Κόντρα
στη νέα (α) ταξία
Η ευρηματικότητα
κατά την έκφραση
του πολιτικού λόγου
Του Γιώργου Κ. ΤΣΑΠΟΓΑ
Κατά τις κινητοποιήσεις των σπουδαστών και των μαθητών διαπιστώνεται η ευρηματικότητα των συνθημάτων, αλλά και η "εικαστική", ας πούμε, μεταφορά τους προς το κοινωνικό σύνολο. Αυτό θα φαινόταν νεωτερικό, αλλά την ίδια ακριβώς πρακτική εφάρμοζε η ΕΠΟΝ κατά τα χρόνια της Κατοχής, μέσα από διάφορες μορφές όπως το τραγούδι, η σάτιρα, η εικονογράφηση τοίχων με ολόκληρες παραστάσεις, η δημιουργία οπτικών συμβόλων, το θέατρο, και η παντομίμα. Προηγήθηκαν οι αγρότες στις περσινές κινητοποιήσεις τους.
Η πρακτική αυτή εφαρμόζεται με επιτυχία σε άλλες χώρες, όπου κατά τις κοινωνικές συγκρούσεις, τις πορείες και τους διεκδικητικούς αγώνες, ο τρόπος προβολής των αιτημάτων και των συνθημάτων, γίνεται με εμφαντικούς συμβολισμούς, μάσκες, άρματα, μουσικά όργανα, θέατρο του δρόμου, και άλλα ευρήματα, έτσι ώστε ο πολιτικός λόγος "ντύνεται" κατάλληλα, για να γίνεται προσιτός και να ενισχύεται.
Η μεθοδολογία αυτή, που απέχει από το μοναχικό ακτιβισμό, συνδέει τη μαζικότητα με την ευρηματικότητα. Και παράλληλα διασπά το τείχος σιωπής των Μαζικών Μέσων Ενημέρωσης που αναγκάζονται να καλύψουν όσα θα ήθελαν να προσπεράσουν εν "σιωπή". Και είναι βέβαιο, για παράδειγμα, ότι μια σιωπηλή πορεία, εκτός αν είναι νεκροπομπή, είναι ήδη μια αποτυχημένη εκδήλωση. Ενα αντίθετο παράδειγμα ευρηματικότητας αποτέλεσε η έμπνευση, πριν από μερικά χρόνια, της επιτροπής Ειρήνης Διανοουμένων - Καλλιτεχνών, να οργανώσει ένα γύρο, στο κέντρο της Αθήνας με μια παλιά άμαξα που έσερνε ένα άσπρο άλογο. Στα πλευρά της άμαξας οι ξαφνιασμένοι διαβάτες, διάβαζαν: "Οι αμερικανικές βάσεις στην Ελλάδα, αποτελούν απειλή για τη χώρα μας".
Την επόμενη μέρα, οι περισσότερες εφημερίδες αφιέρωσαν τρίστηλα, ως και ημισέλιδα για την πρωτότυπη εκδήλωση.
Σε εντελώς αντίθετη κατεύθυνση κινούνται οι ασκήσεις και πρακτικές επικοινωνιακής πολιτικής της κυβέρνησης και της αξιωματικής αντιπολίτευσης, κατά το αμερικανικό πρότυπο. Παράδειγμα αποτέλεσε η γραβάτα του Κλίντον, κατά την εξέλιξη του "σκανδάλου", όπως και οι υποδείξεις Αμερικανών "ειδημόνων" που προσκλήθηκαν στην Αθήνα για να εκπαιδεύσουν πολιτικούς της ΝΔ πάνω σε στοιχεία εξωτερικής εμφάνισης, με παράκαμψη της ουσίας και αντικατάστασή της με την αερολογία.