Η Ενιαία Πανελλαδική Οργάνωση Νέων (ΕΠΟΝ) ιδρύθηκε στις 23 του Φλεβάρη του 1943, ύστερα από πανελλαδική σύσκεψη που συνήλθε στην Αθήνα με πρωτοβουλία της ΚΕ του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου Νέων (ΕΑΜΝ). Στη σύσκεψη πήραν μέρος αντιπροσωπείες από τις παρακάτω οργανώσεις: Αγροτική Νεολαία Ελλάδος, Ενιαία Εθνικοαπελευθερωτική Εργατοϋπαλληλική Νεολαία, Ενιαία Μαθητική Νεολαία, Ενωση Νέων Αγωνιστών Ρούμελης, Θεσσαλικός Ιερός Λόχος, Λαϊκή Επαναστατική Νεολαία, Λεύτερη Νέα, Ομοσπονδία Κομμουνιστικών Νεολαιών Ελλάδος, Σοσιαλιστική Επαναστατική Πρωτοπορία Ελλάδος, Φιλική Εταιρεία Νέων. Επίσης συμμετείχαν τα μέλη της ΚΕ του ΕΑΜΝ, αντιπροσωπείες του ΕΑΜΝ Μακεδονίας και Πελοποννήσου καθώς και αντιπροσωπεία του Εθνικού Συμβουλίου των φίλων της νέας Γενιάς. Με την ίδρυση της ΕΠΟΝ οι προαναφερόμενες οργανώσεις αυτοδιαλύθηκαν και συγχωνεύτηκαν στις γραμμές της. Το αυτό ίσχυσε και για το ΕΑΜ Νέων που ήταν τμήμα νεολαίας του ΕΑΜ και είχε ιδρυθεί στις 5 Φλεβάρη 1942 στην Αθήνα με πρωτοβουλία της ΟΚΝΕ και με τη συμμετοχή, αρχικά, των οργανώσεων Φιλική Εταιρεία Νέων, Σοσιαλιστική Επαναστατική Πρωτοπορία, Δημοκρατική Ενωση Νέων και Ελευθέρια.
Η ΕΠΟΝ αυτοπροσδιοριζόταν από τα ιδρυτικά της κείμενα και το Καταστατικό της ως οργάνωση εθνικοαπελευθερωτική, αντιφασιστική - προοδευτική, αντιπολεμική - φιλειρηνική. Βασικούς της σκοπούς είχε:
- Την εθνική απελευθέρωση, την πλέρια ανεξαρτησία και ακεραιότητα της Ελλάδας με καθημερινό και αδιάκοπο αγώνα.
- Την υπεράσπιση των συμφερόντων και δικαιωμάτων της νέας γενιάς στη ζωή, στη μόρφωση και στον πολιτισμό.
- Την εξολόθρευση του φασισμού τόσο στα χρόνια της κατοχής όσο και μετά με όποια μορφή κι αν παρουσιαζόταν.
- Τον αγώνα κατά των ιμπεριαλιστικών πολέμων για την κατοχύρωση της ειρήνης με βάση την αυτοδιάθεση των λαών και νεολαιών και την αδελφική συνεργασία τους.
- Την ανοικοδόμηση της Ελλάδας από τα ερείπια του πολέμου προς το συμφέρον και την ευημερία ολόκληρου του λαού της (Βλέπε αναλυτικά: "Κείμενα της Εθνικής Αντίστασης", εκδόσεις ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ, τόμος Α', ΕΠΟΝ, σελ. 503 - 543 - Ιδρυτική διακήρυξη και καταστατικό σελ. 516 - 521).
Η ΕΠΟΝ έγραψε απαράμιλλες σελίδες ηρωισμού στα χρόνια της Εθνικής Αντίστασης αλλά και μετά. Το Νοέμβρη του 1945 αντιπροσώπευσε την ελληνική νεολαία στο ιδρυτικό συνέδριο της ΠΟΔΝ στο Λονδίνο.
Στην περίοδο μετά τη Βάρκιζα τα μέλη της γνώρισαν απίστευτους διωγμούς, με τελική κατάληξη, στα τέλη του 1947, με τον περιβόητο Ν. 509, να τεθεί εκτός νόμου.
Με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 56 χρόνων από την ίδρυση της ΕΠΟΝ θεωρήσαμε σκόπιμο να τιμήσουμε τη μεγάλη αυτή ιστορική επέτειο με αναφορές στη δράση της γύρω από τα ζητήματα της παιδείας και την οργάνωση του μαθητικού κινήματος στα χρόνια της Κατοχής. Πρόκειται για ένα σημαντικό κεφάλαιο της ιστορίας τη,ς που έχει αξία να το ανασκαλέψουμε ύστερα από τις πρόσφατες μαχητικές, αγωνιστικές κινητοποιήσεις των σημερινών μαθητών. Για να μην ξεχνάμε πως ο αγώνας για μόρφωση και λευτεριά, για πολιτισμό, για δικαιώματα στο παρόν και στο μέλλον, για μια παιδεία στην υπηρεσία του λαού και για μια καινούρια Ελλάδα δεν είναι τωρινός, δεν είναι εύκολος. Κάποτε μάλιστα δινόταν με την κάννη του όπλου του κατακτητή να σημαδεύει κατευθείαν στην καρδιά των νέων ανθρώπων.
Feeds
