Τετάρτη 2 Δεκέμβρη 1998
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 10
}Ετσι πέρασαν στην ιστορία

Στα 1925, το αγροτικό κίνημα σε κοινή δράση με το κίνημα των "Παλαιών Πολεμιστών" διεκδικούν κατάργηση των τοκογλυφικών χρεών, απαλλαγή της αγροτιάς από τη βαριά φορολογία κλπ. Το Γενάρη του 1925 οργανώνεται μεγάλο συλλαλητήριο στη Λάρισα, με συμμετοχή αγροτών από όλο το νομό. Οι αγρότες με μαύρες σημαίες διεκδικούν λύση στα αιτήματά τους και προβάλλουν το σύνθημα της απαλλοτρίωσης των τσιφλικιών. Η κυβέρνηση Μιχαλακόπουλου αντιδρά με συλλήψεις και ένοπλες επεμβάσεις από τη χωροφυλακή και το στρατό. Τον ίδιο μήνα ξεσπά μαζικό συλλαλητήριο στη Λιβαδειά. Η αστυνομία κάνει συλλήψεις, χτυπά τους διαδηλωτές αγρότες και παλαιοπολεμιστές. Οι αγρότες αντιμετωπίζουν τις επιθέσεις με ακόμη πιο μαχητικές κινητοποιήσεις που κορυφώνονται με καταλήψεις μοναστηριακών κτημάτων στη Βοιωτία (Καζακλάρ, Καρατζόλι, Στεβένικα) και στις 2 Φλεβάρη 1925 γίνεται κατάληψη μοναστηριακών κτημάτων στο Καστράκι της Καλαμπάκας και μεγάλη κινητοποίηση αγροτών και παλαιοπολεμιστών στα Τρίκαλα. Την κατάληψη κτημάτων στο Καστράκι ακολουθεί η παρουσία του αντεισαγγελέα Τρικάλων στο χωριό και του διοικητή της χωροφυλακής της Καλαμπάκας, η περικύκλωση με στρατό και χωροφυλακή και η σύγκρουση. Αυτά τα γεγονότα οδήγησαν σε συλλαλητήριο στα Τρίκαλα με συμμετοχή και των εργατών και άλλων λαϊκών στρωμάτων. Ηδη, πολιτική και στρατιωτική ηγεσία της περιοχής έχει αποφασίσει τη βίαιη καταστολή του κινήματος. Το συλλαλητήριο στα Τρίκαλα κτυπήθηκε με όπλα και είχε νεκρούς. Επίσης έγιναν συλλήψεις 27 διαδηλωτών που οδηγήθηκαν σε δίκη και καταδικάστηκαν οι 13 από αυτούς στο Στρατοδικείο Λάρισας. Η εφημερίδα "Θάρρος" των Τρικάλων, εκφράζοντας τις απόψεις των κρατικών αρχών, αναφέρει στις 3/2/1925: "Τραχύ κομμουνιστικό κίνημα μετέβαλε την πόλιν εις πεδίον μάχης... Δεν αποκλείεται όμως να συνεργάσθη μετ' αυτών και ο ανοηταίνων παλαιοκομματισμός. Διότι ηκούσθη και μια φωνή, εις το πανδαιμόνιον των φωνών, "Ζήτω ο βασιλεύς" και διότι υπήρξαν χθες αντιβενιζελικοί πολιτευόμενοι οίτινες καταφέροντο κατά των αρχών, ενώ όλος ο κόσμος αντελήφθη ότι αι αρχαί επέδειξαν καρτερικήν όντως εφεκτικότητα".

Αποτέλεσμα αυτών των αγώνων, αλλά και της πάλης των προσφύγων από τη Μικρά Ασία, ήταν μέχρι το 1933 να διανεμηθούν 11 περίπου εκατομμύρια στρέμματα σε 79 χιλιάδες οικογένειες αγροτών και 8,5 εκατομμύρια στρέμματα σε 145 χιλιάδες οικογένειες προσφύγων.

Την περίοδο της οικονομικής κρίσης (1929-1933) οι αγώνες των αγροτών παίρνουν οξύτητα. Η κρίση οδηγεί στην εξαθλίωση μεγάλες μάζες αγροτών, που μαστίζονται από τα χρέη, αλλά δεν έχουν δυνατότητα να διαθέσουν την παραγωγή τους. Ετσι στα 1931 το Μάη οργανώνεται μαζικό μαχητικό συλλαλητήριο στα Γρεβενά, στο οποίο οι αγρότες κατεβαίνουν με συνθήματα "Πεινάμε", "Θέλουμε Ψωμί", "Μας πεθάνατε στους φόρους", "Κάτω η κυβέρνηση". Τον Ιούλιο του ίδιου χρόνου έγιναν μεγάλα συλλαλητήρια στα Φάρσαλα και την Καρδίτσα. Το πρώτο εξάμηνο του 1932 ξεσπούν μαχητικές αγροτικές κινητοποιήσεις στη Θήβα, την Εδεσσα, στο Καζακλάρ, στα Γιάννενα, στα Γρεβενά, στην Καρδίτσα, στη Βέροια, με αιτήματα να σταματήσουν να κυνηγούν τους αγρότες οι εισπράκτορες των τραπεζών για τα δυσβάσταχτα χρέη, στα οποία τους είχαν ρίξει ως υποζύγια (τα χρέη κυρίως δημιουργήθηκαν από τις απαλλοτριώσεις με πληρωμή), και να τους δοθεί καλαμπόκι για να μην πεθάνουν από την πείνα.

Για τη συγκεκριμένη πραγματικότητα που είχε διαμορφωθεί, το 4ο Συνέδριο του ΚΚΕ (Δεκέμβρης 1928) κάνει ορισμένες σημαντικές επισημάνσεις για την παραπέρα ανάπτυξη του αγροτικού κινήματος. "Οι επιβαλλόμενοι πάνω στην αγροτιά φόροι (άμεσοι και έμμεσοι) ξεπερνούν το μισό ακαθάριστο αγροτικό εισόδημα. Η άμεση φορολογία προκειμένου για τους αγρότες υπολογίζεται πάνω στο ακαθάριστο εισόδημα και φτάνει μέχρι 20% επί του ακαθαρίστου, ενώ για τους εμποροβιομηχάνους υπολογίζεται πάνω στο καθαρό εισόδημα... Το εμποροβιομηχανικό κεφάλαιο, εμφανιζόμενο υπό την πιο αναπτυγμένη του μορφή στους καπνοπαραγωγούς (Αμερικάνικο τραστ) και πραγματοποιώντας ουσιαστικά μονοπώλιο, αγοράζει σ' εξευτελιστικές τιμές τα προϊόντα των αγροτών, ενώ πουλάει σ' αυτούς σε υψηλές τιμές τα βιομηχανικά προϊόντα... Με τη συμμετοχή του ντόπιου κεφαλαίου και ιδίως του τραπεζικού το ξένο χρηματιστικό κεφάλαιο διεισδύει ολοένα πιο βαθειά στην αγροτική οικονομία... πέτυχε την παραχώρηση της κυριότητας της γης των προσφύγων μέχρις αποπληρωμής των χρεών τους και εξασφάλισε έτσι τη χρόνια εκμετάλλευση των προσφυγικών μαζών...".Αυτές και μόνο οι εκτιμήσεις είναι αρκετές για να γίνει κατανοητή η οξύτητα των αγροτικών αγώνων, οι συγκρούσεις με την εξουσία, αλλά και η συστηματική προσπάθεια του ΚΚΕ να συμβάλει στην ανάπτυξη του αγροτικού κινήματος σαν συστατικό στοιχείο στην εργατοαγροτική συμμαχία.

Οι αγώνες συνεχίζονται

Η 6η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ του 1934 είχε επίσης σημαντική συμβολή στην επεξεργασία του πλαισίου πάνω στο οποίο μπορούσε να στεριώνει η συμμαχία εργατών - αγροτών. Διαπίστωσε ότι "με την υψηλή εκτίμηση της απαλλοτριωτέας γης, με την ίδρυση για την παραχώρηση γης συνεταιρισμών που αντιπροσώπευαν μια μορφή αλληλεγγύης ευθύνης, με την πρόσθετη πληρωμή απ' το κράτος αποζημιώσεων που δόθηκαν στους γαιοκτήμονες υπό μορφή ομολογιών με υψηλό τόκο, η μισοφεουδαρχική έγγεια πρόσοδος, μεταβλήθηκε σε βαριούς φόρους και πληρωμές εξαγοράς". Με βάση αυτή τη διαπίστωση καθόρισε και τα καθήκοντα του Κόμματος για το αγροτικό κίνημα. "Απαλλοτρίωση, χωρίς αποζημίωση των τσιφλικάδικων και μοναστηριακών γαιών και χρεών απαλλοτριώσεως των εργαζομένων αγροτών, απαλλαγή του εργαζόμενου λαού απ' τη φορολογία και βαρειά προοδευτική φορολογία όλων των εκμεταλλευτών...".Το 1934 ήταν χρονιά μεγάλων αγώνων τόσο της εργατικής τάξης όσο και των αγροτών. Η σταφιδική κρίση συνεχίστηκε, η παραγωγή δεν μπορούσε να απορροφηθεί από τις εξαγωγές. Οταν προτάθηκε στους σταφιδοπαραγωγούς να πουλήσουν τον καρπό σε εξευτελιστικές τιμές οργανώθηκαν αλλεπάλληλα αγροτικά συλλαλητήρια στο Αίγιο, τον Πύργο και την Ολυμπία. Η αντιμετώπιση από την κρατική εξουσία ήταν το χτύπημα με όπλα, στο μεγάλο συλλαλητήριο στις 26 Αυγούστου στο Αίγιο, ενώ το ίδιο έκανε και τη μεγάλη κινητοποίηση των οινοπαραγωγών της Λευκάδας, στα 1935. Οι αγροτικές κινητοποιήσεις συνεχίζονται και αυτή τη χρονιά, στην Αχαϊα, την Ηλεία, έχοντας στο κέντρο τους το αίτημα για τη σταφίδα, ενώ οργανώνεται μεγάλο συλλαλητήριο στην Πύλο, με συμμετοχή 10.000 ένοπλων σταφιδοπαραγωγών. Μαζί τους συμπαρατάχτηκαν και οι εργάτες της Καλαμάτας. Στα συλλαλητήρια πρωτοστάτησαν οι κομμουνιστές, ενώ αναδείχτηκε σε ηγετική μορφή ο κομμουνιστής Τάσος Κουλαμπάς. Την ίδια περίοδο και με στόχο την παρεμπόδιση της ανόδου του φασισμού, το ΚΚΕ επιδιώκει και πολιτική συνεργασία με το Αγροτικό Κόμμα, δημιουργώντας έτσι το Λαϊκό Μέτωπο τον Ιούλιο του 1936. Στη δικτατορία του Μεταξά επίσης οργανώθηκαν αγροτικοί αγώνες από την πρώτη στιγμή της εγκαθίδρυσής της. Στις 6 Αυγούστου του 1936, στα χωριά του Παγγαίου Σερρών οργανώθηκαν συλλαλητήρια, με κατάληξη την Αγγίστα στην οποία και κατέλαβαν οι αγρότες τηλεφωνείο και κοινοτικό κατάστημα, για να χτυπηθούν από το στρατό και τη χωροφυλακή.

Ολη αυτή η δραστηριότητα του ΚΚΕ στο αγροτικό κίνημα, η ίδια η πείρα των αγροτών στην πάλη για τα δικαιώματά τους ήταν σημαντική, ώστε μετά τη φασιστική κατοχή από τους Ιταλούς και τους Γερμανού, να συμβάλουν αποφασιστικά στην εθνικοαπελευθερωτική πάλη μέσα από το ΕΑΜ, τον ΕΛΑΣ και την ΕΠΟΝ. Η κοινή πάλη εργατών και αγροτών για την εθνική απελευθέρωση, που δημιούργησε στην Ελεύθερη Ελλάδα την Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης (ΠΕΕΑ), την Κυβέρνηση του Βουνού, όπως την αποκαλούσε ο λαός, είχε ως αποτέλεσμα να ψηφιστεί το νομικό πλαίσιο σύστασης και λειτουργίας των αγροτικών συνεταιρισμών, με στόχο όπως αναφέρει η εισηγητική έκθεση της ΠΕΕΑ, "οι συνεταιρισμοί να αποτελέσουν τους κύριους παράγοντες για την ανασυγκρότηση της λαϊκής οικονομίας και τη δημιουργία της καινούργιας ζωής του τόπου".

Μετά την απελευθέρωση, το Κόμμα επεξεργάστηκε το Πρόγραμμα της Λαϊκής Δημοκρατίας. Από το σχέδιο του Προγράμματος που επεξεργάστηκε το ΠΓ της ΚΕ σαν πρόταση προς το ΕΑΜ, η ειδική αναφορά στο κεφάλαιο "Για τους αγρότες", αναφέρει: "Ολα τα τσιφλίκια, όλα τα κρατικά κτήματα, κάθε καλλιεργήσιμη γη, τα μοναστηριακά, κάθε έκταση γης, που δεν ανήκει σε αγρότη είτε εργαζόμενο, θα κατασχεθεί και θα μοιραστεί στην αγροτιά... Τα χρέη του αγρότη θα σβηστούν. Η φορολογία στο χωριό θα εφαρμοστεί προοδευτικά. Από το φτωχό δε θα παίρνει τίποτα και ανεβαίνοντας προς τ' απάνω θα πέφτει όλο το βάρος της πάνω στον πλούσιο, τον τοκογλύφο, τον εκμεταλλευτή. Ο αγρότης θα γίνει λεύτερος στο χωράφι του, στα εργαλεία, στα ζα και στο προϊόν του. Μια συστηματική ενίσχυση που θα γίνεται με ελάχιστο τόκο (1-2 εκατοστά) θα βοηθήσει τον αγρότη να απαλλαχτεί από την τοκογλυφία, ν' αποκτήσει μηχανήματα, άλογο, γελάδα, λιπάσματα... Ο κόπος του θα του δίνει πλούσια σοδειά. Το κράτος, σε στενή συνεργασία με τους αγροτικούς συνεταιρισμούς, θα φροντίζει το προϊόν του να πουλιέται σε τιμές αντίστοιχες με κείνες των βιομηχανικών προϊόντων, έτσι που να μη ληστεύεται ο αγρότης από το εμπορικό και βιομηχανικό κεφάλαιο..." ("Ριζοσπάστης" 17 Ιούνη 1945).

Βεβαίως η ντόπια αστική τάξη και οι Αγγλοαμερικανοί ιμπεριαλιστές οδήγησαν το λαό στον εμφύλιο πόλεμο και έτσι το πρόγραμμα της λαϊκής δημοκρατίας δεν εφαρμόστηκε. Η αγροτιά όμως και στον εμφύλιο, μέσα από τις γραμμές του ηρωικού ΔΣΕ, με την καθοδήγηση του ΚΚΕ, αγωνίστηκε με ηρωισμό και αυταπάρνηση μαζί με τους εργάτες, ενάντια στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις για τη λαϊκή δημοκρατία και το σοσιαλισμό, γράφοντας τις πιο λαμπρές σελίδες της ιστορίας του λαϊκοεπαναστατικού μας κινήματος.


Κορυφή σελίδας
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ