Στις 22 Ιουλίου 1974 ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Χ. Κίσιγκερ, δήλωνε: "Αυτή τη στιγμή συντελείται στην Αθήνα κυβερνητική μεταβολή". Φυσικά δεν επρόκειτο για προφητεία όσων θα συνέβαιναν λίγες ώρες αργότερα, αλλά για σαφή πολιτική πράξη, με την οποία σημειωνόταν ότι οι ΗΠΑ είχαν δώσει το "πράσινο φως" για να αποχωρήσει από το προσκήνιο το δικτατορικό καθεστώς, είχαν τον έλεγχο των εξελίξεων και είχαν θέσει σε εφαρμογή το σχέδιο που τους εξυπηρετούσε για τη διάδοχη κατάσταση. Την επομένη το μεσημέρι, στην Αθήνα, στα παλιά ανάκτορα, ξεκινούσε μια ιστορική σύσκεψη στρατιωτικών και πολιτικών για την παράδοση της εξουσίας στους τελευταίους. Αρχικά αποφασίστηκε να σχηματίσει κυβέρνηση ο Π. Κανελόπουλος σε συνεργασία με τον Γ. Μαύρο. Κι όταν έγινε ένα διάλειμμα περίπου τριών ωρών (από τις 5.30 ως τις 8 το απόγευμα) για να σχηματιστεί ο κατάλογος του Υπουργικού Συμβουλίου, στο παρασκήνιο, πέντε στρατιωτικοί κι ένας πολιτικός αποφάσισαν - όπως και έκαναν - να καλέσουν τον Καραμανλή και να του αναθέσουν το σχηματισμό κυβέρνησης. Ηταν ο Ευαγγ. Αβέρωφ, ο αρχηγός του Ναυτικού, ναύαρχος Αραπάκης, ο αρχηγός της Αεροπορίας ,αντιπτέραρχος Παπανικολάου, ο αρχηγός του Στρατού Ξηράς, Α. Γαλατσάνος, ο αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων, στρατηγός Μπονάνος και ο πρόεδρος της χούντας στρατηγός Φ. Γκιζίκης. Δε χωράει αμφιβολία πως το παιχνίδι ήταν στημένο και είχε την έγκριση των υπερατλαντικών αφεντικών. Αλλωστε για την οικονομική ολιγαρχία του τόπου και το καθεστώς της αμερικανοκρατίας ο Καραμανλής ήταν η καλύτερη λύση. Ελειπε από την Ελλάδα και την ενεργό πολιτική δράση για πάνω από δέκα χρόνια και δεν είχε φθαρεί στους πολιτικούς ανταγωνισμούς που ακολούθησαν της αποχώρησής του, ιδιαίτερα αυτούς της διετίας 1965 - 1967. Δεν πολιτεύτηκε ποτέ επικίνδυνα για το κοινωνικό καθεστώς και πάντα ακολουθούσε μια πολιτική που έπαιρνε υπόψη της τα συνολικά συμφέροντα του καπιταλισμού στην Ελλάδα και των ξένων συμμάχων του. Πριν τη δικτατορία υποστήριξε με πάθος την ανάγκη να υπάρξει στη χώρα μια έκτακτη κατάσταση, μια δικτατορία με κοινοβουλευτικό μανδύα για τη διασφάλιση των συμφερόντων του συστήματος. Ακόμη, απευχόταν αλλά δεν έβλεπε αρνητικά, ως έσχατη λύση, την επέμβαση του στρατού, αρκεί να γινόταν υπό ορισμένες προϋποθέσεις που δε θα οδηγούσαν σε ανεξέλεγκτες καταστάσεις. Επίσης, κατά τη διάρκεια της χούντας απέφυγε την ενεργό αντιδικτατορική δράση και πάντα υπογράμμιζε την ανάγκη να υπάρξει διάδοχη λύση χωρίς την ενεργό παρέμβαση του λαϊκού παράγοντα. Ηταν, επόμενα, η πλέον ενδεδειγμένη λύση, για την επιθυμητή, από το ντόπιο κατεστημένο και τους ξένους, αλλαγή.