Μια από τις πιο πολυσυζητημένες περιόδους στην ιστορία του ΚΚΕ, είναι το χρονικό διάστημα από το Μάη του 1944 μέχρι και το Φλεβάρη του 1945: Το διάστημα δηλαδή, κατά το οποίο το ΚΚΕ και το ΕΑΜ, μέσα σε μια διαδικασία επίτευξης της λεγόμενης εθνικής ενότητας, προέβησαν σε σειρά υποχωρήσεων που είχαν ως αποτέλεσμα τη συνεχή αποψίλωση πολλών από τις δυνατότητές τους να αντιμετωπίσουν την επίθεση, που θα γινόταν οπωσδήποτε, από την ντόπια και ξένη αντίδραση, για να μη λυθεί υπέρ των λαϊκών δυνάμεων το ζήτημα της εξουσίας.

Ωστόσο, μέσα στο διάστημα αυτό, ξεχωρίζει, μια ιδιαίτερη, από πολλές απόψεις, ιστορική στιγμή: Ο Δεκέμβρης του 1944, η ένοπλη πάλη των 33 ημερών, οπότε το Κόμμα, το ΕΑΜ, ο λαός της Αθήνας και του Πειραιά, πήραν τα όπλα για να αντιμετωπίσουν την ωμή ιμπεριαλιστική επέμβαση των Αγγλων και τις ντόπιες ένοπλες δυνάμεις της άρχουσας τάξης (Ορεινή Ταξιαρχία, Χ, ταγματασφαλίτες, κ.ά.). Μια επέμβαση η οποία στόχευε στην παροχή στήριξης στην ελληνική αστική τάξη, που έχανε τα ηθικά τουλάχιστον ερείσματα της εξουσίας της και που κατ' ουσία είχε χάσει και τα περισσότερα από τα υλικά.

Πρόκειται για μια σημαντικότατη στιγμή της συνολικής δράσης και ιστορίας του ΚΚΕ, που ποικιλότροπα και από πολλούς χώρους έχει συκοφαντηθεί: Από εχθρούς, που "είδαν" τα "εγκλήματα" του ΕΑΜ (θεωρώντας την απαντητική του κίνηση ως μια στασιαστική ενέργεια), αλλά και από "φίλους" (άσπονδους και μη), που ισχυρίζονται ότι το ΚΚΕ και το ΕΑΜ "πούλησαν" την εξουσία και που με πολλή χαρά σπεύδουν να καταχωρήσουν στα "τραγικά λάθη" του Κόμματος, ολόκληρη αυτή την ιστορική περίοδο.

Είμαστε σίγουροι ότι, και με αφορμή τη συμπλήρωση 53 χρόνων από το σκληρό Δεκέμβρη του '44, αλλά και με αφορμή τους εορτασμούς για τα 80χρονα από την ίδρυση του Κόμματός μας, δημοσιεύματα πάσης φύσεως θα εμφανιστούν και σιγά σιγά θα πληθαίνουν. Παλιά ιδεολογήματα θα ανασυρθούν στην επιφάνεια, για να χλευάσουν και να συκοφαντήσουν μια από τις, σε τελευταία ανάλυση, λαμπρές σελίδες του αγώνα του ελληνικού λαού ενάντια στην εγχώρια αστική τάξη και τον ιμπεριαλισμό, που τη στηρίζει.

Κάνοντας μια προσπάθεια να εξετάσουμε αυτήν την περίοδο, ιδιαίτερα το Δεκέμβρη του '44, επικεντρώνουμε την προσοχή μας στα παρακάτω σημεία:

- Ποιος ήταν ο χαρακτήρας της λαϊκής εξέγερσης του Δεκέμβρη του '44;

- Ποιες ήτανε οι ευθύνες της αστικής τάξης και των κομμάτων της για τούτη τη δραματική κατάληξη της απελευθέρωσης;

- Ποιος ο ρόλος που έπαιξε ο αγγλικός ιμπεριαλισμός;

- Μέσα από ποιο σκεπτικό, η ηγεσία του ΚΚΕ και του ΕΑΜικού κινήματος, άφησε να οδηγηθούν τα πράγματα σ' ένα σημείο, που, εν πολλοίς, ακύρωνε όσα είχαν κατακτηθεί, κατά τη διάρκεια της Εθνικής Αντίστασης;

- Τέλος, και το σπουδαιότερο, ποια διδάγματα μπορούμε σήμερα να αντλήσουμε, τόσο σε επίπεδο ηθικό, αγωνιστικής στάσης ζωής και δράσης, όσο και κυρίως σε επίπεδο πολιτικής ανάλυσης και εκτίμησης της πραγματικότητας και των δυνατοτήτων ανατροπής της;

Πριν προχωρήσουμε στην απάντηση αυτών των ερωτημάτων, θα ήταν καλό να παραθέσουμε σε συντομία αυτά καθ' εαυτά τα γεγονότα, από το Μάη του 1944, μέχρι και το Φλεβάρη του 1945.