Σάββατο 22 Φλεβάρη 1997
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 33
ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ

Κλείνουν 53 χρόνια από την εκτέλεση, στις 23 Φλεβάρη 1944, του 36χρονου ηγέτη του κομμουνιστικού κινήματος και της Εθνικής Αντίστασης ΚΩΣΤΑ ΓΑΜΒΕΤΑ (Νίκος ο Ψηλός). Γεννήθηκε στη Λίμνη Εύβοιας το 1908 από εύπορους γονείς. Τα καλοκαίρια, στις διακοπές των σχολείων, έκανε παρέα στη Λίμνη με τον Κώστα Γυφτοδήμο (Κώστα Καραγιώργη), ο οποίος το 1923-24 ήταν Γραμματέας της ΠΕ Εύβοιας της ΟΚΝΕ. Το 1924 ο Κ. Γαμβέτας γίνεται μέλος της ΟΚΝΕ "Λεοντείου Σχολής", όπου φοιτούσε και αναπτύσσει μεγάλη δραστηριότητα τόσο στη Σχολή, όσο και στη Λίμνη. Το 1927 είναι Γραμματέας της ΟΚΝΕ Λίμνης και το 1929 παρουσιάζεται για τη στρατιωτική του θητεία. Τον στέλνουν στο στρατόπεδο του Καλπακίου. Σκληρή δουλιά, βασανιστήρια και αρρώστιες για όσους δεν ήθελαν να υπογράψουν δήλωση αποκήρυξης των ιδεών τους. Δεν το έβαζε όμως κάτω και πρωτοστατούσε σε διαμαρτυρίες, ζητώντας ανθρώπινη μεταχείριση. Η διοίκηση τον στέλνει στις φυλακές Ασσου Κεφαλονιάς μαζί με άλλους φαντάρους. Το 1930 έγινε η δίκη στα Γιάννενα και καταδικάστηκαν σε πολύ βαριές ποινές. Εγινε αναθεώρηση της δίκης και οι ποινές τους μετατράπηκαν σε 4 χρόνια φυλάκισης στην Αίγινα. Αφέθηκαν ελεύθεροι το 1935. Πιάστηκε τον ίδιο χρόνο σε συγκέντρωση διαμαρτυρίας ενάντια στις αντιλαϊκές ενέργειες του Κονδύλη, στην οποία ήταν κεντρικός ομιλητής. Δικάστηκε 2 χρόνια φυλακή. Αφέθηκε ελεύθερος λίγο πριν συμπληρώσει την ποινή του. Ξαναπιάνεται το 1936 με τη δικτατορία του Μεταξά, φυλακίζεται στην Κέρκυρα και σε συνέχεια εξορίζεται στον Αη Στράτη. Δραπετεύει το καλοκαίρι του 1940, αλλά πιάνεται και πάλι και στέλνεται στην Ακροναυπλία. Οπως γράφει ο Β. Μπαρτζιώτας, ο Κώστα Γαμβέτας ήταν πολύ εντυπωσιακός και ξεχώριζε ανάμεσα στους 625 κρατούμενους. Είχε τεράστια μόρφωση.

Το Δεκέμβρη του 1940 μεταφέρεται μαζί με άλλα 240 δυναμικά στελέχη, στο στρατόπεδο της Πύλου, αν και ήταν ήδη φυματικός. Το φθινόπωρο του 1941 οι Γερμανοί μετέφεραν τους πολιτικούς κρατούμενους και πάλι στην Ακροναυπλία. Κατά τη μεταφορά ο Κ. Γαμβέτας , μαζί με τον Γιάννη Φαρμάκη και τον γιατρό Γιώργη Αδριόπολο δραπέτευσαν. Ηρθε στην Αθήνα και τον ίδιο μήνα εκλέχτηκε μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ. Στα τέλη του Δεκέμβρη 1941 στέλνεται στη Θεσσαλονίκη. Μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα κατάφερε να πάρει στα χέρια του τις οργανώσεις και να αρχίσει μεγάλη δραστηριότητα. Μελετά την κατάσταση και δίνει εντολές που εφαρμόζονται με ακρίβεια. Ως το τέλος του 1942 ο ΕΛΑΣ έδωσε σκληρές μάχες με τους Ιταλούς, τους λεγεωνάριους, τους ληστές και τους μαυραγορίτες. Στη Θεσσαλία, όπου στάλθηκε σε συνέχεια, δούλεψε αριστοτεχνικά. Προώθησε το αντάρτικο και έγινε ικανό να δώσει πολλές μάχες με τους κατακτητές.

Το Δεκέμβρη του 1942 κατεβαίνει στην Αθήνα για τη Συνδιάσκεψη της ΚΕ του ΚΚΕ, η οποία εξέτασε την κατάσταση στην Πελοπόννησο, όπου το κίνημα είχε δεχτεί μεγάλα χτυπήματα. Η ΚΕ στέλνει στον Κ. Γαμβέτα στην Πελοπόννησο και στη θέση του, στη Θεσσαλία τον Κώστα Καραγιώργη. Τις πρώτες μέρες του Γενάρη του 1943 φτάνει στην Πάτρα με το όνομα Δημήτριος Χαφατέας. Παρά τις δυσκολίες, που συνάντησε, σιγά, σιγά η Πάτρα ζωντανεύει. Ξαναβγαίνει η εφημερίδα "Οδηγητής" και αρχίζουν διαδηλώσεις για ψωμί, ενάντια στην επιστράτευση, ενάντια στην τρομοκρατία. Βγαίνουν οι πρώτες ένοπλες ομάδες στις επαρχίες της Πελοποννήσου. Αρχίζουν οι συγκρούσεις με τους Ιταλούς.

Τις παραμονές των Χριστουγέννων του 1943 ο Κ. Γαμβέτας κατεβαίνει στην Πάτρα, για να πάρει μέρος σε Ολομέλεια της ΚΕ στην Αθήνα. Πιάστηκαν πολλά στελέχη, ανάμεσά τους και ο Γαμβέτας . Ακολούθησαν φρικτά βασανιστήρια 60 ημερών.

Στις 23 Φλεβάρη 1944 οι Γερμανοί ξεχώρισαν 30 πατριώτες, μαζί με τον Κ. Γαμβέτα . Ο συγκρατούμενός του Βασίλης Ροδόπουλος, δημοσιογράφος και συγγραφέας, γράφει για τις τελευταίες στιγμές του Γαμβέτα στο βιβλίο του "Ενός λεπτού σιγή": Οι Γερμανοί είχαν ανακοινώσει πως οι εκτελέσεις τελείωσαν. Δε θα έπαιρναν άλλους. Εδώ ο κ. Γ. έδειξε όλο το μεγαλείο του. Αρχισε να πηγαίνει στα κελιά να δίνει συγχαρητήρια. Ηρθε και στο δικό μου. "Βασίλη θα ζήσεις", μου είπε γελώντας. Αυτή ήταν η μεγαλειωδέστερη στιγμή του υπεράνθρωπου, που ταυτόχρονα αποκάλυπτε τα δυο συνθετικά της λέξης ηρωισμός = ανθρωπισμός και θάρρος".

Στη μνήμη του προσφέρουμε 5.000 δρχ. στο "Ριζοσπάστη".

Γιώργος και Μάγδα Τσούτσικα

* * *


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ