τότε υπουργός Υγείας Λ. Παπαδήμας, οργάνωσε έκτακτη συνέντευξη Τύπου για να απαντήσει στον Κ. Καραμανλή.

Ετσι, λοιπόν, μεταξύ των άλλων, έκανε κριτική γιατί η ΝΔ υποσχέθηκε την αναπροσαρμογή των νοσηλίων, λέγοντας ότι δεν ανέφερε ποιος θα την πληρώσει, ενώ πρόσθεσε: «Επί υπουργίας του κ. Σούρλα τα νοσήλια αυξήθηκαν 600% και στο "παραπέντε" αποφεύχθηκε το κραχ των ασφαλιστικών ταμείων. Ξέχασε ο κ. Καραμανλής ότι το μέτρο εφαρμόστηκε απ' το κόμμα του και απέτυχε;».

- Αφού οι αυξήσεις των νοσηλίων της περιόδου '92-'93 οδήγησαν σε κραχ τα ασφαλιστικά ταμεία, τότε γιατί επιβλήθηκαν οι αυξήσεις του '98, με αποτέλεσμα το ΙΚΑ να αντιμετωπίζει πρόβλημα ρευστότητας σήμερα; ρώτησε ο «Ρ» τον Λ. Παπαδήμα, ο οποίος έδωσε την εξής απάντηση: «Από ένα χρονικό σημείο μέχρι το 1998, που έγινε η αναπροσαρμογή του νοσηλίου, μεσολάβησαν αρκετά χρόνια και ασφαλώς πρέπει να υπάρχουν αναπροσαρμογές νοσηλίων, όπως θα υπάρξουν, και το έχουμε εξαγγείλει, αναπροσαρμογές των ιατρικών πράξεων».

Οταν ο Αλ. Παπαδόπουλος παρουσίασε το σχέδιο της μεταρρύθμισης με τη δημιουργία του ΟΔΙΠΥ, ο Ν. Κακλαμάνης, τομεάρχης της Υγείας της ΝΔ, στην ανακοίνωση - απάντησή του υπογράμμιζε: «Η κυβέρνηση πρέπει άμεσα να απαντήσει σε ένα σημαντικότατο ερώτημα: Αν πράγματι με τη διαφαινόμενη ενοποίηση των κλάδων υγείας των ΙΚΑ, ΤΕΒΕ, ΟΓΑ, Δημοσίου και ΝΑΤ μεταφερθούν στο νέο φορέα και οι πιστώσεις αυτών των ταμείων, τότε πώς θα καλυφθεί το κενό αυτό στους κλάδους σύνταξης; Με δεδομένο ότι μέχρι τώρα μέρος των συντάξεων πληρωνόταν από τα αποθεματικά των κλάδων Υγείας».

Επίσης, στις 12.9.2000 ο Ν. Κακλαμάνης παρουσίασε τις θέσεις της ΝΔ για τη λεγόμενη μεταρρύθμιση, όπου σημειώνεται: «Θα πρέπει να καθοριστεί, επίσης, από ποιον θα γίνεται η αναπροσαρμογή των τιμολογίων (από τα νοσοκομεία και Κέντρα Υγείας, από το Περιφερειακά Συστήματα Υγείας ή κεντρικά;), όπως και ποια θα είναι η σχέση των νέων τιμών με τις πραγματικές τιμές κόστους παραγωγής και διανομής των υπηρεσιών υγείας».

Ιδού και η απάντηση του Αλ. Παπαδόπουλου στις 20.9.2000: «Ο ΟΔΙΠΥ θα διαχειρίζεται μόνο τους πόρους υγείας σε είδος των ασφαλιστικών ταμείων που θα ενταχθούν στον οργανισμό. Θα έπρεπε να γνωρίζετε ότι όλοι οι κλάδοι υγείας των μεγάλων ασφαλιστικών ταμείων (πλην ΟΑΕΕ) έχουν γίνει προ πολλού ελλειμματικοί και επιδοτούνται από τον κρατικό προϋπολογισμό. Συνεπώς, εγγύηση για τα ελλείμματα των νοσοκομείων δεν είναι οι ούτως ή άλλως ελλειμματικοί προϋπολογισμοί των κλάδων υγείας των ασφαλιστικών ταμείων, αλλά ο κρατικός προϋπολογισμός. Κατά συνέπεια, δεν τίθεται ούτε θέμα καταλήστευσης των πόρων τους, ούτε βέβαια χρήσης αυτών των πόρων για την κάλυψη των ελλειμμάτων των ασφαλιστικών ταμείων. Ο ΟΔΙΠΥ θα συμβάλει στην ορθολογική διαχείριση και κατανομή των πόρων, στην αύξηση της διαφάνειας και στη βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών υγείας».

Οταν λοιπόν εφαρμόζεται η ίδια πολιτική τότε χρησιμοποιούνται όχι μόνο τα ίδια επιχειρήματα αλλά και η ίδια φρασεολογία.