Καθώς τα πρώτα καρέ της ταινίας του Φίλιπ Γκούντχιου ξετυλίγονται στην οθόνη, περιμένει κανείς ότι αυτό που θα ακολουθήσει δε θα είναι παρά μια απλή σάτιρα των ηθών του αγγλικού μικροαστισμού. Και μάλιστα σάτιρα μιας εποχής, ας πούμε, παρωχημένης, αφού η υπόθεση του φιλμ πηγαίνει 40 χρόνια πίσω, κάπου στα μέσα της δεκαετίας του '50. Κι όμως, καθώς η μια γελοιότητα διαδέχεται την άλλη, καθώς συμπεριφορές και καταστάσεις πλέκονται δημιουργώντας έναν κλοιό που παγιδεύει όσα πρόσωπα συνέργησαν για να τον εγκαταστήσουν γύρω τους, σταδιακά το τραγικό στοιχείο αναδύεται μέσα από τη δράση. Και η σάτιρα μεταβάλλεται σε μια μαύρη κωμωδία, για να οδηγηθεί σε ένα σκληρό, δραματικό φινάλε δίχως ίχνος γέλιου και κωμικότητας. Κι ό,τι μέχρι εκείνη τη στιγμή φαινόταν αστείο αποκτά άλλες διαστάσεις, τείνει να μεταβληθεί σε πηγή ενοχής. Ενοχής για τον θεατή που δεν αντιλαμβάνεται το σκοτάδι που κρύβεται πίσω από τα ξεσπάσματα του γέλιου του, του γέλιου που εκτονώνει ή που διασκεδάζει τη θέα της χυδαιότητας, την εικόνα μιας καθημερινής ηθικής υποκρισίας, από την οποία ποιος μπορεί να ισχυριστεί ότι έχει ξεφύγει; Με το πνεύμα των Μόντι Πάιθονς πίσω της, ένα πνεύμα άγριου εθνικού αυτοσαρκασμού, οι "Ιδιαίτερες σχέσεις" απηχούν κάτι που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί σαν το "βρετανικό όνειρο" σε μια αναλογία με το αντίστοιχο"american dream", που στην ίδια εκείνη δεκαετία του '50 τερματιζόταν με μια συμβολική βιαιότητα, καθώς ταυτιζόταν με τις τσαλακωμένες λαμαρίνες από το αυτοκίνητο ενός νεανικού ήρωα, του νεκρού πια Τζέιμς Ντιν. Και πέρα από τις διαφορές, τόσο στη συντηρητική βρετανική μητρόπολη όσο και στην πάλαι ποτέ υπερατλαντική αποικία της, το "όνειρο" αυτό της οικονομικής ευημερίας, είχε τρεις "παραδοσιακές" ιδεολογικές παραμέτρους: Την πατρίδα, την οικογένεια και τη θρησκεία. Ο ένας από τους ήρωες, στην παμπ της γειτονιάς θυμάται κάθε βράδυ την πατρίδα και το ηρωικά χαμένο στον πόλεμο πόδι του, η δε σύζυγός του είναι ο στυλοβάτης του θεσμού της οικογένειας στη μικρή επαρχιακή πόλη όπου ζουν. Οσο για τη θρησκεία, αόρατη όπως και ο ίδιος ο θεός, πρωταγωνιστεί μέσα από τις εκδηλώσεις του προτεσταντικού πουριτανισμού. Ο οποίος ενώ δυσκολεύεται να ανακαλύψει το γεωγραφικό στίγμα του "Θείου", κατά έναν περίεργο τρόπο έχει ανακαλύψει την ακριβή θέση του "Εξαποδώ", του"Ακατονόμαστου", στο κέντρο του ανθρώπινου σώματος, στα γεννητικά όργανα και σε ό,τι μπορεί να περιστρέφεται γύρω από αυτά. Ομως, ό,τι δεν μπορεί να περιγραφεί ελεύθερα με τις λέξεις που του ταιριάζουν, αργά ή γρήγορα μετατρέπεται σε κόλαση. Λέξεις και αλήθειες κρυμμένες στο σκοτάδι ξεγεννούν την πιο σκοτεινή πραγματικότητα για τους ανθρώπους που τη βιώνουν. Κι έτσι μια μικρή συζυγική απάτη μετατρέπεται σε μια ιστορία νεύρωσης, εκβιασμού, φόνων, υπό τους ήχους της ζαχαρένιας χαζοχαρούμενης μουσικής του '50. Μουσική σαν των "Μπιτλς" ή των "Ρόλινγκ Στόουνς" θα εμφανιζόταν μετά από λίγα χρόνια με διαφορετική κοινωνική προέλευση, προσφέροντας στις καθημερινές μικρές "τραγωδίες" της αγγλικής κοινωνίας μια καινούρια θέα από διαφορετική οπτική γωνία...

(ΑΘΗΝΑΙΑ, ΧΛΟΗ)

Η λογοτεχνία και ο κινηματογράφος, η παραδοσιακή - κλασική αισθητική και η μαζική ή λαϊκή - ποπ κουλτούρα, η εικόνα και το βλέμμα, πλέκονται, συγκρούονται, βρίσκουν δρόμους διαλόγου και επικοινωνίας, με άλλα λόγια βρίσκονται θεματικά στο κέντρο του φιλμ που σκηνοθέτησε ο Ρίτσαρντ Κβιετνιόφσκι κατά τρόπο λιτό όσο και εξαιρετικά πυκνό σε σχόλια και υπαινιγμούς, μέσα από μια σειρά (πρωτότυπους μα και προσιτούς) δρόμους δραματικής αποστασιοποίησης. Βασικός ήρωας του φιλμ ο Ζιλ ντε Αθ, ένας μεσήλικας συγγραφέας, απόλυτο πρότυπο μιας αριστοκρατικής λογοτεχνικής παράδοσης της Αγγλίας. Ο ντε Αθ, μια προσωπικότητα ανάμεσα στον Φιλέα Φογκ του Βερν και σε έναν συγγραφέα που θα μπορούσε ίσως να είναι ο Γκράχαμ Γκριν, ενσαρκώνεται στο φιλμ από τον Τζον Χαρτ,έναν ηθοποιό που παραπέμπει στο θεατρικό αντίστοιχο αυτής της λογοτεχνικής σχολής. Κι η περιπέτειά του αρχίζει όταν μια μέρα από μια σχεδόν τυχαία αφορμή κεντρίζεται η περιέργειά του να ανακαλύψει τη μέχρι τότε σχεδόν άγνωστη γι' αυτόν τέχνη του κινηματογράφου. Επιλέγοντας τυχαία μια ταινία μαζικής κατανάλωσης θα εντυπωσιαστεί από την εικόνα του νεαρού πρωταγωνιστή, του Ρόνι Μπόστοκ, τον οποίο υποδύεται ο Τζέισον Πρίστλεϊ, ο ήρωας της τηλεοπτικής σειράς "Μπέβερλι Χιλς". Το πρόσωπο του Ρόνι θα γίνει η προσωπική και δημιουργική εμμονή του ντε Αθ κι ο τελευταίος για το λόγο αυτό θα εγκαταλείψει τη λέσχη του στο Λονδίνο και θα ταξιδέψει στις ΗΠΑ για να τον ανακαλύψει. Με απώτερο στόχο να γίνει ο μέντοράς του κατά το ακριβές πρότυπο ενός θεσμού "ερωτικής υιοθεσίας", που με τις πολλαπλές και διφορούμενες μορφές του επιβιώνει από την αρχαιότητα σε σχέσεις "δάσκαλου - μαθητή". Ομως η έννοια της καριέρας, της καλλιτεχνικής σταδιοδρομίας, είναι κάτι το πολύ διαφορετικό στον κόσμο της λογοτεχνικής γραφής με την απολυτότητα του ατομισμού του δημιουργού της βρετανικής παράδοσης και στον κόσμο της κινηματογραφικής εικόνας με την απολυτότητα της χολιγουντιανής βιομηχανικής παραγωγής. Το ίδιο και η έννοια της καλλιτεχνικής δημιουργίας, της ελευθερίας του καλλιτέχνη στους δύο αυτούς κόσμους, διατηρούν μια απόσταση ετών φωτός μεταξύ τους. Και η συνεύρεση των δύο προσώπων καταγράφοντας αυτή την απόσταση, αυτή τη διαφορά, ανοίγει ίσως μια χαραμάδα προς ένα σημείο συνάντησης, κάπου στο μέλλον.

(ΑΒΑΝΑ, ΕΚΡΑΝ, ΨΥΡΡΗ)

Αυτό που συμβαίνει συνήθως με τα έργα της επιστημονικής φαντασίας, είναι ότι όσο κι αν συναρπάζουν με τη δράση τους και την εικόνα του μέλλοντος που προσφέρουν, τόσο αρνείται κανείς να τα θεωρήσει πιστευτά, αφού αποτελούν καλλιτεχνικά προϊόντα, παραμύθια, άρα κατά συνθήκη ψεύδη. Κι όμως, ο Γκαγκάριν και ο Αρμστρονγκ ήταν υπαρκτά πρόσωπα στον χώρο της λογοτεχνίας, στα έργα του Ιούλιου Βερν, πολλές δεκαετίες πριν από την εκτόξευση του Σπούτνικ σε τροχιά γύρω από τη γη. Ενα ταξίδι "20.000 λεύγες κάτω από τη θάλασσα" ήταν αδιανόητο την εποχή που γράφτηκε. Και στο χώρο του κινηματογράφου, η ολοκληρωτική τυποποίηση των ανθρώπινων σχέσεων που περιγράφεται στο "Μπραζίλ", ίσως δεν απέχει πολύ από την πραγματικότητα που επιφυλάσσει η πραγματοποιούμενη ολοκληρωτική τυποποίηση των ανθρώπινων προϊόντων. Ενώ οι άνθρωποι - ρέπλικες από το "Μπλέιντ Ράνερ", μας φαίνονται ήδη πιο οικείοι ύστερα από τη δημιουργία των προβάτων - ρέπλικες, χάρη στα τελευταία "επιτεύγματα" της γενετικής. Κι ο κόσμος της Γκατάκα στην ταινία του Αντριου Νίκολ είναι ο αποστειρωμένος κόσμος της εφαρμοσμένης γενετικής σε ένα "όχι και τόσο μακρινό μέλλον". Εκεί, τα παιδιά που γεννιούνται με γενετικές παρεμβάσεις, οι οποίες τους εξασφαλίζουν, υποτίθεται, υγιή κράση, μακροζωία, αποδεκτή ψυχοσύνθεση και ανώτερο δείκτη ευφυίας, αποτελούν μια ανώτερη κάστα στην κοινωνική ιεραρχία. Δυστυχώς για αυτόν ο ήρωας της ταινίας είναι προϊόν μιας "παραδοσιακής" σεξουαλικής πράξης, κι όταν μεγαλώσει και θελήσει να πραγματοποιήσει το όνειρό του, να πάρει μέρος σε μια διαστημική αποστολή, θα αναγκαστεί να μεταχειριστεί μια απάτη, και με τη βοήθεια της τεχνολογίας να πλαστογραφήσει κατά κάποιο τρόπο το γενετικό του"υλικό". Από εκεί κι ύστερα ένας μυστηριώδης φόνος στρέφει το ύφος της ταινίας σε πιο πεπατημένους κινηματογραφικούς δρόμους δημιουργώντας ένα μελλοντολογικό φιλμ νουάρ. Αρκετό για να περάσουν οι δυο ώρες που διαρκεί, όσο και για να παρουσιάσει, με υλικά που σήμερα δημιουργούνται, μια "συνταγή για την κουζίνα του μέλλοντος" με γεύσεις, που ποιοι αλήθεια θα ήθελαν να δοκιμάσουν;

(ΑΕΛΛΩ, ΑΜΟΡΕ, ΑΝΝΑ ΝΤΟΡ, ΒΙΛΑΤΖ, ΒΟΞ, ΛΑΟΥΡΑ, ΑΜΑΡΥΛΛΙΣ)

Σε επανέκδοση με καινούριες κόπιες προβάλλεται ξανά η κλασική, από το 1968, κωμωδία του Μπλέικ Εντουαρντς με πρωταγωνιστή τον Πίτερ Σέλερς στο ρόλο ενός γκαφατζή Ινδού ηθοποιού, που προκαλεί το χάος καλεσμένος κατά λάθος στο πάρτι ενός σπουδαίου κινηματογραφικού παραγωγού. Πραγματικά διασκεδαστική και απαραίτητη σε κάθε κινηματογραφική εγκυκλοπαίδεια.

(ΘΗΣΕΙΟΝ, ΡΙΒΙΕΡΑ, ΦΙΛΟΘΕΗ)

Θρίλερ φαντασίας με τερατώδη πλάσματα που αναδύονται από τον ωκεανό μετατρέποντας μια θαλάσσια πολυτελή κρουαζιέρα σε εφιάλτη με ποταμούς αίματος, τρόμου και ειδικών εφέ.

(ΣΙΝΕΠΟΛΙΣ, ΑΝΕΣΙΣ, ΒΙΛΑΤΖ, ΜΠΡΟΝΤΓΟΥΑΙΗ, ΠΑΛΑΣ, ΣΠΟΡΤΙΓΚ, ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΧΑΛΑΝΔΡΙ)

Αγης ΜΑΡΑΓΚΟΥΔΑΚΗΣ