ΑΓΚΥΡΑ - ΛΙΤΣΕ.-

Σήμερα το πρωί, η δίκη του "Απο" ξαναρχίζει και, έως το μεσημέρι, αναμένεται να έχει εκδοθεί η ετυμηγορία. Το περιεχόμενό της μοιάζει βέβαιο: Θα διακηρυχτεί η "ενοχή" του και θα καταδικαστεί σε θάνατο...

Αυτό που δε μοιάζει και τόσο βέβαιο, ωστόσο, είναι το πότε (και αν, τελικά) θα εκτελεστεί η ποινή του θανάτου. Η υπόθεση θα παραπεμφθεί στο Εφετείο και στη συνέχεια θα πρέπει να εγκριθεί από το Κοινοβούλιο και τον Πρόεδρο.

Οι συνήγοροι του Οτσαλάν σε περίπτωση θανατικής ποινής θα προσφύγουν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, στο Στρασβούργο.

Η τύχη του Οτσαλάν, κατά πολιτικούς παρατηρητές, δε θα κριθεί οριστικά, παρά μετά από αρκετό χρονικό διάστημα.

Ο Οτσαλάν θα λάβει το λόγο πριν ανακοινωθεί η ετυμηγορία των δικαστών, που θα αποφασίσουν εάν θα τον καταδικάσουν στην εσχάτη των ποινών.

Κατά τη "Σαμπάχ", ο Οτσαλάν θα έχει μία ευκαιρία να πει την "τελευταία του λέξη" στο δικαστήριο. Ο εισαγγελέας έχει ζητήσει την εσχάτη των ποινών για τον αρχηγό του ΡΚΚ, θεωρώντας τον προσωπικά υπεύθυνο για τους θανάτους χιλιάδων ανθρώπων στη διάρκεια των 14 χρόνων του ανταρτικού αγώνα των Κούρδων.

Ο Οτσαλάν έχει αποδεχτεί την πολιτική ευθύνη για τις ενέργειες του ΡΚΚ, αλλά είπε πως το τουρκικό κράτος εξώθησε τους Κούρδους στην ένοπλη πάλη. Ο Κούρδος ηγέτης δήλωσε έτοιμος να ασκήσει την επιρροή του για να καταθέσουν τα όπλα οι αντάρτες, εφόσον δεν του επιβληθεί η εσχάτη των ποινών.

Τόσο ο Οτσαλάν, όσο και οι αντάρτες του ΡΚΚ προειδοποίησαν ότι εάν δε γίνει δεκτή η πρόταση για πολιτικό διάλογο, θα ενταθεί ο ένοπλος αγώνας.

Οι τρύπες από σφαίρες γύρω από τα παράθυρα του δημαρχείου του Λίτσε - της πόλης που παραδοσιακά κυριαρχείται από Κούρδους - αποτελούν αποδείξεις των σφοδρών οδομαχιών των ανταρτών με τους στρατιώτες, επί πάνω από δυο δεκαετίες.

Στρατιώτες με όπλα στα χέρια περιπολούν. Οι κάτοικοι λαμβάνουν την προειδοποίηση να μην κινούνται τη νύχτα. Οι τοπικοί αξιωματούχοι ελέγχουν ως και την ποσότητα φαγητού που αγοράζουν: Φοβούνται ότι θα διοχετεύσουν εφόδια στους αντάρτες.

Ο Οτσαλάν μπορεί να καταδικαστεί, μπορεί και όχι (το πιθανότερο είναι το πρώτο). Αλλά η κατάσταση στο Λίτσε δε θα αλλάξει. "Το ΡΚΚ στρατιωτικά έχει ηττηθεί", λέει ο Μπασκίν Οράν, πολιτικός επιστήμονας του Πανεπιστημίου της Αγκυρας, "αλλά το κράτος δεν έχει κερδίσει τον πληθυσμό". Κάθε άλλο.

Ο Οτσαλάν δικάζεται. Ο Σεμντίν Σακίκ (κάποτε ήρωας του πολέμου των Κούρδων, κατόπιν "προδότης") περιμένει την εκτέλεσή του. Ο αριθμός των ανταρτών του ΡΚΚ έχει πέσει από τις 10.000, που ήταν το 1993, σε περίπου 4.500 άνδρες. Τότε, το 1993, ένας Τούρκος στρατηγός είχε πεθάνει στις μάχες και εκατοντάδες - ίσως χιλιάδες - στρατιώτες είχαν χαθεί. Οι κάτοικοι του Λίτσε περίμεναν ότι το ΡΚΚ θα καταλάμβανε την πόλη.

Αλλά ο τουρκικός στρατός απάντησε με πολύ σκληρό τρόπο. 50.000 στρατιώτες μετατέθηκαν στην περιοχή κι άρχισαν ένα ανελέητο κυνήγι: Από τα χωριά των "συμπαθούντων" (πολλά από τα οποία κάηκαν) στα βουνά. Ελικόπτερα με δυνατότητες νυχτερινής πτήσης, ολοκαίνουρια βομβαρδιστικά και κομάντος δε σταμάτησαν από τότε τις επιχειρήσεις. Από τα 56 χωριά γύρω απ' το Λίτσε, τα μισά εγκαταλείφθηκαν ή καταστράφηκαν. Το αίτημα για τα δικαιώματα των Κούρδων, όμως, παραμένει ζωντανό.

Η Τουρκία εξακολουθεί να μην αναγνωρίζει τους Κούρδους - 12 εκατομμύρια το λιγότερο - ως μειονότητα. Το κύριο επιχείρημά της προέρχεται από τη νόρμα της οθωμανικής αυτοκρατορίας, που αναγνώριζε ως μειονοτικούς μόνο τους μη μουσουλμάνους. Η εκπομπή ραδιοφωνικών - τηλεοπτικών προγραμμάτων στα κουρδικά είναι εκτός νόμου. Η ομιλία της γλώσσας δημοσίως αποποινικοποιήθηκε το 1991.

Αλλά η τουρκική κυβέρνηση, ειδικά μετά τη σύλληψη του Οτσαλάν, μοιάζει ακόμη πιο αλαζονική, ακόμη πιο αδιάλλακτη. Ενας δικηγόρος του "Απο", πάντως, σημείωσε ότι αυτή η στάση από πλευράς Αγκυρας δε λύνει ούτε κατά διάνοια το πρόβλημα. "Το κράτος μπορεί να σκοτώσει χιλιάδες αντάρτες. Αλλά έτσι, νέα ΡΚΚ θα ξεπηδήσουν".