Κλίμα έντασης και "πολεμικής αναμέτρησης", τεχνητό σε σημαντικό βαθμό, καλλιεργείται από τις πρώτες ώρες του 1998, με αφορμή τη μεγάλη σε έκταση και χρόνο τουρκική άσκηση, που επρόκειτο να ξεκινήσει χτες σε οκτώ περιοχές στο Αιγαίο. Η Αγκυρα, αξιοποιώντας τη στάση και τα σχέδια των ΗΠΑ στην περιοχή, ειδικότερα την επιδίωξή τους για μετατροπή του Αιγαίου σε "αμερικανική θάλασσα" μέσω της διχοτόμησής του, επιχειρεί με την άσκηση να συντηρήσει τη θεωρία των "γκρίζων ζωνών" - που ουδέποτε αποδοκίμασαν οι Αμερικανοί - αμφισβητώντας κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας μας, στο πλαίσιο της επιθετικής τακτικής που εγκαινιάστηκε με τα Ιμια.

Η διαπίστωση ότι η Αγκυρα ενθαρρύνεται στις προκλήσεις απέναντι στην Ελλάδα από τη στάση των ΗΠΑ προκύπτει και από το γεγονός ότι μια δεύτερη άσκηση, που ξεκινά την ερχόμενη βδομάδα στην Ανατολική Μεσόγειο, πραγματοποιείται με τη συμμετοχή αυτή τη φορά των ΗΠΑ, του Ισραήλ και της Τουρκίας.

Η Αγκυρα απέρριψε τις ενστάσεις της ελληνικής κυβέρνησης για αλλαγές σε τρεις περιοχές της άσκησης, που θα ξεκινούσε χτες βόρεια της Λήμνου, και επιμένει να πραγματοποιήσει ορισμένες φάσεις της άσκησης από τις 2 μέχρι τις 23 Γενάρη σε περιοχές που η ίδια όρισε αυθαίρετα. Στις περιοχές αυτές περιλαμβάνονται τμήμα του ελληνικού εναέριου χώρου ή βραχονησίδες, όπως οι "Καλόγεροι" (δυτικά της Χίου), καθώς και μέρος του πεδίου βολής Ανδρου. Επίσης, η ελληνική κυβέρνηση είχε ζητήσει να εξαιρεθεί από τις ασκήσεις τμήμα νότια της Ικαρίας, όπου δεν υπάρχει πρόσβαση από το διεθνή εναέριο χώρο. Μάλιστα, η Αγκυρα προχώρησε στην έκδοση δικής της αναγγελίας (ΝΟΤΑΜ) προς αεροναυτιλλομένους, απορρίπτοντας την αντίστοιχη της ελληνικής πλευράς. Ωστόσο, η πρώτη φάση της τουρκικής άσκησης δεν πραγματοποιήθηκε και το ενδιαφέρον εστιάζεται στην ερχόμενη Δευτέρα, που θεωρείται κρίσιμη μέρα λόγω των περιοχών που θα πραγματοποιηθεί η άσκηση.

Παράλληλα, στην ελληνική κυβέρνηση προκαλεί ανησυχία ένα "τυχαίο" περιστατικό, που σημειώθηκε με αφορμή την εκδήλωση πυρκαγιάς σε τουρκικό εμπορικό πλοίο στα διεθνή ύδατα, μεταξύ Σκύρου και Ψαρών. Το τουρκικό πλοίο είχε εκπέμψει σήμα κινδύνου, καλώντας όμως σε βοήθεια την τουρκική ακτοφυλακή, σε μια περιοχή για την οποία αποκλειστική αρμοδιότητα για έρευνα και διάσωση έχουν οι ελληνικές αρχές.

Η ελληνική κυβέρνηση επιμένει στη γνωστή τακτική της "ψύχραιμης αντιμετώπισης" και των "χαμηλών τόνων", και καταφεύγει στους "συμμάχους" (ΕΕ, ΝΑΤΟ), προσδοκώντας να βρει κάποια "κατανόηση" και δηλώσεις "συμπάθειας". Δεν μπορεί όμως να κρύψει την αμηχανία της για τους στόχους της τουρκικής τακτικής και το μέχρι πού μπορεί να φτάσουν οι προκλήσεις της. Παράλληλα, αναγνωρίζεται από κυβερνητικούς κύκλους ότι η εμπλοκή του ΝΑΤΟ στην υπόθεση μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες, γιατί υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να επιχειρηθεί από τη "συμμαχία" να επιβληθούν "εν θερμώ" τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης στο Αιγαίο. Οι επιτελείς του υπουργείου Αμυνας βρίσκονται σε κατάσταση επιφυλακής, παρακολουθούν από κοντά τις κινήσεις της Αγκυρας και καθορίζουν την τακτική τους σε συντονισμό με την ηγεσία του υπουργείου Εξωτερικών. Για το σκοπό αυτό πραγματοποιήθηκαν χτες διαδοχικές συσκέψεις στο Πεντάγωνο, που θα συνεχιστούν και σήμερα με τη συμμετοχή του υφυπουργού Εξωτερικών Γ. Κρανιδιώτη. Ο τελευταίος είχε χτες συνάντηση με τον πρεσβευτή των ΗΠΑ στην Αθήνα, Ν. Μπερνς, στην οποία, σύμφωνα με πληροφορίες, κυριάρχησε το θέμα των τουρκικών ασκήσεων. Παράλληλα, όμως, ο Ν. Μπερνς συναντήθηκε με τον Α. Τσοχατζόπουλο για το ίδιο θέμα, σε μια εμφανή προσπάθεια να εδραιώσει τον επιδιαιτητικό ρόλο των ΗΠΑ στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.

Χαρακτηριστική της στάσης της κυβέρνησης είναι η αναφορά του Κ. Σημίτη στο πρωτοχρονιάτικο μήνυμα σχετικά με τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, οι οποίες, όπως εκτιμά, περνούν "περίοδο έντασης" εξαιτίας της στάσης της Αγκυρας. Τόνισε ότι "αρνούμαστε την κλιμάκωση της έντασης" και πρόσθεσε ότι "λύσεις υπάρχουν, αν εφαρμοστούν οι Διεθνείς Συνθήκες και το Διεθνές Δίκαιο". Συμπλήρωσε ωστόσο ότι "ταυτόχρονα θα συνεχίσουμε την προσπάθειά μας για μια ισχυρή δύναμη αποτροπής".

Ο υφυπουργός Αμυνας, Δημ. Αποστολάκης, απαντώντας την ίδια μέρα σε ερώτηση αν υπάρχει φόβος να εκδηλωθεί κάποια τουρκική πρόκληση τις επόμενες μέρες, δήλωσε ότι "δε φοβόμαστε, απλώς όλα τα υπολογίζουμε και είμαστε προετοιμασμένοι και έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε και πρόκληση, αλλά και σοβαρότερο γεγονός".

"Ελληνική πειρατεία στο Αιγαίο", είναι ο τίτλος του δημοσιεύματος της "Χουριέτ", που αναφέρεται στην πληροφορία ότι "ελληνικά πολεμικά σκάφη προχτές τη νύχτα ζητούσαν από τα εμπορικά πλοία, που εξέρχονταν από τα στενά των Δαρδανελλίων, στοιχεία για την ταυτότητα και τον προορισμό τους". Η "Μιλιέτ" επί του ίδιου θέματος υποστηρίζει ότι ανώτερο στέλεχος του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών ανέφερε πως "την ερχόμενη βδομάδα οι Ενοπλες Δυνάμεις των δύο χωρών θα πραγματοποιήσουν στρατιωτικές ασκήσεις στις ίδιες ημερομηνίες. Εμείς είχαμε υπογραμμίσει με επίσημη ανακοίνωση ότι δεν πρέπει να υπάρξουν προκλήσεις πριν από τις ασκήσεις αυτές".

Σύμφωνα με τη "Μιλιέτ" ο αξιωματούχος είπε επίσης ότι "ενδέχεται η Ελλάδα να επιχειρεί να υπογραμμίσει ότι τα διεθνή ύδατα είναι δικά της χωρικά ύδατα. Εάν ισχύει αυτό, πρέπει η Ελλάδα να αλλάξει αμέσως στάση. Διότι η Τουρκία στο παρελθόν έχει γνωστοποιήσει στη διεθνή κοινή γνώμη ότι μια τέτοια στάση είναι αιτία πολέμου για την Τουρκία".