Στο πρώτο του άρθρο, που δημοσιεύτηκε το 1993, ισχυρίζεται ότι "στη διάρκεια των αιώνων... οι διαφορές ανάμεσα σε πολιτισμούς έχουν γεννήσει τις πιο παρατεταμένες και τις πιο βίαιες αντιπαραθέσεις" ("Η σύγκρουση Ανατολής Δύσης και η πρόκληση Χάντιγκτον", σελ. 35, "Εναλλακτικές Εκδόσεις"). Και στο βιβλίο του που εκδόθηκε αργότερα υποστηρίζει: "Ο ανταγωνισμός των μεγάλων δυνάμεων (υπερ-δυνάμεων) αντικαταστάθηκε από τη σύγκρουση των πολιτισμών. Σ' αυτόν τον καινούριο κόσμο, σημαντικότερες και πιο επικίνδυνες συγκρούσεις δε θα είναι μεταξύ κοινωνικών τάξεων, πλούσιων και φτωχών ή άλλων οικονομικών ομάδων, που ορίζονται διαφορετικά, αλλά μεταξύ λαών που ανήκουν σε διαφορετικές πολιτισμικές οντότητες" ("Η σύγκρουση των πολιτισμών και ο ανασχηματισμός της παγκόσμιας τάξης", σελ. 26 έκδοση "Terzo").

Αλλά ας δούμε συνοπτικά πώς έχει το ζήτημα:

Κατ' αρχήν δύο παγκόσμιοι πόλεμοι, που ήταν οι πιο πολυαίμακτοι, δεν έγιναν ανάμεσα σε λαούς με διαφορετικούς πολιτισμούς. (Αν είναι δυνατόν να μιλάμε για πόλεμο ανάμεσα σε πολιτισμούς!). Συγκρούστηκαν και στους δυο πολέμους η Αγγλία, οι ΗΠΑ, η Γαλλία, απ' τη μια μεριά, και η Γερμανία, απ' την άλλη.

Αλλά μια και ο Σ. Χ. περιορίζεται στο βιβλίο του στις εξελίξεις μετά το 1990, θα ρωτούσαμε: Γιατί οι ΗΠΑ με τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης τάχτηκαν στο πλευρό του Κουβέιτ, που έχει άλλον πολιτισμό και βομβάρδισαν το Ιράκ; (Βομβαρδίζεται και τώρα το Ιράκ, με απόφαση δυο σαραντάρηδων. Αυτό δεν πρέπει να το ξεχνάμε). Πώς η Τουρκία συγκρούεται με τους Κούρδους, που έχουν τον ίδιο πολιτισμό και συμμαχεί με το Ισραήλ, που έχει διαφορετικό πολιτισμό; Γιατί στην Ισπανία υπάρχει σύγκρουση με τους Βάσκους, που έχουν τον ίδιο πολιτισμό;

Αυτή, λοιπόν, είναι η κύρια αιτία για τους πολέμους ανάμεσα στις ιμπεριαλιστικές χώρες και, φυσικά, έχουμε ως αποτέλεσμα και τους εθνικο - απελευθερωτικούς πολέμους, όπως του βιετναμέζικου λαού ενάντια στις ΗΠΑ κλπ. Ουσιαστικά, οι πόλεμοι έχουν ταξικό χαρακτήρα, δηλαδή γίνονται επειδή υπάρχει καπιταλισμός, τάξεις, εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, στρατιωτικοβιομηχανικά συμπλέγματα. Οι πόλεμοι είναι η συνέχιση της ταξικής πάλης με βίαια μέσα. Φυσικά, την ταξική πάλη δεν την ανακάλυψαν ούτε ο Κ. Μαρξ ούτε ο Β. Ι. Λένιν. Την ανακάλυψαν, όπως σημειώνει ο Κ. Μαρξ σε γράμμα του το 1852 προς τον Βαϊντερμάγερ, αστοί ιστορικοί. Συνεπώς, είναι εντελώς αστήρικτη η θεωρία της σύγκρουσης των πολιτισμών, είναι καθαρός μύθος.

Κ. ΚΑΠΠΟΣ