Η νόμιμη, εξαιτίας της θετικής γνωμοδότησης της Κομισιόν του 1993, συμμετοχή της Κύπρου σ' αυτήν τη διεύρυνση και η παράνομη, εξαιτίας της αρνητικής γνωμοδότησης της Κομισιόν του 1989, συμμετοχή της Τουρκίας, καθώς και η επιμονή στην ολοένα και περισσότερο συντονισμένη αντιμετώπιση των δύο χωρών, καταδείχνει ότι η ένταξή τους στη διαδικασία διεύρυνσης δεν αφορά τόσο τα "κοινά συμφέροντα" με τις ευρωπαϊκές "μεγάλες δυνάμεις", αλλά έχει σχέση είτε με προάσπιση ξένων συμφερόντων (ντε γιούρε διχοτόμηση της Κύπρου, βρετανικές βάσεις), είτε με εξωγενείς συσχετισμούς δύναμης (ΗΠΑ, Ισραήλ). Αυτός είναι και ο λόγος, που οι δύο χώρες, Κύπρος και Τουρκία, παρουσιάζονται στην ίδια ξεχωριστή κατηγορία στις "εκθέσεις προόδου" της Κομισιόν(4.11.1998). Επιπλέον, η συμμετοχή των δύο αυτών χωρών στη διεύρυνση έχει να κάνει άμεσα με ένα κράτος - μέλος της ΕΕ, την Ελλάδα, και αυτό εξηγεί και το γεγονός ότι οι σχετικές δύο εκθέσεις της Κομισιόν δε νομιμοποιούνται από τη διαδικασία διεύρυνσης, αλλά από ειδική εντολή του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Κάρντιφ (Ιούνης 1998), την οποία συνυπογράφει και ο Ελληνας πρωθυπουργός. Γίνεται φανερό ότι η συμμετοχή της Κύπρου και της Τουρκίας στην πολύχρονη διαδικασία διεύρυνσης ξεπερνά την ντόπια "εθνική" διπλωματία της Ανατ. Μεσογείου. Γι' αυτό και μακροπρόθεσμα δεν ενδιαφέρει η "νόμιμη" της Κύπρου και η "παράνομη" της Τουρκίας, συμμετοχή, ούτε βέβαια, το εάν και πότε θα υπάρξει "ένταξη". Ενδιαφέρει ότι, στη συγκυρία, πρέπει να συμμετέχουν "έτσι", στη διαδικασία διεύρυνσης. Αργότερα, η τράπουλα μπορεί να μοιραστεί αλλιώς (...). Αυτή η συμμετοχή - μαριονέτα μπορεί να στοιχειοθετηθεί επαρκώς, τουλάχιστον από τη συμφωνία της 6.3.1995, όταν η Ελλάδα ήρε το δεκάχρονο βέτο στην κοινοτική χρηματοδοτική συνεργασία με την Αγκυρα, η Τουρκία εξασφάλισε την Τελωνειακή Ενωση και η Κύπρος την ένταξη στην παρούσα διαδικασία διεύρυνσης. Η συμμετοχή - μαριονέτα της διεύρυνσης δεν αφορά μόνο διακρατικές σχέσεις, αλλά και εσωτερικά "παιχνίδια". Ετσι, π.χ., στο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων του Λουξεμβούργου (5.10.1998), ο ΥΠΕΞ Θ. Πάγκαλος συνυπέγραψε "κοινή" δήλωση των "15", με την οποία "λυπόταν που δεν είχε καταστεί δυνατό να επιτευχθεί πολιτική λύση για τη συνεχιζόμενη διαίρεση της Κύπρου εγκαίρως για τις διαπραγματεύσεις προσχώρησης". Τότε αυτό ήταν θεμιτό. Την περασμένη Δευτέρα, μόλις ένα μήνα μετά, για την ανάλογη "κοινή δήλωση", η Αθήνα αντιδρά. Αλλο παράδειγμα, τον Ιούνη 1998, ο πρωθυπουργός προσυπογράφει στο Κάρντιφ την "ανάγκη να υποστηριχτεί οικονομικά η Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την Τουρκία". Οταν η Κομισιόν παρουσίασε τις σχετικές προτάσεις, η Αθήνα "σχίζει τα ιμάτιά της" και απειλεί με απέλπιδα προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Αυτή η λειτουργία της πολύχρονης διαδικασίας διεύρυνσης δεν αφορά μόνο Ελλάδα, Τουρκία και Κύπρο. Στις αρχικές προτάσεις της Κομισιόν για την "Ατζέντα 2000" (Ιούλης 1997), η Βουλγαρία και η Ρουμανία δε συμμετέχουν στο "πρώτο κύμα", αλλά είναι τυπικά ισότιμες με άλλες πέντε υποψήφιες χώρες της ΚΑ Ευρώπης και οπωσδήποτε σε διαφορετική μοίρα από την Τουρκία, που δεν είναι υποψήφια. Στις πρόσφατες (4.11.1998) "εκθέσεις προόδου", οι αρχικές πέντε ανατολικές χώρες του "πρώτου κύματος" παραμένουν ως έχουν, προωθούνται οι άλλες τρεις (Λετονία από το 1999, Σλοβακία και Λιθουανία), απομονώνονται και εξορίζονται οριστικά η Βουλγαρία και η Ρουμανία, ενώ υποβιβάζεται η Κύπρος, μαζί με την Τουρκία και τη Μάλτα. Συμπτωματικά, και για τις ΗΠΑ, ο χώρος από το Δούναβη μέχρι τον Ευφράτη είναι "ενιαίος γεωστρατηγικά", ενώ την ερχόμενη άνοιξη του 1999, Πολωνία, Ουγγαρία και Τσεχία γίνονται κράτη - μέλη του ΝΑΤΟ. Ομως, η δαιδαλώδης και χρονοβόρα διαδικασία της διεύρυνσης γίνεται πιο πολύπλοκη, αφού εμπλέκεται και η Ρωσία. Παρατηρείται η εξής αντίθεση, ενώ η Κομισιόν με τις προτάσεις της 4ης Νοέμβρη φαίνεται να υπερασπίζεται τη "διεύρυνση της Διεύρυνσης", ο νέος γερμανο-γαλλικός "ροζ" άξονας δείχνει "αυτοσυγκράτηση", λες και δε θέλει να προκαλέσει την αμερικανική ηγεμονία. Ετσι, εκτός από Κύπρο, Τουρκία, Βουλγαρία και Ρουμανία, οι ΗΠΑ φαίνεται να "κερδίζουν πόντους" και στην Κεντρική Ευρώπη. Είναι ένα φαινόμενο που δεν μπορεί να εξηγηθεί μόνο με τον παραδοσιακό "φιλοατλαντισμό" της δυτικοευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας. Ετσι, ο αρμόδιος επίτροπος Χανς Βαντ Μπρουκ έπλεξε το εγκώμιο, π.χ., της Λετονίας, αλλά παρατήρησε μια "ανησυχητική καθυστέρηση" στην Τσεχία. Η Πολωνία αντιμετωπίζει τεράστια προβλήματα με την καταστροφική "προσαρμογή" της αγροτικής της πολιτικής και την απαιτούμενη μείωση παραγωγής χάλυβα και άνθρακα, αλλά παρ' όλα αυτά δείχνει να επιθυμεί επιστροφή στους "άξονες" του Μεσοπολέμου, με αιχμηρές δηλώσεις περί της Γερμανίας "που θα 'ναι ένας πολύ δύσκολος εταίρος" και με μονόπλευρη φιλο-γαλλική πολιτική. Μόνο στην Ουγγαρία αναγνωρίζουν όλοι "εξαιρετικές επιδόσεις", ταυτόχρονα η πρόταση της Κομισιόν για "διεύρυνση της Διεύρυνσης" κάθε άλλο παρά καθησύχασε τα κράτη - μέλη, αφού αυτό σημαίνει, στα πλαίσια της "Ατζέντας 2000", περαιτέρω "αναθεώρηση των δημοσιονομικών προοπτικών" της ΕΕ, δηλαδή σκληρότερη "επανεθνικοποίηση" της ΚΑΠ και ισχνότερο "πακέτο Σαντέρ" για την περίοδο 2000 - 2006. Εκτός, αν, όπως σιγοψιθυρίζεται, οι νέες προσχωρήσεις αρχίσουν "μετά το 2007". (...)