Κυριακή 20 Δεκέμβρη 1998
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 50
Η ένοπλη ιμπεριαλιστική επέμβαση

Η χαρά της απελευθέρωσης, όμως, κράτησε πολύ λίγο. Η ανοιχτή ένοπλη αγγλική επέμβαση το Δεκέμβρη του 1944 υποχρέωσε και το "Ρ" να εγκαταλείψει τα τυπογραφεία στο κέντρο της Αθήνας και να συνεχίσει την εκτύπωσή του σε συνοικιακό τυπογραφείο, όπως στα χρόνια της γερμανικής κατοχής. Κυκλοφορούσε στις ελεύθερες περιοχές, που ελέγχονταν από τις δυνάμεις τους ΕΛΑΣ. Ο ρόλος του "Ρ" σ' αυτή την περίοδο ήταν ιδιαίτερα σημαντικός. Ξεσκέπαζε την ωμή στρατιωτική επέμβαση και τους σκοπούς των Αγγλων ιμπεριαλιστών, που παραβίαζαν ασύστολα τις αρχές του συμμαχικού πολέμου. Δημοσίευε ανακοινώσεις και αποφάσεις της ΚΕ του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ, οδηγίες των συνοικιακών οργανώσεων, διαμαρτυρίες για την εγκληματική δράση των ξένων επεμβασιών και των ντόπιων συνεργατών τους και ανταποκρίσεις, τηλεγραφήματα και ειδήσεις για τις εκδηλώσεις συμπαράστασης προς το λαό της Αθήνας από την επαρχία και το εξωτερικό.

Τριάντα τρεις ολόκληρες μέρες κράτησε η μάχη της Αθήνας, στα τέλη 1944 αρχές 1945, και ο "Ρ" βρισκόταν καθημερινά στην πρώτη γραμμή του πυρός, κοντά στους μαχητές και τις μαχήτριες, κοντά στο λαό, που αντιμετώπιζε την αγγλική ένοπλη επέμβαση.

Μετά την κατάληψη της Αθήνας συνέχισε για λίγο (Γενάρης 1945) να τυπώνεται σε τυπογραφεία επαρχιακών πόλεων, που δεν είχαν καταληφθεί από τους Αγγλους. Στις 15 Φλεβάρη 1945 και μετά την υπογραφή της Βάρκιζας, ο "Ρ" άρχισε να τυπώνεται και πάλι στην Αθήνα, αλλά σε πολύ δύσκολες συνθήκες. Είχε εξαπολυθεί μια χωρίς προηγούμενο μοναρχοφασιστική τρομοκρατία. Ενοπλες ομάδες και συμμορίες Χιτών, δοσιλόγων και ταγματασφαλιτών, τρομοκρατούν ανενόχλητες το λαό, ακόμη και στο κέντρο της Αθήνας. Κάνουν συχνές επιδρομές στα γραφεία του "Ρ". Οι απειλές, οι διώξεις, οι ξυλοδαρμοί, οι δολοφονίες συντακτών και άλλων εργαζομένων του, οι δίκες και οι καταδίκες σε βάρος του, βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη.

Οι διώξεις και η τρομοκρατία είχαν, όπως ήταν φυσικό, συνέπειες και στην κυκλοφορία του. Ο "Ρ" γραφόταν κυριολεκτικά με αίμα. Μα και οι αναγνώστες του, όχι σπάνια, πλήρωναν πολύ ακριβά το θάρρος τους να τον διαβάζουν. Σιγά σιγά η κυκλοφορία του έγινε προβληματική ακόμη και στο κέντρο της Αθήνας.

Ο "Ρ" αγωνίζεται σκληρά ενάντια στην τρομοκρατία. Αντιμετωπίζει τα οργανωμένα σχέδια του εμφυλίου πολέμου, που προωθούν Αγγλοι και ντόπια αντίδραση. Προπαγανδίζει την πολιτική συμφιλίωσης του λαού. Ξεσκεπάζει ακούραστα τους δοσίλογους, που έχουν πάρει καίριες θέσεις. Αποκαλύπτει σκάνδαλα παντός είδους και μάχεται για την αποτροπή του εμφυλίου πολέμου και την αποκατάσταση της πολιτικής ομαλότητας.

Η περίοδος αυτή ήταν αναμφισβήτητα μια από τις πιο ηρωικές περιόδους της ιστορίας του "Ρ". Για να καλυφθεί το κενό της Δευτέρας, κυκλοφόρησε και ο "Ρίζος της Δευτέρας",που άφησε εποχή με την πληρότητα και τη ζωντάνια του και συνάντησε πολύ καλή υποδοχή από τους αριστερούς και δημοκράτες εργαζόμενους, παρά την εντεινόμενη συνεχώς τρομοκρατία.

Προς τη νέα, μακρόχρονη παρανομία

Η πορεία της χώρας, όμως, είχε προδιαγραφεί από τους ιμπεριαλιστές. Η αμερικανική επικυριαρχία έρχεται να αντικαταστήσει τη φθαρμένη και χρεοκοπημένη "γηραιά Αλβιόνα" και να επιταχύνει την πορεία προς τον εμφύλιο πόλεμο. Το δόγμα Τρούμαν δίνει το σύνθημα. Στήνονται παντού στρατοδικεία και δικάζουν αθώους πολίτες, για τα δημοκρατικά τους φρονήματα. Πυκνώνουν οι εκτελέσεις, με ή χωρίς δίκες, των αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης. Η εφαρμογή των εκτάκτων μέτρων του Γ Ψηφίσματος και του νόμου 509 επεκτείνεται σε όλη τη χώρα. Με τα ίδια αυτά έκτακτα μέτρα, το καθεστώς της ολιγαρχίας απαγόρεψε και την έκδοση του "Ρ", στις 17 Οκτώβρη 1947. Ο "Ρ" πέρασε και πάλι στην παρανομία. Και τούτη τη φορά, η περίοδος αυτή ήταν η πλέον μακρόχρονη. Κράτησε 27 ολόκληρα χρόνια.

Στο διάστημα αυτό ο "Ρ" δε σταμάτησε να κυκλοφορεί. Ακόμη και μετά το 1949, όταν το Κόμμα και η εφημερίδα του πέρασαν στην πιο βαθιά παρανομία. Συνέχισε να κυκλοφορεί παράνομα, με μύριες όσες δυσκολίες και εμπόδια. Αλλοτε, σε αραιά διαστήματα, λόγω των σκληρών συνθηκών και μετά, επειδή το εργατικό κίνημα εκφράστηκε νόμιμα, με άλλη μορφή. Η παράνομη έκδοση και κυκλοφορία του "Ρ" ξανάγινε πυκνή και σε κανονικά σχεδόν χρονικά διαστήματα, στα χρόνια της εφτάχρονης στρατιωτικής δικτατορίας.

Ο "Ρ", έστω και δισέλιδος, πολλές φορές σε μικρό σχήμα, ξεσκέπαζε του στρατιωτικοφασιστικό χαρακτήρα του καθεστώτος της 21ης Απρίλη και τους Αμερικανούς εμπνευστές και οργανωτές του. Εμψύχωνε το λαό και τον ενθάρρυνε στην καθημερινή του αντιδικτατορική πάλη. Κατάγγελνε τα δημαγωγικά και τρομοκρατικά μέτρα της φασιστικής δικτατορίας και υπονόμευε την υπόστασή της. Οσο οι παράνομες οργανώσεις του ΚΚΕ και της ΚΝΕ, μέσα στο καθεστώς τρόμου και φοβίας, δυνάμωναν και πλάταιναν, τόσο διευρυνόταν και η κυκλοφορία του "Ρ", μέσα στην εργατική τάξη, τη νεολαία και το λαό.


Κορυφή σελίδας
Διακήρυξη της ΚΕ του ΚΚΕ για τη συμπλήρωση 80 χρόνων από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και την Αντιφασιστική Νίκη των Λαών
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ