Για περίπου ένα μήνα από τα σημαντικότερα γεγονότα στον πλανήτη είναι αδιαφιλονίκητα η διεξαγωγή του 16ου Μουντιάλ. Τα δρώμενα στα γαλλικά γήπεδα και γύρω από αυτά συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων σε κάθε "γωνιά" της υφηλίου. Το θέαμα, τα γκολ και οι εκδηλώσεις χαράς ή λύπης είναι από τα βασικά συστατικά του θεσμού. Ομως αποτελούν τη μία "όψη του νομίσματος". Η άλλη είναι εξίσου, και για κάποιους σαφέστατα πολύ περισσότερο, σημαντική μια και αφορά το οικονομικό μέρος της υπόθεσης.

Χορός δισεκατομμυρίων και πόλεμος συμφερόντων συγκροτούν την "άλλη πλευρά του φεγγαριού". Το γεγονός που για τους φιλάθλους είναι ψυχαγωγία και θέαμα, για τους επιχειρηματίες και κάποιους παράγοντες είναι "χρυσή" ευκαιρία πλουτισμού. Προκειμένου λοιπόν να μεγιστοποιηθεί το κέρδος και να εδραιωθεί η κυριαρχία, οι συγκρούσεις είναι σκληρές και συνεχείς. Οσο για τα ποσά, κάλλιστα μπορούν να χαρακτηριστούν ιλιγγιώδη. Στις γραμμές που ακολουθούν θα σας δοθεί η ευκαιρία να σχηματίσετε μια άποψη για το ...άλλο Μουντιάλ.

Τα οργανωτικά έξοδα είναι περίπου 125 δισ δρχ. χωρίς να υπολογίζονται οι δαπάνες που απαιτήθηκαν για κατασκευή ή ανακαίνιση γηπέδων και άλλων έργων υποδομής. Οπου, βέβαια, το ιδιωτικό κεφάλαιο συμμετείχε με το αζημίωτο... Να θυμίσουμε απλά πως το μεγαλύτερο μέρος των εξόδων για την κατασκευή του "Σταντ ντε Φρανς", που στοίχισε 800 δισ. δρχ., καλύφθηκε από επιχειρηματίες. Ως αντάλλαγμα απέκτησαν το δικαίωμα εκμετάλλευσης του γηπέδου για 25 χρόνια, με μια σημαντικότατη ρήτρα. Αν δε βρεθεί επινοικιαστής, τότε το υπουργείο Αθλητισμού θα καταβάλλει ετησίως 320 εκατ. δρχ. το χρόνο, ένα ποσό που τελικά θ' αποφέρει στους επιχειρηματίες ένα σεβαστό κέρδος...

Από τους 14 χορηγούς η οργανωτική επιτροπή πήρε περίπου 140 δισ. δρχ. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς των υπευθύνων, η πώληση διαφόρων αναμνηστικών (μπλουζάκια, αναπτήρες, μπρελόκ κλπ.) θ' αποφέρει επιπλέον πάνω από 320 δισ. δρχ... Στα ποσά αυτά δεν περιλαμβάνονται τα εκατοντάδες εκατομμύρια που έχουν επενδύσει οι προμηθευτές, π. χ. αυτοί που προμηθεύουν τις ομάδες με προϊόντα. Αρκετούς μήνες πριν έχει ξεκινήσει και η "ενέδρα", όπως την ονομάζουν οι ειδικοί. Δηλαδή η διαφήμιση προϊόντων με... φόντο το Μουντιάλ, χωρίς όμως επίσημη σχέση μ' αυτό.

Μπροστά στη "μάχη" ADIDAS - ΝΙΚΕ, η σύγκρουση Ιράν - ΗΠΑ φαντάζει φιλικό. Η γερμανική εταιρία (ADIDAS) ελέγχει αυτή τη στιγμή το 36% στην παγκόσμια αγορά προμήθειας ποδοσφαιρικού υλικού, ενώ η αμερικανική μόλις το 16%. Η πρώτη είναι επίσημος χορηγός της διοργάνωσης και έχει ξοδέψει ως τώρα 20 εκατ. δολ. (περίπου 6,5 δισ. δρχ.). Τη θέση της εποφθαλμιά η ΝΙΚΕ. Ο πόλεμος λοιπόν εκτός από το άμεσο κέρδος έχει ένα σημαντικότερο στόχο. Την πρωτοκαθεδρία. "Ελπίζουμε ότι από την επόμενη διοργάνωση, εμείς θα 'μαστε στην πρώτη θέση" έχει δηλώσει ο Φρανκ Χάισαντ, στέλεχος της αμερικανικής εταιρίας στην Ευρώπη.

Η ADIDAS ως χρόνια συνεργάτης ΦΙΦΑ, ΟΥΕΦΑ και επίσημος χορηγός των διοργανώσεών τους έχει το στρατηγικό πλεονέκτημα. Για το Μουντιάλ έχει συνάψει συμφωνία, ως αποκλειστικός χορηγός, και με τα τηλεοπτικά κανάλια που θα μεταδώσουν τα 64 παιχνίδια. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς, οι θεατές θα είναι συνολικά 37 δισ... Επίσης διατηρεί το αποκλειστικό δικαίωμα της εμπορικής εκμετάλλευσης του επίσημου λογότυπου. Η ΝΙΚΕ αντεπιτίθεται στηριζόμενη σε πρωτοκλασάτες ομάδες (Βραζιλία) και παίχτες (Ρονάλντο). Αμφότεροι δημιούργησαν στη Γαλλία ακόμα και πάρκο με τα προϊόντα τους!! Προφανώς τα παραπάνω μεταφράζονται σε δεκάδες δισεκατομμύρια δρχ....

Ενας ακόμα απ' τους επίσημους χορηγούς είναι η γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία OPEL. Από το ταμείο της έβγαλε 25 εκατ. δολ. Γιατί; Υπολόγισαν πως σε κάθε παιχνίδι το σήμα της εταιρίας θα εμφανίζεται, μέσω των αντίστοιχων πινακίδων, από 7 ως 10 λεπτά. Αν ληφθεί υπόψη ο συνολικός αριθμός των τηλεθεατών και των αγώνων, κατανοεί κάποιος ότι πρόκειται για τη μεγαλύτερη σε θέαση διαφήμιση στην ιστορία. Μάλιστα οι ειδικοί συμβουλεύουν τους πελάτες τους να επενδύουν στο παγκόσμιο κύπελλο, αφού εκτιμούν πως είναι η πιο αποδοτική επένδυση. Το μεγαλύτερο μέρος των ενδιαφερομένων είναι ηλικίας 18-24, δηλαδή άτομα με αυξανόμενη αγοραστική δύναμη και πιο επιρρεπή στην κατανάλωση. Επίσης σε αντίθεση με τους Ολυμπιακούς, επιτρέπεται η τοποθέτηση πινακίδων περιμετρικά του γηπέδου, άρα η διαφήμιση είναι σχεδόν συνεχής. Και η προσέγγιση του στόχου - καταναλωτή δεν περιορίζεται από γεωγραφικά σύνορα...

Πώς οι καπιταλιστές βγάζουν κέρδος από παντού είναι γνωστό. Το παράδειγμα που ακολουθεί απλά το επιβεβαιώνει και σε συνάρτηση με τα παραπάνω εξηγεί γιατί οι πολυεθνικές έχουν "σφιχταγκαλιάσει" το ποδόσφαιρο. Κάθε χορηγός πήρε δωρεάν συγκεκριμένο αριθμό εισιτηρίων για να τα διαθέσει κατά το δοκούν. Μεταξύ των "εκλεκτών" είναι και κάποιοι εργάτες στην OPEL. Οχι φυσικά λόγω αγάπης και εκτίμησης της εταιρίας προς το πρόσωπό τους. Ο Τζιμ Λάθαμ, διευθυντής χορηγιών της OPEL στην Ευρώπη, παραδέχεται: "Το Μουντιάλ είναι ο καλύτερος τρόπος ν' αυξήσεις την παραγωγικότητα του εργάτη"...

Γ. ΚΑΝΤΖΙΛΙΕΡΗΣ