Τρίτη 6 Απρίλη 1999
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 28
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

"Τραχίνιες" στο "Σημείο"

Καθώς ελάχιστος είναι ο χειμώνας μπροστά στον τεράστιο, πληθωριστικό αριθμό και των αθηναϊκών θιάσων και των έργων που ανεβάζουν, αλλά και η χειμερινή περίοδος τελειώνει, η στήλη θεωρεί αναγκαίο να παρουσιάσει - έστω συνοπτικά - μερικές άξιες λόγου παραστάσεις.

Ο δημιουργός του θεάτρου "Σημείο",Νίκος Διαμαντής,ένας ταλαντούχος, ανήσυχος σκηνοθέτης, προχώρησε φέτος στη δεύτερη πειραματική ερμηνευτική του προσπάθεια στο αρχαίο δράμα, επιλέγοντας να ανεβάσει στο ιδιόμορφα ατμοσφαιρικό θεατράκι του τις ελάχιστα παιζόμενες σοφόκλειες "Τραχίνιες".Μια ελάσσων μεν, αλλά ενδιαφέρουσα δραματουργικά, ρεαλιστική στη βάση της, τραγωδία, βασισμένη στο μύθο του Ηρακλή και της συζύγου του Δηιάνειρας, με θεματικό πυρήνα τα "δηλητήρια" του έρωτα. Τη συζυγική πίστη της Δηιάνειρας, την απιστία του ημίθεου, τις απρόβλεπτες, ασυνειδητοποίητες, αυτοκαταστροφικές παγίδες που ελλοχεύουν στην ερωτική ζήλια, στην ά-λογη τιμωρία και προσπάθεια επανάκτησης του αγαπημένου προσώπου. Ο Σοφοκλής με αυτόν το διαχρονικό και πανανθρώπινο μύθο, υπογραμμίζει ότι ο έρωτας είναι αναπόφευκτη "μοίρα" του ανθρώπου, ακατανίκητη και από υπεράνθρωπο σαν τον Ηρακλή. "Μοίρα" που μπορεί να γίνει και τρομερή κατάρα, αν χαθεί η λογική, αν η πίκρα θολώσει το νου και προσφύγει σε ά-λογα μέσα. Στο μύθο αυτό ο έρωτας κατέληξε σε "κατάρα". Η Δηιάνειρα, που ο Ηρακλής τη διεκδίκησε ερωτικά, σκοτώνοντας τον αντίζηλό του Κένταυρο, παραλογισμένη από έρωτα και ζήλια, όταν μαθαίνει ότι ο Ηρακλής την απατά με την Ιόλη, για να τον ξανακερδίσει του στέλνει ένα μανδύα ποτισμένο με ένα φίλτρο "έρωτα" που της έδωσε, πεθαίνοντας, ο Κένταυρος, προεξοφλώντας το χρησμό ότι ο Ηρακλής θα νικηθεί από το νεκρό Κένταυρο. Το ρούχο με το φίλτρο-δηλητήριο πληγιάζει το κορμί του Ηρακλή. Η Δηιάνειρα, από την κατακραυγή του γιου της Υλλου, από πόνο για τον πάσχοντα Ηρακλή και ντροπή για το αθέλητο έγκλημά της αυτοκτονεί, πριν ο αμετανόητος για την απιστία του Ηρακλής φτάσει στο σπίτι του και σκοτώσει τη γυναίκα, που ο ίδιος έσωσε από το ζωώδες ορμέμφυτο του πρωτόγονου ζώου-ανθρώπου.

Ο Νίκος Διαμαντής, ανεβάζοντας τις "Τραχίνιες" είχε δύο ατού. Πρώτον: τη λαγαρή νοηματικά, δυναμικά πρόσφορη για σκηνική ερμηνεία, ρεαλιστική, ψυχογραφική και ταυτόχρονα ποιητική μετάφραση του Κ. Χ. Μύρη.Δεύτερον, την ενδιαφέρουσα ερμηνευτική του ανάγνωση, βασισμένη σε μια στέρεα ανάλυση του Γιάν Κοττ. Οι συνεργάτες του Φλώρα Κουτσουμάνη (σκηνικά - κοστούμια), Αντιγόνη Γύρα (χορογραφία), Μιχάλης Λαπιδάκης,και οι γενικώς πρόσφοροι υποκριτικά ηθοποιοί Ιωάννα Μακρή, Γεράσιμος Δεστούνης, Γιώργος Σπανόπουλος, Κίμως Ρηγόπουλος, Γιώργος Κώνστας, Ελενα Καμηλάρη, Ιωάννα Καμπυλαυκά, Κωνσταντίνα Χαραλαμποπούλου,φάνηκε να έχουν γόνιμες ιδέες για την υλοποίηση της σκηνοθετικής σύλληψης. Από τη σκηνοθετική σύλληψη μέχρι την εξασφάλιση των όρων για την πραγματοποίησή της, η απόσταση μπορεί να αποδειχτεί τεράστια, κάποτε και αγεφύρωτη. Για παράδειγμα, Χορός αρχαίου δράματος δε νοείται με δύο μέλη, όταν μάλιστα με σκηνοθετικά ευρήματα αλλοιώνεται και η φυσιογνωμία του Χορού, και όταν στο διμελή Χορό χορογραφική αδεία μπερδεύεται ως "φάντασμα" και ο Κένταυρος. Το κύριο πρόβλημα πάντως της παράστασης - πρόβλημα που πρέπει να απασχολήσει συστηματικά και προσωπικά, κατ' αρχήν, τον σκηνοθέτη αλλά και όλους ανεξαιρέτως τους ηθοποιούς που χρησιμοποίησε - είναι η αδυναμία του λόγου. Λόγος ασθενής στο άκουσμά του, σκηνικά μονότονος, δραματικά ισοπεδωμένος, χάριν της ψυχογράφησης και της ατμοσφαιρικότητας. Λόγος που συχνά "ποζάρει", σχηματοποιεί και αφυδατώνει τα πράγματα και αταίριαστος με τα μεγέθη του αρχαίου δράματος. Και προς αποφυγή κάθε παρεξήγησης με τη λέξη μεγέθη, κάθε άλλο παρά εννοούμε τον ρητορικό, στομφώδη, κενό διανοίας και ψυχής λόγο.

"Πέντε λεπτά διάσημος" στο "Θέατρο των Καιρών"

Η Ερση Βασιλικιώτη είχε την εύστοχη ιδέα μιας σκηνικής σύνθεσης με μικρά στιγμιότυπα, που να θέτουν υπό σαρκαστικό έλεγχο το καλπάζον στις μέρες μας φαινόμενο της δημοσιοποίησης ακόμη και διαπόμπευσης του επωνύμου και ανωνύμου ατομικού βίου από τα ΜΜΕ, χάριν της "τέρψης" και της "ενημέρωσης" των τηλεθεατών. Τα "ριάλιτι σόου", τα ηλίθια επί το πλείστον "τοκ σόου", η εισβολή στο οικογενειακό άσυλο, τα προκατασκευασμένα "αποκλειστικά ζωντανά ρεπορτάζ" των καναλιών, η τηλεμανία θεατών, οι τηλεστάρ, η ανταγωνιστική τηλεθέαση κάθε σαβούρας, τα καθημερινά δημόσιας θέας "τέρατα και σημεία" που ενδημούν στην κοινωνία μας, θα μπορούσαν να δώσουν και πολλή και καλή θεματολογική "τροφή" σε συγγραφείς και κειμενογράφους, όπως αποδείχτηκε και με τα κείμενα των Βαλούκου, Γκάτζιου, Κοκκίδη, Μλέντη, Μέρικα, Πασχαλίδη, Σκούρτη, Σωτηρόπουλου, Τσίτα, Χρηστίδη, Χριστοφή,που συνέθεσαν το "Πέντε λεπτά διάσημος". Κείμενα - μικρογραφίες του καθημερινού μας βίου, που βέβαια δεν είναι όλα ισάξια από δραματουργική άποψη. Δεν μπόρεσαν όλα να καταγράψουν δραστικά το ανθρώπινο ή κοινωνικό πρόβλημα που εντόπισαν. Δεν μπόρεσαν όλα να έχουν καλοσχεδιασμένα πρόσωπα, όμως η αδυναμία τους αυτή υπερκαλύφθηκε από ορισμένες ερμηνείες. Ομως, όλα μαζί μπόρεσαν να υπηρέτησαν και τον κοινωνιογραφικό στόχο της σκηνοθεσίας και το σατιρικό ήθος της, με το οποίο συμπορεύτηκαν γόνιμα τα λιτά σκηνικά και κοστούμια του Γιάννη Λεκκού,η μουσική επιμέλεια του Δημήτρη Καζάκου,οι φωτισμοί του Γιάννη Βαλασάκου,η χρήση τεχνικών βίντεο.

Κέρδος για τη σκηνοθεσία και για τα κείμενα ήταν οι ερμηνείες μιας τετράδας άξιων και έμπειρων ηθοποιών. Του Κώστα Μεσάρη,ιδιαίτερα στον κυνικό καναλάρχη και στο συμπαθέστατο ζευγάρι των γεροκλοσάρ, που πλάθει με τον εξίσου άμεσο και φυσικό Αλέκο Μάνδυλα,ηθοποιό που έχει στέρεα υποκριτικά μέσα και με την "Εντιμη συναλλαγή" και ξέρει τι θα πει νατουραλιστικό παίξιμο. Ο τρίτος καλός, πάντα αισθαντικός, μεταμορφώσιμος σε πολλούς ρόλους, ερμηνευτής της παράστασης Βασίλης Βλάχος.Πολύ καλή ερμηνευτικά, στηρίζοντας όλους τους ρόλους της, ήταν η Αφροδίτη Τζοβάνη.Οι νεότεροι ηθοποιοί Γιάννης Καραμπίνης, Σοφία Παυλίδου, Θάνος Σαμαράς, Αλίνα Φωτέτσου χρειάζονται ακόμα πολύ υποκριτική δουλιά.

ΘΥΜΕΛΗ


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ