Εφαρμόζοντας σε μια ομάδα ποντικών δίαιτα χαμηλής κατανάλωσης θερμίδων, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ήδη από το 1935 ότι η ζωή των ποντικών επιμηκύνθηκε κατά 33%. Συνεχίζοντας την έρευνά τους ανακάλυψαν ότι οι ποντικοί του πειράματος είχαν παρατεταμένη νιότη και υπέφεραν από λιγότερες από τις ασθένειες της τρίτης ηλικίας που έπληξαν την ομάδα ελέγχου των κανονικά τρεφόμενων ζώων. Από τότε μέχρι σήμερα, η περιορισμένη κατανάλωση θερμίδων παραμένει η μόνη αποδεδειγμένης αξίας παρέμβαση για την επιβράδυνση της γήρανσης των τρωκτικών (που είναι θηλαστικά, όπως και οι άνθρωποι), αλλά και ζώων όπως μονοκύτταρα πρωτόζωα, γαιοσκώληκες, μύγες των φρούτων και ψάρια.

Φυσικά, το ενδιαφέρον των επιστημόνων είναι για το ενδεχόμενο η μέθοδος αυτή να μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την επέκταση του μέσου όρου και της ανώτατης ηλικίας των ανθρώπων, αλλά και για τη διατήρηση της καλής υγείας για περισσότερα χρόνια. Τελική απάντηση σ' αυτό δεν έχει δοθεί ακόμα, αλλά το γεγονός ότι η μέθοδος είναι αποτελεσματική στους πιο διαφορετικούς οργανισμούς, κάνει πολύ πιθανή μια καταφατική απάντηση.

Ακόμα κι αν η περιορισμένη κατανάλωση θερμίδων αποδειχτεί πηγή της νεότητας για τους ανθρώπους, είναι μάλλον απίθανο στο σημερινό κόσμο να γίνει τρόπος ζωής για πολλούς. Γι' αυτό πολλοί ελπίζουν στην ανάπτυξη ουσιών που θα έχουν την ίδια επίδραση, ενώ οι άνθρωποι θα μπορούν να καταναλώνουν την τυπική ποσότητα τροφής και θερμίδων που καταναλώνουν όσοι τρέφονται καλά με τα καθιερωμένα πρότυπα. Προς το παρόν, πάντως, το ενδιαφέρον των επιστημόνων επικεντρώνεται στην κατανόηση των κυτταρικών και μοριακών χαρακτηριστικών της επίδρασης της χαμηλής κατανάλωσης θερμίδων.

Προϋπόθεση για την εμφάνιση των ωφελειών από μια τέτοιου είδους δίαιτα, είναι η προσεκτική φροντίδα για τη λήψη όλων των απαιτούμενων θρεπτικών συστατικών. Στα περισσότερα πειράματα, τα ποντίκια καταναλώνουν 30% έως 50% λιγότερες θερμίδες από την ομάδα ελέγχου και φυσικά ζυγίζουν 30% έως 50% λιγότερο. Ταυτόχρονα, προσλαμβάνουν μέσω της τροφής τους αρκετή πρωτεΐνη, λίπος, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία, ώστε όλοι τους οι ιστοί να μπορούν να λειτουργήσουν αποτελεσματικά. Με άλλα λόγια, τα πειραματόζωα ακολουθούν μια ακραίας μορφής σωστή διαιτολογικά διατροφή, που τους επιτρέπει να καταναλώνουν τις λιγότερες δυνατές θερμίδες χωρίς να γίνονται υποσιτιζόμενα.

Με αυτή την προϋπόθεση, τα ζώα όχι μόνο αυξάνουν το μέσο όρο ζωής, αλλά και το μέγιστο χρόνο της ζωής τους. Οτιδήποτε αποτρέπει τον πρόωρο θάνατο, όπως ο θάνατος που προέρχεται από αποτρέψιμες ή ιάσιμες ασθένειες, ή από ατυχήματα, αυξάνει το μέσο όρο ζωής ενός πληθυσμού. Ομως, μόνο η πραγματική επιβράδυνση του ρυθμού γήρανσης μπορεί να αυξήσει το όριο ζωής των πιο ανθεκτικών ατόμων του πληθυσμού.

Πέρα από τα αποτελέσματα στο χρόνο ζωής, η μειωμένη κατανάλωση θερμίδων είχε ως αποτέλεσμα την καθυστέρηση της εμφάνισης διάφορων καρκίνων, όπως του στήθους, του προστάτη, του ανοσοποιητικού συστήματος και της γαστρεντερικής οδού. Επίσης, από τις 300 ενδείξεις γήρανσης που μελετήθηκαν, περίπου το 90% παραμένει σε πιο νεανικά επίπεδα, στα τρωκτικά που καταναλώνουν λίγες θερμίδες. Ετσι, το αδυνάτισμα της ανοσολογικής αντίδρασης των ποντικών που συνήθως επέρχεται στον ένα χρόνο ζωής, συνέβη στα δύο χρόνια στους ποντικούς του πειράματος. Το ίδιο θετική ήταν η επίδραση της δίαιτας στο επίπεδο της γλυκόζης και στην ικανότητα της ινσουλίνης να εξωθεί τα κύτταρα να τη μεταβολίσουν, μειώνοντας την πιθανότητα εμφάνισης διαβήτη σε μεγάλη ηλικία. Στα ζώα που υποβάλλονταν στην αυστηρή δίαιτα καθυστέρησε και η εξέλιξη σειράς άλλων προβλημάτων που εμφανίζονται μετά τη νιότη, όπως η πιο αργή σύνθεση απαραίτητων για τον οργανισμό πρωτεϊνών, η συνένωση με τη συμβολή σακχάρων των μακρόβιων πρωτεϊνών, η απώλεια μυϊκής μάζας και η επιβράδυνση της διαδικασίας της μάθησης.

Για να βεβαιωθούν ότι η επίδραση της δίαιτας λίγων θερμίδων δεν προέρχεται από τη μείωση κάποιας διατροφικής κατηγορίας, οι επιστήμονες δοκίμασαν να μειώσουν διαδοχικά την κατανάλωση λίπους, υδατανθράκων και πρωτεϊνών, χωρίς όμως να μειώνονται οι συνολικά προσλαμβανόμενες θερμίδες. Οπως διαπίστωσαν, αυτού του είδους οι δίαιτες δεν είχαν ανάλογα αποτελέσματα με τη μείωση των καταναλωνόμενων θερμίδων.

Οι έρευνες έδειξαν ότι η δίαιτα λίγων θερμίδων μπορεί να είναι χρήσιμη ακόμα κι αν την αρχίσει κανείς στο μέσο της ζωής του. Οπως διαπιστώθηκε, η έναρξή της στην αρχή της μέσης ηλικίας οδηγεί σε 10% έως 20% αύξηση της διάρκειας ζωής και ανάλογη καθυστέρηση της εμφάνισης καρκίνων. Επιπλέον, αν και η μείωση κατά 50% των θερμίδων σε σχέση με αυτές που καταναλώνουν τα ζώα στο φυσικό τους περιβάλλον, έχει τη μέγιστη επίδραση στην επιμήκυνση της ζωής, ακόμα και μια πιο μετρημένη μείωση έχει θετική επίπτωση, είτε αρχίσει σε νεαρή ηλικία, είτε αργότερα.

Φυσικά, οι επιστήμονες θα ήταν πιο σίγουροι για τα αποτελέσματα της δίαιτας λίγων θερμίδων στον άνθρωπο, αν τα αποτελέσματα που είχαν με τα πειράματα με ποντικούς μπορούσαν να επιβεβαιωθούν με ανάλογα πειράματα με πιθήκους, που είναι κοντινότεροι στο ανθρώπινο είδος. Ηδη δύο έρευνες με πιθήκους είναι σε εξέλιξη, αλλά τα οριστικά αποτελέσματα θα είναι διαθέσιμα σε 25 χρόνια από τώρα, αφού πρέπει να πεθάνουν από γηρατειά όλα τα ζώα, ώστε να βγει συμπέρασμα. Τα προκαταρκτικά στοιχεία όσον αφορά τους βιολογικούς δείκτες που σχετίζονται με τη γήρανση είναι ενθαρρυντικά και αντίστοιχα με εκείνα των ποντικών.

Μέχρι την εξαγωγή οριστικών συμπερασμάτων κανείς δε συστήνει εξοντωτική δίαιτα από πλευράς θερμίδων. Ανεξάρτητα από την ενδεχόμενη επιμήκυνση της υγιούς ζωής, συστήνεται έτσι κι αλλιώς προσοχή στη διατήρηση κανονικού βάρους, με παράλληλη φροντίδα για τη λήψη όλων των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών.