Την εικόνα που παρουσιάζει αυτές τις μέρες ο τζόγος στο Χρηματιστήριο της Αθήνας την έχουν ταυτίσει με τη "φρενίτιδα", τον "πανικό", το "αμόκ", την "τρέλα" και με άλλα, περί την ψυχολογική ισορροπία, συμπαρομαρτούντα. Κατά κάποιο τρόπο αυτό που συμβαίνει στην οδό Σοφοκλέους είναι τρέλα. Τρέλα όμως μόνο με την εξής έννοια. Οτι μέσα σε λίγες μέρες και χωρίς να έχει μεσολαβήσει κάτι σημαντικό στον τομέα της οικονομίας και των επιχειρήσεων - πέρα από τη φοβερή βραζιλιάνικης προέλευσης κρίση που υποτίθεται πως χτύπησε τις χρηματαγορές στις 13 του Γενάρη - στην οδό Σοφοκλέους παρατηρείται ένας καλπασμός συναλλαγών και ανόδου τιμών. Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει καμιά απολύτως τρέλα. Το φαινόμενο, μάλιστα, ούτε καινούριο είναι, ούτε θα πάψει να υπάρχει μετά την ολοκλήρωση αυτής της φάσης ανόδου της χρηματιστηριακής ευφορίας. Οι έντονες διακυμάνσεις στους διάφορους δείκτες των χρηματιστηρίων, είναι ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά των χρηματαγορών, από καταβολής τους. Διακυμάνσεις, που αποκτούν διαστάσεις εξωπραγματικές, όταν εκείνοι που ελέγχουν τις αγορές κρίνουν πως ήρθε η ώρα για "ρευστοποιήσεις κερδών" και "διορθώσεις τιμών"...
Το βέβαιο, πάντως, είναι ένα: Σήμερα στη χώρα μας έχει στηθεί ένας απίστευτος μηχανισμός διαφήμισης του χρηματιστηριακού τζόγου, ο οποίος με όλο και πιο γρήγορους ρυθμούς "σπρώχνει" τον απλό εργαζόμενος, που έχει δυο δεκάρες αποταμίευση, προς την οδό Σοφοκλέους. Η λειτουργία του μηχανισμού είναι απλή: Αξιοποιείται ως δέλεαρ το "εύκολο κέρδος" και η "αρπαχτή", που υποτίθεται πως αποτελεί αντιστάθμισμα των αποτελεσμάτων της εφαρμοζόμενης πολιτικής και των επιπτώσεών της. Σαν κύριο μέσο προβάλλονται είτε οι βαρύγδουπες εκτιμήσεις των αυτοαποκαλούμενων ειδικών, είτε ο διαδεδομένος ψίθυρος πως ο γείτονας και η γειτόνισσα έβγαλε μια ολόκληρη περιουσία, είτε και τα δύο μαζί. Στη θέση του αποδεικτικού στοιχείου χρησιμοποιούνται η πορεία του Γενικού Δείκτη, ποσοστά και αριθμοί για την άνοδο τω τιμών κ.ο.κ. Εξίσου βέβαιο είναι πως η εικονική πραγματικότητα που προκύπτει, όταν κάποιος προσπαθεί να αξιολογήσει τις εξελίξεις στο οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο μέσα από την πορεία των χρηματαγορών, είναι άκρως συμφέρουσα για αρκετούς, από εκείνους που ενδιαφέρονται να επιδράσουν στην κοινή γνώμη. Ετσι, η κυβέρνηση εκμεταλλεύεται το φούντωμα των τιμών στο Χρηματιστήριο, για να προπαγανδίσει την ορθότητα της πολιτικής της και τα αποτελέσματά της. Οι άλλοι θιασώτες της ΟΝΕ και του ΕΥΡΩ, για να υποστηρίξουν πως οι επιλογές παράδοσης της χώρας στο πολυεθνικό κεφάλαιο είναι δήθεν επωφελείς για τη χώρα, αφού εισρέουν ξένα κεφάλαια. Οι τράπεζες και οι ασφαλιστικές εταιρίες, επειδή η άνοδος των τιμών σημαίνει, προσέλκυση νέων κεφαλαίων και άρα διεύρυνση των κερδοσκοπικών τους λειτουργιών μέσα από τα λεγόμενα παράγωγα κλπ., κάτι που σημαίνει βέβαιο και συνεχώς αυξανόμενο κέρδος. Οι διάφοροι μεγαλοεπιχειρηματίες, επειδή η καλή πορεία του χρηματιστηρίου τους εξασφαλίζει τζάμπα χρηματοδότηση. Οι διάφοροι "ειδικοί οικονομικοί αναλυτές" και οι "σύμβουλοι επενδύσεων", επειδή όσο περισσότεροι ανίδεοι μπαίνουν στο χορό του τζόγου, τόσο "χρησιμότεροι" και πλουσιότεροι αποδεικνύονται.
Εκείνο που δεν είναι καθόλου δεδομένο, είναι ότι οι εξελίξεις στην οδό Σοφοκλέους συνδέονται ή αντικατοπτρίζουν την πραγματική πορεία της ελληνικής οικονομίας. Το αντίθετο, μάλιστα. Ολο και περισσότερο αποκαλύπτεται πως το ανεβοκατέβασμα των δεικτών και οι αυξομειώσεις των όποιων κερδών, βρίσκονται σε προοδευτικά μεγαλύτερη διάσταση από τα τεκταινόμενα στους διάφορους τομείς της πραγματικής οικονομικής δραστηριότητας.
Η ξέφρενη πορεία ανόδου και τα ρεκόρ που διαδέχονται το ένα το άλλο στην οδό Σοφοκλέους, πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι μπορεί να αποδειχθούν για πολλούς παγίδα. Η εξέλιξη των τιμών σε τέτοιου είδους παιχνίδια, όχι μόνο δεν είναι ποτέ ευθύγραμμη, αλλά τις περισσότερες φορές παρεπόμενο της ανάκαμψης είναι η μεγάλη πτώση τους. Αλλωστε, αυτό ακριβώς έγινε αρκετές φορές τα τελευταία χρόνια, με αποτέλεσμα πολλοί αμύητοι στον τζόγο της οδού Σοφοκλέους να χάσουν κυριολεκτικά τις οικονομίες τους. Με αυτή την έννοια είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη η τακτική που ακολουθεί μεγάλη μερίδα του Τύπου. Με τις εκτιμήσεις περί "φρενίτιδας κερδών" που λανσάρουν και τη σχετική θριαμβολογία που αναπτύσσουν, αποπροσανατολίζουν το ευρύ κοινό από το μεγάλο ρίσκο που αναλαμβάνει κανείς, όταν αποφασίζει να μπει στα άδυτα του "ναού του καπιταλισμού".
Κ.