Ενα "μάθημα" μνήμης, ένα "ταξίδι" στην ιστορία και τη γνώση. Η Μαθητική Ομάδα Ιστορικής Ερευνας του 1ου Δημοτικού Σχολείου Ζακύνθου προσφέρει έναν ακόμη καρπό της ερευνητικής δραστηριότητάς της, που ενσαρκώνεται στην έκδοση της πρόσφατης εργασίας της ομάδας με τίτλο "Απολλοφάνους Φιλόξενος και Μιλτιάδης Γκούσκος - Δύο Ζακυνθινοί Ολυμπιονίκες".Φιλοδοξώντας να συμβάλουν στη δημιουργία μιας κοινωνίας με ιστορική μνήμη, οι μικροί μαθητές και ο δάσκαλός τους Ακης Λαδικός επιχειρούν ν' αναδείξουν μια ακόμη πτυχή της ιστορίας του νησιού, πάντα με την ελπίδα ότι κάποια στιγμή θα τύχει, όπως της αξίζει, μεγαλύτερης προσοχής. Μια ακόμη απόδειξη ότι το σχολείο μπορεί να απεγκλωβιστεί από στενά όρια και ν' ανοίξει τα φτερά του αγκαλιάζοντας τη γνώση και την ουσία.

"Μέσα απ' τις αναζητήσεις μας, σημειώνουν οι μαθητές, καταφέραμε ν' ανακαλύψουμε ένα γεγονός άγνωστο στη νεότερη τοπική ιστορία. Την ύπαρξη ενός Ζακυνθινού Ολυμπιονίκη στην Α Ολυμπιάδα του 1896". Πρόκειται για τον Μιλτιάδη Γκούσκο,ο οποίος υπήρξε δεύτερος Ολυμπιονίκης στο αγώνισμα της σφαιροβολίας στους Ολυμπιακούς του 1896. Στο βιβλίο, εκτός από βιογραφικά στοιχεία του Μ. Γκούσκου, γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στη διεξαγωγή του αγωνίσματος της σφαιροβολίας στην Α Ολυμπιάδα, σε πρόσωπα και πράγματα που σημάδεψαν τα αθλητικά δρώμενα (και όχι μόνο) του περασμένου αιώνα στο νησί, στη συμμετοχή της Φιλαρμονικής Ζακύνθου στους Α Ολυμπιακούς Αγώνες. Οπως αποδεικνύεται από την έρευνα των παιδιών, η Ζάκυνθος στα τέλη του περασμένου αιώνα έπαιζε σημαντικό ρόλο στα αθλητικά δρώμενα της εποχής. "Πράγμα, που όπως σημειώνει ο Α. Λαδικός, δε συμβαίνει τώρα πια. Στην αρχαιότητα οι πόλεις που είχαν την τιμή να γεννήσουν Ολυμπιονίκες γκρέμιζαν τα τείχη τους. Στη σύγχρονη Ελλάδα η λήθη είναι, δυστυχώς, επίκτητη συνήθεια". Στο βιβλίο, επίσης, γίνεται αναφορά σε έναν ακόμη Ζακύνθιο Ολυμπιονίκη, τον Φιλόξενου,νικητή στο αγώνισμα της πάλης παίδων, στην Ολυμπιάδα του 4ου αιώνα π. Χ.

"Σκοπός της μελέτης, αναφέρει ο δάσκαλος, είναι να ξαναφέρει στο φως άγνωστες πτυχές του πολιτιστικού γίγνεσθαι της τοπικής κοινωνίας. Γιατί είναι γνωστό ότι ο αθλητισμός είναι πρώτα απ' όλα πολιτισμός".

Η έκδοση αφιερώνεται στη μνήμη του μεγάλου ιστοριοδίφη Λεωνίδα Χ. Ζώη (1865 - 1956), το Λεξικό του οποίου αποτέλεσε την αφορμή γι' αυτή τη μελέτη."Το ελάχιστο, λένε οι μαθητές, που είχαμε να κάνουμε ήταν να ανοίξουμε το φάκελο Μιλτιάδης Γκούσκος. Για τα υπόλοιπα ας φροντίσει η πολιτεία".