Ο ΔΣΕ, στρατός λαϊκός και επαναστατικός, πάλεψε ηρωικά και με απαράμιλλη αυτοθυσία ενάντια στην αγγλοαμερικανική ιμπεριαλιστική επέμβαση και την ντόπια αντίδραση. Ο τρίχρονος αγώνας του, ανεξάρτητα από την τελική έκβασή του, ήταν αγώνας δίκαιος, απελευθερωτικός και αντιιμπεριαλιστικός. Ηταν συνέχεια της ένδοξης ΕΑΜικής Αντίστασης και των σκληρών μαχών του Δεκέμβρη. Μια νέα προσπάθεια, ένα νέο θαρραλέο επαναστατικό τόλμημα των πατριωτικών και δημοκρατικών δυνάμεων, με πρωτοπόρους, οργανωτές και καθοδηγητές τους κομμουνιστές, για την απαλλαγή της χώρας μας από την ξένη εξάρτηση, το σταμάτημα των ωμών και απροσχημάτιστων ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων και το άνοιγμα του δρόμου για την αποκατάσταση της εθνικής ανεξαρτησίας, την περιφρούρηση της εδαφικής ακεραιότητας και την αναγνώριση της λαϊκής κυριαρχίας και της κοινωνικής ισότητας και δικαιοσύνης.

Ενας μικρός Δαβίδ ξεσηκώθηκε και πάλι ενάντια σ' έναν πανίσχυρο Γολιάθ: Τον αγγλοαμερικανικό ιμπεριαλισμό και τους ντόπιους υπηρέτες του, που, με την ωμή στρατιωτική βία, τους επανέφερε ξανά στην εξουσία και ανέκοψε την ομαλή δημοκρατική εξέλιξη και δημοκρατική ανάπλαση της χώρας μας. Ενας προς δέκα πολεμούσαν στο Γράμμο και στο Βίτσι. Ενα προς 100 και 150 ήταν ο πολεμικός εξοπλισμός τους. Ο κυβερνητικός στρατός εφοδιαζόταν ασταμάτητα από τους Αμερικανούς ιμπεριαλιστές, που διαδέχτηκαν τους Αγγλους ομογάλακτούς τους στην Ελλάδα, με τα πιο σύγχροναπολεμικά μέσα. Υπολογίζεται ότι στην τριετία 1947 - 1950 μεταφέρθηκαν στη χώρα μας με 500 αμερικανικά πλοία 528.000 τόνοι "βοήθειας", που στο μεγαλύτερο μέρος ήταν πολεμικό υλικό.

Παρ' όλα αυτά, οι μαχητές, οι μαχήτριες και τα στελέχη του ΔΣΕ αγωνίστηκαν με αξιοθαύμαστο ηρωισμό και ακλόνητη πίστη στα ύψιστα ιδανικά τους και έγραψαν, με το αίμα και πολλοί με τη θυσία τους, νέες σελίδες δόξας στην πλούσια αγωνιστική ιστορία του λαού μας. Μπροστάρηδες και πρωτομάχοι στάθηκαν και πάλι οι κομμουνιστές και οι κομμουνίστριες που πρόσθεσαν νέους άθλους και ανέδειξαν νέους ήρωες και μάρτυρες.

Δυστυχώς, όμως, δεν μπόρεσαν τελικά να νικήσουν. Υπέκυψαν στις υπέρτατες αριθμητικά και ασύγκριτα καλύτερα εξοπλισμένες δυνάμεις του αντιπάλου και υποχρεώθηκαν να υποχωρήσουν και να περάσουν στο έδαφος της Αλβανίας και της Βουλγαρίας. "Αυτό ήταν - τονίζεται στο Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ. Α Τόμος 1918 - 1949, σελ. 619 - το τραγικό τέλος ενός ακόμη σκληρού και ηρωικού αγώνα πουκράτησε τρία και πάνω χρόνια, με οργανωτές, καθοδηγητές, αλλά και κυρίως αιμοδότες τους κομμουνιστές και τις κομμουνίστριες, ενάντια στις δοσίλογες αντιδραστικές δυνάμεις και τους Αγγλοαμερικανούς ιμπεριαλιστές".

Η ήττα του ΔΣΕ, τον Αύγουστο του 1949, έφερε, όπως ήταν επόμενο, αλλαγή στην κατάσταση, με τραγικές συνέπειες για το λαό και τον τόπο. Αν ο ΔΣΕ νικούσε και, πολύ περισσότερο, αν θριάμβευε η ΕΑΜική Εθνική αντίσταση θα ήταν, οπωσδήποτε, διαφορετική η τύχη της πατρίδας μας. Θα ήταν ο λαός κυρίαρχος και νοικοκύρης στον τόπο του, χωρίς ξένους αφέντες και "προστάτες". Θα είχε πάρει τις τύχες του στα χέρια του και θα βάδιζε στο δρόμο της οικονομικής ανάπτυξης της χώρας και της κοινωνικής προόδου, της ειρήνης, της φιλίας και της συνεργασίας με τους γειτονικούς και με όλους τους άλλους λαούς του κόσμου. Διαφορετική θα ήταν και η κατάσταση στα Βαλκάνια και τη Μεσόγειο.

Με την ήττα, όμως, του ΔΣΕ, που οφείλεται, όπως υπογραμμίζεται στο Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ Α τόμος σελ. 623, κατά πρώτο και κύριο λόγο στην ωμή ιμπεριαλιστική επέμβαση και την απλόχερη και πολύπλευρη "βοήθεια" στις ντόπιες αντιδραστικές δυνάμεις, έκλεισε μια σημαντική φάση του λαϊκού επαναστατικού κινήματός του. Και άνοιξε μια νέα περίοδος, η περίοδος της αμερικανοκρατίας και της αντίδρασης, της κατάλυσης της εθνικής ανεξαρτησίας και της μετατροπής της χώρας σε ιμπεριαλιστικό προγεφύρωμα ενάντια στη Σοβιετική Ενωση και τις γειτονικές λαϊκοδημοκρατικές χώρες, η περίοδος της ανέλεκτης εκμετάλλευσης και καταπίεσης των εργαζομένων της χώρας μας.

Αυτή είναι η κύρια βαριά και καταθλιπτική συνέπεια σε βάρος των εργαζομένων και γενικότερα της συντριπτικής πλειοψηφίας του λαού. Συνέπεια, που δεν μπορεί να αμφισβητηθεί, γιατί επιβεβαιώνεται από τη σκληρή και αδυσώπητη πραγματικότητα.

Πριν απ' όλα, δεν μπορεί να αμφισβητηθεί ότι μετά την ήττα του ΔΣΕ οι Αμερικανοί ιμπεριαλιστές γίνονται κυρίαρχοι και παντοκράτορες στη χώρα μας. Ελέγχουν όλους τους τομείς οικονομικής και πολιτικής ζωής. Σε όλα τα υπουργεία, στις ένοπλες δυνάμεις και στα σώματα ασφάλειας, στις επιχειρήσεις κοινής ωφελείας και στη Νομισματική Επιτροπή υπάρχουν Αμερικανοί σύμβουλοι, που επιβλέπουν και καθοδηγούν τα πάντα. Καμιά απόφαση δεν μπορεί να παρθεί χωρίς την έγκρισή τους. Το ίδιο συμβαίνει και με την κυβέρνηση. Υπερκυβερνήτης είναι ο Αμερικανός πρεσβευτής στην Αθήνα που κατεβάζει και ανεβάζει κυβερνήσεις. Ο Γκρέιντι - για να αναφέρουμε ένα μόνο παράδειγμα - έδιωξε, λίγους μήνες μετά την ήττα του ΔΣΕ, από την πρωθυπουργία τον Σοφοκλή Βενιζέλο, που τον είχε ορίσει ο τότε βασιλιάς Παύλος, με υπόδειξη των Αγγλων και επέβαλε τον Πλαστήρα, που τον θεωρούσε αμερικανόφιλο και πιο ικανό να εξαπατήσει το λαό με τη δημαγωγία και τη μάσκα του "δημοκράτη".

Οι Αμερικανοί, όπως γράφει ο Σόλωνας Γρηγοριάδης στο βιβλίο του "Τα φοβερά ντοκουμέντα", σελ. 109, επέβαλαν στην ελληνική πολιτική, που κάθε άλλο παρά ελληνική ήταν, τρεις βασικούς κανόνες: "Να εφαρμόζεται σταθερά από τις ελληνικές κυβερνήσεις αντικομμουνιστική στρατηγική, να ασκούν μεσογειακή πολιτική. Να μην έχει καμιά επαφή η Ελλάδα με τον Ανατολικό Κόσμο".

Οι κανόνες αυτοί κι όχι μόνο τηρήθηκαν και εφαρμόστηκαν πειθήνια και αδιαμαρτύρητα από τους πολιτικούς της αστικής τάξης, δεξιούς και "κεντρώους". Υπήρξε μάλιστα και ανταγωνισμός μεταξύ τους για το ποιος θα φανεί και θα αποδειχτεί πιο αμερικανόδουλος και πιο καλός και αποτελεσματικός υπηρέτης των ΗΠΑ. Και πρέπει να ομολογήσουμε ότι σε πολλές περιπτώσεις οι λεγόμενοι "κεντρώοι" πολιτικοί (Πλαστήρας, Σοφ. Βενιζέλος, Παπανδρέου κ.ά.) ξεπέρασαν τους δεξιούς σε δουλοφροσύνη και υποταγή. Ο Πλαστήρας ήταν εκείνος, που, υπακούοντας στους Αμερικανούς, έστειλε 6 αεροπλάνα "ντακότα", με τα πληρώματά τους στη μακρινή Κορέα, για να βοηθήσουν την επέμβαση των ΗΠΑ και ο Βενιζέλος έστειλε σε συνέχεια στρατό.

Με την πειθήνια και δουλοπρεπή υποστήριξη των ντόπιων κυβερνήσεων, οι Αμερικανοί μετατρέπουν τη χώρα μας σε πολεμικό τους προγεφύρωμα ενάντια στη Σοβιετική Ενωση και τις γειτονικές λαϊκοδημοκρατικές χώρες. Χτίζουν πολεμικές βάσεις, οργανώνουν συνδυασμένα γυμνάσια, εντείνουν τις προκλήσεις σε βάρος της Αλβανίας και της Βουλγαρίας και προωθούν τα τυχοδιωκτικά πολεμικά τους σχέδια στα Βαλκάνια και στη Μεσόγειο. Οπως κατάγγειλε το Κόμμα μας, με απόφαση του ΓΓ της ΚΕ του στις 26.4.1950, οι Αμερικανοί ιμπεριαλιστές είχαν ξοδέψει ως τότε "για τον πόλεμο ενάντια στο λαό της Ελλάδας και για τον πόλεμο που ετοίμαζαν πυρετώδικα ενάντια στις λαϊκές δημοκρατίες και τη Σοβιετική Ενωση, κοντά 2 δισεκατομμύρια 250 εκατομμύρια δολάρια. Το θλιβερό είναι ότι υπήρξαν και πολιτικοί και στρατιωτικοί παράγοντες, που ανοιχτά και ξεδιάντροπα ζητούσαν να παραχωρηθούν τα πάντα στους Αμερικανούς ιμπεριαλιστές για την προώθηση των τυχοδιωκτικών σχεδίων τους". Ο στρατηγός Μεραντίτης, π. χ. σε άρθρο του στο "ΒΗΜΑ" στις 17.2.1952 έγραφε: "Η Ελλάδα να θέση από τούδε εις τη διάθεσιν των συμμαχικών αναγκών το έδαφος, τα αεροδρόμια και τους λιμένας της και να διατηρήση υπό τα όπλα όσας δυνάμεις το Ανώτατον Συμμαχικόν Στρατηγείον κρίνει αναγκαίον. Εις περίπτωσιν ευνοϊκών συνθηκών να προελάσουν οι δυνάμεις της μετά των άλλων, συμπεριλαμβανομένων και των Ιταλικών Βορειότερων των συνόρων της!". Ο στρατάρχης Παπάγος έγραψε στην "Καθημερινή" στις 3.6.1952: "Η Ελλάς κατέχει κεντρική θέσιν και προσφέρεται ως μία σημαντική βάσις τόσον από πλευράς διανοιγομένων κατευθύνσεων προς ζωτικούς χώρους του σοβιετικού συνασπισμού, όσον και από πλευράς εξυπηρετήσεων των επιχειρήσεων τούτων...". Και ο Π. Κανελλόπουλος, που ήταν υπουργός Αμυνας, διακήρυσσε τρία χρόνια αργότερα, δηλ. το 1955, πως "Ημείς οι Ελληνες θεωρούμεν τη χώραν μας ως ένα προκεχωρημένο φυλάκιον αυτών τούτων των Ηνωμένων Πολιτειών". Ο ίδιος απευθυνόμενος στον Αμερικανό στρατηγό Βουν Φλιτ είχε πει το περιβόητο "Ιδού ο στρατός σας"! δείχνοντας το ελληνικό στρατιωτικό άγημα. Και τι να πρωτοθυμηθεί κανείς από την απαράμιλλη δουλοφροσύνη των τότε πολιτικών που δυστυχώς χαρακτηρίζει σε σημαντικό βαθμό και σημερινούς απογόνους τους... Είναι γνωστό ότι η αμερικανική επικυριαρχία στη χώρα μας κατοχυρώθηκε και επίσημα με την υπογραφή της κατάπτυστης συμφωνίας της 12 Οκτώβρη 1953 και αργότερα με την ένταξή της στο ΝΑΤΟ, στο οποίο παραμένει αμετακίνητα ως σήμερα, αντιμετωπίζοντας σοβαρούς κινδύνους.