Οι τελικές προτάσεις της Κομισιόν (18.3.1998) ανατρέπουν ριζικά τον κανονισμό ίδρυσης του Μάη 1994 ως προς τις "αρχές" και τα "μέτρα εφαρμογής" του Ταμείου Συνοχής. Σύμφωνα μ' αυτές αν μέχρι το 2000 η Ελλάδα δε μειώσει το δημόσιο έλλειμμα από το υφιστάμενο 4% σε 3% και κάτω, πρέπει να θεωρείται σχεδόν βέβαιη η αναστολή των χρηματοδοτήσεων από το Ταμείο. Η περιβόητη ρήτρα τιμωρίας (άρθρο 6) γίνεται ακόμη πιο αυστηρή, καθότι "συμπεριλαμβάνει τους στόχους του Συμφώνου Σταθερότητας". Οπως τονίζει η Κομισιόν "οι όροι θα εφαρμόζονται τόσο για τις χώρες που δε συμμετέχουν στο ΕΥΡΩ όσο και γι' αυτές που συμμετέχουν".

Αλλά, ακόμη και αν ξεπεραστεί ο σκόπελος του "υπερβολικού" ελλείμματος, δεν πρόκειται να υπάρξει απρόσκοπτη χρηματοδότηση. Η Κομισιόν προτείνει εισαγωγή περιβαλλοντικών τελών στα πλαίσια της αρχής του άρθρου 130 Σ ("ο ρυπαίνων πληρώνει") και "σύνολο διατάξεων που θα επιτρέψουν την επιβολή κυρώσεων για τη μη εκτέλεση των έργων". Προτείνεται "αυστηρότερη" δημοσιονομική διαχείριση και επειδή τα "σχέδια δεν αντιστοιχούν πάντα στην πραγματικότητα της εκτέλεσης" των έργων, "η Κομισιόν προτείνει μια μόνο προκαταβολή που δύναται να ανέρχεται μέχρι το 10% της συνδρομής του Ταμείου" και "απαίτηση για πραγματικές δαπάνες".

Προτρέπει για "μεγαλύτερη προσφυγή σε άλλους τρόπους συμπληρωματικής ιδιωτικής χρηματοδότησης", ώστε "να βελτιωθεί η αποδοτικότητα των έργων στους τομείς που δεν ανήκουν παραδοσιακά στον τομέα των ιδιωτικών επενδύσεων". Τέλος, προς τρομοκράτηση υπενθυμίζεται ότι "η ισχύουσα νομοθεσία επιτρέπει στην Κομισιόν να μειώσει, να αναστείλει ή να καταργήσει την ενίσχυση του Ταμείου".

Η ελληνική κυβέρνηση παρακολουθεί "με ενδιαφέρον" και τη διαπραγμάτευση για την "Ατζέντα 2000". Εξαναγκασμένη να δεχτεί "θετικά" την "Ατζέντα 2000" μετά τη δημοσίευση της πρότασης της Κομισιόν (Ιούλης 1997), παρουσίασε για πρώτη φορά κάποιες επίσημες θέσεις στο τελευταίο Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών (25 Μάη), το οποίο και "συντονίζει" την εξέλιξη των διαπραγματεύσεων, έχοντας την κύρια ευθύνη σε σχέση με τα άλλα Συμβούλια Υπουργών. Η κυβέρνηση αναγνωρίζει αυτοβούλως και προκαταβολικά τη δυσχερή θέση, στην οποία έχει περιέλθει ("οι προτάσεις της Κομισιόν δε συμβιβάζονται με τις δεσμεύσεις μας στον τομέα της συνοχής"), ομολογεί δημόσια τους πολλαπλούς φόβους που τη διακατέχουν στη διαδικασία επανένταξης στην ΟΝΕ πριν την Ολυμπιάδα του 2004. ("Η μείωση της δαπάνης της διαρθρωτικής πολιτικής δε συμβιβάζεται με τις ανάγκες της νέας πραγματικότητας που δημιουργείται από την ΟΝΕ") κρατεί επιφυλακτική στάση ("καμία μερική συμφωνία δεν μπορεί να οριστικοποιηθεί χωρίς την επίτευξη τελικής συμφωνίας"). Σε αντίθεση με τις υπερβολικές προσδοκίες που καλλιεργεί ο Τύπος της Αθήνας για το πακέτο Σαντέρ", η διπλωματία του υπουργείου Εξωτερικών εκφράζει έντονο σκεπτικισμό. Προτάσσοντας την ανησυχία ότι "το κόστος της διεύρυνσης σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να επηρεάσει τους πόρους των 15" η κυβέρνηση διερωτάται για την επάρκεια των πόρων ("οι αβεβαιότητες των επόμενων ετών δημιουργούν ερωτηματικά για την επάρκεια του 1,27%"), και αμφιβάλλει ότι θα διατηρηθούν ακόμη και οι "οροφές των δημοσιονομικών προοπτικών, σύμφωνα με το Εδιμβούργο" (1992).