Eξεταστική σφαγή και οι υποστηρικτές της

ΑΝΤΙΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ

Eξεταστική σφαγή και οι υποστηρικτές της

Τον τελευταίο καιρό πλήθος δημοσιευμάτων αναφέρονται στα αποτελέσματα των εξετάσεων του "Ενιαίου Λυκείου", όπως αυτά διαμορφώθηκαν για την Α Λυκείου μετά την κατάργηση του θεσμού των μετεξεταστέων και για τη Β Λυκείου με την ταύτιση προαγωγικών και εισαγωγικών εξετάσεων. Συχνά η ποσοστολογία έγινε μέσο για να αποσιωπηθεί η αιτία της τραγικής "αποτυχίας" (υπήρξε άραγε αποτυχία, ποιανού και σε τι;) . Να καλυφθεί το γεγονός ότι η σκληρή πραγματικότητα των μαθητών που οδηγούνται έξω από το λύκειο είναι ένα από τα αποτελέσματα ενός ψυχοφθόρου εξεταστικού συστήματος, που έρχεται να υπηρετήσει το εκπαιδευτικό ίδρυμα που προσανατολίζεται αποκλειστικά στους λίγους που θα επιλεγούν για τα ΑΕΙ.Μια ματιά στη δομή, το πρόγραμμα και την εξεταστική ύλη του λυκείου, καθώς και στον τύπο της αξιολόγησης είναι αποκαλυπτική εξίσου με τα αποτελέσματα των εξετάσεων.

* * *

Το ΥΠΕΠΘ, ούτε λίγο ούτε πολύ, προσπάθησε να μας πείσει για το εξής: τα ποσοστά αποτυχίας είναι περίπου ίδια με πέρσι (αν δεκάδες χιλιάδες μαθητές έχουν ήδη εγκαταλείψει αυτές τις τάξεις τόσο το καλύτερο), άρα δεν τρέχει και τίποτα κι όπου είναι υψηλά τα ποσοστά αυτό είναι πρόβλημα του συγκεκριμένου σχολείου και τέλος πάντων για όλα φταίνε οι ανίκανοι καθηγητές κι οι βλάκες μαθητές. Οσο για τους γονείς να μη διαμαρτύρονται γιατί τέρμα τα "σκόντα" από την κυβέρνηση. Εμείς, λέει ο κ. Αρσένης, "απλώς" ετοιμάζουμε τους μαθητές για την ανταγωνιστική κοινωνία.

Για να δούμε όμως, έτσι "απλά" είναι τα πράγματα;

Αν πάρουμε σαν παράδειγμα το Νομό Θεσσαλονίκης.

Στην Α Λυκείου απορρίφθηκε κατά μέσο όρο το 15.9% των μαθητών, με ιδιαίτερα αυξημένο ποσοστό στις δυτικές συνοικίες, όπου θεωρείται ότι διαμένουν τα πιο φτωχά λαϊκά στρώματα. Επίσης υπάρχουν αρκετά σχολεία της εγκαταλειμμένης υπαίθρου, όπου το ποσοστό προσεγγίζει το 30%. Αλλά και στη Β Λυκείου η ταξική αυτή διάσταση είναι χαρακτηριστική, αφού κι εδώ ξεχωρίζει η δυτική ύπαιθρος, περιοχή κυρίως αγροτική που φθίνει από την κυβερνητική πολιτική, με 38,8% μέσο όρο μετεξεταστέων καθώς και οι δυτικές συνοικίες της συμπρωτεύουσας με ποσοστό 35,6%.

Τι επαναλαμβάνει όμως ο υπουργός σε πρόσφατη συνέντευξή του; "Δεν υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των σχολείων των αστικών κέντρων και της υπαίθρου" και "Δε θέλω να ισοπεδώσω τις κοινωνικές παραμέτρους αλλά βασικός συντελεστής είναι η δουλιά μέσα στην τάξη". ("Καθημερινή" 25/7/99) Και καλά, ας υποθέσουμε ότι το σχολείο ήταν ένα θερμοκήπιο, που απομονώνει το παιδί από τις άλλες κοινωνικές παραμέτρους της ανισότητας (την οικονομική και μορφωτική κατάσταση και τελικά την ταξική θέση της οικογένειας, το γενικότερο κοινωνικό περιβάλλον). Το σχολείο, "τη δουλιά μέσα στην τάξη" δεν την καθορίζουν κοινωνικές παράμετροι; Επιλογή του εκπαιδευτικού είναι η φυσιογνωμία του "Ενιαίου Λυκείου"; Η εκγύμναση των μαθητών σε αποσπασματικά γνωστικά αντικείμενα και δεξιότητες, ο διαχωρισμός σε κατευθύνσεις, ο απρόσωπος εξεταστικός μαραθώνιος, ο ν. 2525/97; Η είναι αποτέλεσμα μιας πολιτικής που υπηρετεί τα συμφέροντα της ταξικής επιλογής και διευρύνει την κοινωνική ανισότητα;

Να προσθέσουμε εδώ ότι μια σε βάθος ανάλυση των αποτελεσμάτων θα ανέδειχνε τους ταξικούς φραγμούς σε όλο τους το μεγαλείο. Στο παράδειγμα της Θεσσαλονίκης θα συναντούσαμε επιμέρους λύκεια, σε εργατογειτονιές, όπου η ροή από τα γυμνάσια είναι ελεύθερη, με ποσοστά που αγγίζουν το 70%. Και άλλα λύκεια, όπου προεπιλέγονται καλοί μαθητές από τα γυμνάσια της περιοχής, λύκεια με μικρά ποσοστά απορριπτέων, όπου όμως εργατόπαιδα αποθαρρύνονται κι εγκαταλείπουν στη μέση της χρονιάς.

* * *

Συνεχίζει, όμως, τους ισχυρισμούς τους ο υπουργός: "Οι κινητοποιήσεις έβλαψαν τους ίδιους τους μαθητές κι αυτό αντανακλάται και στα αποτελέσματα". Είναι έτσι άραγε;

Εχουμε στη Θεσσαλονίκη τρία λύκεια που δεν έκαναν καθόλου κατάληψη κι έχουν στην Α τάξη από 11% έως 27% απορριπτέους και στη Β τάξη από 19 έως 33% μετεξεταστέους. Από πού βγαίνει λοιπόν το συμπέρασμα, που παπαγαλίζουν υποστηρικτές της κυβερνητικής πολιτικής, ότι όπου έγιναν κινητοποιήσεις οι μαθητές "απέτυχαν"; Αρα άλλη μια αλχημεία, άλλος ένας ωμός εκβιασμός, που επιστρατεύει το υπουργείο για εκφοβισμό των γονέων, ενόψει νέων κινητοποιήσεων στην ερχόμενη σχολική χρονιά.

Φούντωσε αυτές τις μέρες η δωρεάν διαφήμιση (άραγε χωρίς ανταλλάγματα;) των ιδιωτικών σχολείων, ότι εκεί οι μαθητές πήγαν τάχα καλύτερα, επειδή δεν είχαν κινητοποιήσεις, κι ότι θα αυξηθούν οι εγγραφές σ' αυτά, εάν συνεχιστούν οι αγώνες. Ας αφήσουμε κατά μέρος το γεγονός ότι η κυβέρνηση κι οι παρατρεχάμενοί της προεξοφλούν ότι στα ιδιωτικά σχολεία δεν μπορούν να υπάρξουν αγώνες (κοντός ψαλμός αλληλούια). Τι δείχνει, όμως, η ανάπτυξη της ιδιωτικής παιδείας;

Ας ρίξουμε μια ματιά στα αποτελέσματα των σχολείων της Θεσσαλονίκης. Στα 10 από τα 12 συνολικά ιδιωτικά λύκεια είχαμε 1% απορριφθέντες στην Α Λυκείου, ενώ στη Β Λυκείου (πανελλαδικές εξετάσεις) πάνω από 11% μετεξεταστέους. "Ελα να σε περάσω στην Α τάξη και στις άλλες τάξεις θα κάνουμε ό,τι μπορούμε". Δεν αποδεικνύει αυτό ανάμεσα στα άλλα το φαινόμενο της εξαγοράς των βαθμών, λίαν διαδεδομένο ακριβώς στα ιδιωτικά σχολεία; Οποιος έχει να πληρώσει αγοράζει βαθμούς. Ας θυμηθούμε πόσοι "αρίστευαν" κατά αυτόν τον τρόπο στα ιδιωτικά ΤΕΛ. Κι ας μην ξεχνάμε ότι με το "νέο" σύστημα, ο προφορικός βαθμός μετράει όχι μόνο για την προαγωγή από την τάξη, αλλά και για την εισαγωγή στα πανεπιστήμια. Ιδού, λοιπόν, πεδίον κερδοσκοπίας λαμπρόν.

Τέλος, αφού εξαντλήθηκαν όλα τα "επιχειρήματα" ο κ. υπουργός φτάνει και στο ψαχνό: "μην ξεχνάτε, στην Ευρώπη το 70% περίπου προσανατολίζεται στα ΤΕΕ και το 30% στα λύκεια". Αυτό δηλαδή που λέει το ΚΚΕ αρκετά χρόνια πριν, ότι ο εξοβελισμός της πλειοψηφίας των μαθητών από το λύκειο, η διοχέτευσή τους στη φτηνή κατάρτιση, είναι η επιδίωξη αυτής της πολιτικής.

* * *

Το κυβερνητικό επιτελείο, που τόσο δίνει σημασία στην προπαγάνδα της αντιεκπαιδευτικής πολιτικής, βρίσκει συνεργάτες γνωστούς σικ κονδυλοφόρους. Στα ΜΜΕ θα συναντήσει κανείς τον κάθε Πρετεντέρη να δηλώνει ("Βήμα" 21/7/99) ότι προ των καταλήψεων "αρπάζει το παιδί του από το σβέρκο και το γράφει σε ιδιωτικό", να αναρωτιέται "γιατί να στέλνω το παιδί μου να κάνει μάθημα στα μπάζα;". (Προφανώς οι παχυλοί μισθοί από τις υπηρεσίες στην κυβερνητική πολιτική αντέχουν τα δίδακτρα του ιδιωτικού σχολείου. Κάτι τέτοιους συμβουλάτορες αργά ή γρήγορα οι λαϊκοί αγώνες τους πετάνε στα "μπάζα" της ιστορίας). Κι όταν η κυβέρνηση αναφέρεται στην "ευθύνη" του εκπαιδευτικού, ο κάθε Γάτος των κυβερνητικών εφημερίδων απειλεί με τα νυχάκια του ανοιχτά τους καθηγητές, που "είναι υποχρεωμένοι να τηρήσουν στο εκπαιδευτικό παιχνίδι τους όρους και τις αποφάσεις της πολιτείας. Αλλιώς πάνε στα σπίτια τους ή τους στέλνουμε στα σπίτια τους. Κάποτε θα πρέπει να αποτολμηθεί κι αυτό. Η δημοκρατία έχει και τα όριά της". ("Εθνος" 28/7/99)

Για το ΚΚΕ είναι σαφές ότι τα συμφέροντα της άρχουσας τάξης ορίζουν την περιβόητη δημοκρατία τους. Οτι στην "πολιτεία" που επιβουλεύεται την παιδεία του λαού μας, ο ίδιος ο λαός, οι μαθητές, οι εκπαιδευτικοί, οι γονείς, πλατιά η εργατική τάξη, πρέπει να αντιτάξουν τα δικά τους συμφέροντα, το δικό τους μέτωπο, τη δική τους πολιτική. Πρόσφατα με δηλώσεις της η Γραμματέας της ΚΕ του ΚΚΕ τόνισε το καθήκον των εργαζόμενων εκπαιδευτικών, που βιώνουν από τα μέσα την κατάσταση της εκπαίδευσης, "να ενημερώσουν πλατιά το λαό για τις επικίνδυνες αναδιαρθρώσεις στο χώρο της παιδείας, να αναλάβουν τις δικές τους ευθύνες στη διαμόρφωση ενός στέρεου και σωστά προσανατολισμένου ενιαίου μετώπου παιδείας μαζί με τα συνδικάτα και γενικότερα τους εργαζόμενους και τη νεολαία".

Η πείρα από τους προηγούμενους αγώνες είναι πολύτιμη. Ο καθένας κρίνει και κρίνεται. Καμιά αυταπάτη, καμιά αναμονή δεν μπορεί να υπάρξει, όταν ήδη κυκλοφορούν τα σενάρια της επέκτασης των μέτρων σε Γυμνάσιο και Δημοτικό, όταν ανοίγει ο δρόμος αλλαγής των εργασιακών σχέσεων των εκπαιδευτικών, όταν έτοιμα είναι τα μέτρα για την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Δε φτάνει να αντιδρά η κάθε μερίδα του λαού μας χωριστά, όταν φτάσει η στιγμή που θίγεται ανοιχτά από την πολιτική, που με ενιαίο σκοπό, σταδιακά προσανατολίζεται στην αντιδραστική αναδιάρθρωση όλης της εκπαίδευσης.

Μπροστά μας είναι η ανασύνταξη των φορέων της εκπαίδευσης, η συμπαράταξη με το εργατικό κίνημα, ο συντονισμένος αγώνας. Για να προλάβουμε τα χειρότερα, να ανατρέψουμε τους αντιεκπαιδευτικούς νόμους, να ανοίξουμε τους κοινωνικούς ορίζοντες, να οικοδομήσουμε το ενιαίο δωδεκάχρονο βασικό σχολείο, που θα ολοκληρώνει δημιουργικά κι ολόπλευρα την προσωπικότητα του καθενός.

Νίκος ΧΡΙΣΤΑΝΗΣ