Επιχειρώντας να μιλήσουμε για τα Δεκεμβριανά, οφείλουμε προηγουμένως να δώσουμε συνοπτικά την εικόνα της μεταπελευθερωτικής Ελλάδας, ως προϋπόθεση για την κατανόηση της ελληνοαγγλικής σύγκρουσης, που έλαβε χώρα στην Αθήνα το Δεκέμβρη του '44. Ετσι, όταν μιλάμε για τα γεγονότα εκείνου του Δεκέμβρη, δε θα πρέπει να ξεχνάμε ούτε στιγμή ότι η κατάσταση στη χώρα μετά την απελευθέρωσή της από το φασιστικό ζυγό ήταν ριζικά διαφορετική απ' αυτήν που υπήρχε προπολεμικά. Η Κατοχή και η Αντίσταση είχαν αλλάξει εκ βάθρων τον πολιτικό χάρτη της. Τα παλιά αστικά κόμματα είχαν καταντήσει κόμματα - "σφραγίδες". Ο λαός, που ήταν συσπειρωμένος στη συντριπτική του πλειοψηφία γύρω από το ΕΑΜ και το ΚΚΕ, με την πάλη του κατά του φασισμού είχε ήδη δημιουργήσει από τα χρόνια της Κατοχής ένα νέο τύπο εξουσίας, που ξέφευγε από τα πλαίσια του αστικού συστήματος και έτεινε προς τη λαϊκοδημοκρατική αναγέννηση της χώρας. Επίσης η ΕΑΜική - λαϊκή πλειοψηφία είχε ένα ακόμη σημαντικό ατού. Ηταν εξοπλισμένη, αφού είχε δημιουργήσει το δικό της λαϊκό στρατό, τον ΕΛΑΣ και τις άλλες ένοπλες ΕΑΜικές αντιστασιακές οργανώσεις. Αυτή ήταν σε πολύ χοντρές γραμμές η κοινωνικοπολιτική πραγματικότητα της μεταπολεμικής Ελλάδας. Μια πραγματικότητα που ερχόταν σε αντίθεση με τα συμφέροντα της ντόπιας ολιγαρχίας και του αγγλικού ιμπεριαλισμού. Γι' αυτό κι επιχείρησαν να την ανατρέψουν, καταστρώνοντας και θέτοντας σε εφαρμογή σχέδια πολύ πριν η χώρα απελευθερωθεί. Μια πραγματικότητα, χωρίς την οποία δεν είναι δυνατή η προσέγγιση της ιστορικής αλήθειας γύρω από τα "Δεκεμβριανά".

Δε θέλει συζήτηση ότι το κύριο πρόβλημα των Αγγλων, της ντόπιας οικονομικής ολιγαρχίας και των πολιτικών εκπροσώπων της ήταν η διασφάλιση των συμφερόντων τους στη μεταπολεμική Ελλάδα. Η επιδίωξη αυτή εκ των πραγμάτων απαιτούσε την καθυπόταξη του λαϊκού κινήματος, την ποδηγεσία δηλαδή και συντριβή των ΕΑΜικών αντιστασιακών οργανώσεων και του ΚΚΕ, ως προϋπόθεση για την παλινόρθωση του προπολεμικού αστικού καθεστώτος στη χώρα. Κι όπως ήταν φυσικό ένας τέτοιος στόχος απαιτούσε ευθύς εξαρχής τον αφοπλισμό του λαού, τη διάλυση δηλαδή των ενόπλων δυνάμεών του και κυρίως του ΕΛΑΣ. Ο ΕΛΑΣ, εμπειροπόλεμος και ετοιμοπόλεμος όπως ήταν - με μάχιμη και εφεδρική δύναμη 130, περίπου, χιλιάδων ανδρών - αποτελούσε τον πλέον ανασταλτικό παράγοντα στα σχέδια της ντόπιας και ξένης αντίδρασης. Χωρίς τον αφοπλισμό του οι επιδιώξεις της ήταν αδύνατο να πραγματοποιηθούν. Κι ακριβώς αυτό, η επιδίωξη δηλαδή να αφοπλιστεί το λαϊκό κίνημα για να μπορέσουν στη συνέχεια να το καθυποτάξουν, έφερε ως αποτέλεσμα τα Δεκεμβριανά, την ένοπλη σύγκρουση ανάμεσα στον ΕΛΑΣ και στις βρετανικές δυνάμεις κατοχής.

Σήμερα, 53 χρόνια μετά τα Δεκεμβριανά, δεν είναι απλά ένα ιστορικό γεγονός έστω μεγάλο. Είναι μια ανεξάντλητη πηγή διδαγμάτων και φρονηματισμού για το μπόλιασμα των λαϊκών συνειδήσεων με τα ιδανικά της ελευθερίας, της εθνικής ανεξαρτησίας και της κοινωνικής απελευθέρωσης.