Η Επανάσταση του Οκτώβρη συγκλόνισε κυριολεκτικά όλο τον κόσμο τη δεύτερη δεκαετία του αιώνα μας. Για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας νίκησε μια επανάσταση, που δεν άλλαξε απλά το εκμεταλλευτικό σύστημα, έστω με κάποιο καλύτερο, όπως το φεουδαρχικό με το κεφαλαιοκρατικό, αλλά διακήρυξε την κατάργηση αυτού του απάνθρωπου και κοινωνικά άδικου συστήματος και την αντικατάστασή του από ένα νέο σύστημα κοινωνικής δικαιοσύνης και ισότητας, το σοσιαλιστικό.

Μια πρώτη απόπειρα γι' αυτό το σκοπό έκαναν, όπως είναι γνωστό, προηγούμενα οι ηρωικοί κομμουνάροι, αλλά η Κομμούνα που εγκαθίδρυσαν, δεν κράτησε παρά 72 μόνο μέρες. Πνίγηκε στο αίμα από τις συνασπισμένες αντιδραστικές δυνάμεις.

Η Οχτωβριανή Επανάσταση δεν ξέσπασε τυχαία και αυθόρμητα. Ηταν το ξέσπασμα της συσσωρευμένης αγανάκτησης και διαμαρτυρίας για τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο που είχε φέρει τη Ρωσία στο χείλος της καταστροφής, για την απάνθρωπη εκμετάλλευση των εργατών και αγροτών από τους καπιταλιστές και τσιφλικάδες, για τη βάρβαρη εθνική τους καταπίεση.

Ηταν το αποτέλεσμα της επίδρασης των σοσιαλιστικών ιδεών και των μακραίωνων αγώνων των εργαζομένων για ελευθερία, ειρήνη, κοινωνική δικαιοσύνη.

Οργανωτής και καθοδηγητής της Επανάστασης ήταν το Κόμμα των Μπολσεβίκων μ' επικεφαλής τον Λένιν, που αποδείχτηκε μεγαλοφυής αρχηγός.

Μεγάλος ιστορικός σταθμός στο δρόμο προς την Οχτωβριανή Επανάσταση ήταν η επανάσταση του Φλεβάρη 1917, που έδωσε την πρώτη εμπειρία δημοκρατίας και πολιτικής εκπαίδευσης των λαϊκών μαζών.

Με τη νίκη της Επανάστασης του Οχτώβρη δημιουργήθηκε το πρώτο στον κόσμο κράτος των εργαζομένων, το κράτος των εργατών και αγροτών.

"Εχουμε το δικαίωμα να 'μαστε περήφανοι και είμαστε περήφανοι - έγραφε ο Β. Ι. Λένιν - γιατί μας έλαχε η ευτυχία ν' αρχίσουμε την οικοδόμηση του σοβιετικού κράτους, να εγκαινιάσουμε μ' αυτό μια νέα εποχή της παγκόσμιας ιστορίας, την εποχή της κυριαρχίας της νέας τάξης, που καταπιέζεται σ' όλες τις καπιταλιστικές χώρες και παντού προχωρεί προς τη νέα ζωή, προς τη νίκη ενάντια στην αστική τάξη, προς τη δικτατορία του προλεταριάτου, προς τη λύτρωση της ανθρωπότητας απ' το ζυγό του κεφαλαίου από τους ιμπεριαλιστικούς πολέμους". (Λένιν, "Απαντα", τόμος 33, σελ. 32-33).

Από τις πρώτες κι όλας μέρες της ίδρυσής του, το εργατοαγροτικό κράτος ψήφισε το ιστορικό διάταγμα για την ειρήνη - φλογερό προσκλητήριο για συμμετοχή στον αγώνα ενάντια στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, για συναδέλφωση των λαών και των εργαζομένων - το διάταγμα για το μοίρασμα της γης στους αγρότες, το διάταγμα για το σχηματισμό της εργατοαγροτικής κυβέρνησης. Εξήγγειλε επίσης το τέλος της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, το τέλος κάθε κοινωνικής και εθνικής καταπίεσης και διακήρυξε τις μεγάλες ιδέες του σοσιαλισμού, της ειρήνης, της φιλίας, της ισοτιμίας και της συνεργασίας των λαών.

Ενάντια στο νεογέννητο σοσιαλιστικό κράτος ξεσηκώθηκαν όλες οι αντιδραστικές δυνάμεις, εσωτερικές και εξωτερικές. Χρησιμοποιήθηκαν όλα τα μέσα, από τις θεωρίες και τη βρώμικη συκοφαντία, ως τον αποκλεισμό, τον εμφύλιο και την ένοπλη επέμβαση των 14 κεφαλαιοκρατικών κρατών. Ηταν μια πρωτόφαντη για την εποχή εκείνη εκστρατεία και "σταυροφορία". Σύμμαχοι και εχθροί του πρώτου παγκόσμιου πολέμου (Γερμανοί, Αγγλοι, Γάλλοι, Αμερικανοί και άλλοι), παραμέρισαν τις διαφορές και τους ανταγωνισμούς τους και συνασπίστηκαν για να πνίξουν στη γέννησή του το πρώτο σοσιαλιστικό κράτος.Δεν το κατόρθωσαν. Ολες τους οι προσπάθειες και όλες οι μέθοδές τους απέτυχαν. Συντρίφτηκαν πάνω στην ηρωική και γεμάτη αυτοθυσία αντίσταση των απελευθερωμένων εργατών και αγροτών που είχαν τη θερμή και συγκινητική συμπάθεια και υποστήριξη της εργατικής τάξης, της εργαζόμενης αγροτιάς και της προοδευτικής διανόησης όλων των χωρών του κόσμου.

Μέσα σε τέτοιες δύσκολες συνθήκες, η εργατική τάξη της Ρωσίας, υποστηριζόμενη από τη σύμμαχό της, την αγροτιά, ρίχτηκε στη σκληρή πάλη για την αποκατάσταση των τεράστιων καταστροφών, για τη σωτηρία του λαού από την πείνα και τις κακουχίες για το χτίσιμο της νέας ζωής.

"Μέσα σε μερικές μέρες - έγραφε λίγους μήνες αργότερα, το Μάρτη του 1918, ο Λένιν - γκρεμίσαμε μια από τις πιο παλιές, ισχυρές, βάρβαρες και θηριώδεις μοναρχίες. Μέσα σε μερικούς μήνες περάσαμε μια σειρά σταθμούς συμβιβασμού με την αστική τάξη, διάλυσης των μικροαστικών αυταπατών, ενώ σε άλλες χώρες για να γίνει αυτό χρειάστηκαν δεκαετίες. Μέσα σε μερικές βδομάδες ανατρέψαμε την αστική τάξη και τσακίσαμε την ανοιχτή αντίστασή της στον εμφύλιο πόλεμο. Διατρέξαμε με τη νικηφόρα θριαμβική πορεία του μπολσεβικισμού απ' άκρη σ' άκρη την τεράστια χώρα μας. Ξεσηκώσαμε στην πάλη για την ελευθερία και για μια ανεξάρτητη ζωή τα κατώτατα στρώματα των εργαζομένων μαζών, που καταπιέζονταν από τον τσαρισμό και την αστική τάξη. Εγκαθιδρύσαμε και εδραιώσαμε τη Σοβιετική Δημοκρατία, κράτος νέου τύπου, ασύγκριτα ανώτερο και ασύγκριτα πιο δημοκρατικό από τις καλύτερες αστικές κοινοβουλευτικές δημοκρατίες. Εγκαθιδρύσαμε τη δικτατορία του προλεταριάτου που την υποστηρίζει η φτωχή αγροτιά και εγκαινιάσαμε ένα καλομελετημένο σύστημα σοσιαλιστικών μετασχηματισμών..." (Λένιν, "Απαντα", τόμος 36, σελ. 78-79).

Η νίκη της σοσιαλιστικής επανάστασης στην τσαρική Ρωσία, που είχε χαρακτηριστεί σαν απέραντη φυλακή των λαών, και οι πρώτοι μεγάλοι άθλοι στην οικοδόμηση της νέας σοσιαλιστικής κοινωνίας είχαν τεράστια επίδραση στις εργαζόμενες μάζες και στους λαούς όλου του κόσμου και χαιρετίστηκαν με μεγάλο ενθουσιασμό. "Εμπνεύσαμε - έγραφε ο Λένιν - σε εκατομμύρια και εκατομμύρια εργατών όλων των χωρών την πίστη στις δυνάμεις τους και ανάψαμε σ' αυτά τη φλόγα του ενθουσιασμού".

Και εξηγώντας το παγκόσμιο κύμα συμπάθειας και υποστήριξης των εργαζομένων όλων των χωρών προς τους νικητές του Οχτώβρη και τους πρωτοπόρους οικοδόμους της νέας ζωής, τόνιζε τον Αύγουστο του 1918: "Οι εργάτες όλου του κόσμου, σε όποια χώρα και αν ζουν, μας χαιρετίζουν, μας συμπαθούν, μας χειροκροτούν, γιατί σπάσαμε τους σιδερένιους κρίκους των ιμπεριαλιστικών δεσμών, των ιμπεριαλιστικών βρωμερών συμφωνιών, των ιμπεριαλιστικών αλυσίδων, γιατί κατακτήσαμε τη λευτεριά, δίνοντας γι' αυτό τις πιο βαριές θυσίες, γιατί εμείς σαν Σοσιαλιστική Δημοκρατία, αν και καταβασανισμένη, καταληστευμένη από τους ιμπεριαλιστές, μείναμε έξω από τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο και ξεδιπλώσαμε μπροστά σε όλο τον κόσμο τη σημαία της ειρήνης, τη σημαία του σοσιαλισμού".

Πράγματι, απ' όλες τις γωνιές του κόσμου στέλνονταν στο νεαρό σοσιαλιστικό κράτος μηνύματα συμπάθειας και υποστήριξης. Οι εργάτες όλων των χωρών θεωρούσαν την υπεράσπιση της Οχτωβριανής Επανάστασης και του σοβιετικού κράτους δική τους ζωτική υπόθεση, πρώτιστο διεθνιστικό τους χρέος. Ηταν μια χτυπητή έκφραση το προλεταριακού διεθνισμού και μια χειροπιαστή επιβεβαίωση της δύναμης και της αποτελεσματικότητάς του.

Η διεθνιστική αυτή βοήθεια εκδηλώθηκε ακόμα πιο αποφασιστικά στα χρόνια της ξένης στρατιωτικής επέμβασης και του εμφύλιου πολέμου. Σε πολλές χώρες δημιουργήθηκαν επιτροπές με το σύνθημα: "Κάτω τα χέρια από τη Ρωσία!". Φαντάροι αρνήθηκαν να πάνε να πολεμήσουν ενάντια στη Σοβιετική Ρωσία και αρκετοί απ' αυτούς που αναγκαστικά στάλθηκαν, ζητούσαν να επιστρέψουν στις πατρίδες τους. Οι Γάλλοι ναύτες στη Μαύρη Θάλασσα, εξεγέρθηκαν ενάντια την επέμβαση. Και διεθνή τμήματα που συγκροτήθηκαν από Κινέζους, Ούγγρους, Πολωνούς, Γιουγκοσλάβους, Φινλανδούς και άλλους επαναστάτες, πολέμησαν στο πλευρό του λαογέννητου Κόκκινου Στρατού.

Κάτω από την επίδραση της Οχτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης, ιδρύθηκαν πολλά κομμουνιστικά και εργατικά κόμματα και ξέσπασαν μια σειρά επαναστάσεις: το Γενάρη του 1918 στη Φινλανδία, το Νοέμβρη του ίδιου χρόνου στη Γερμανία και τον Απρίλη του 1919 η Βαυαρία ανακηρύχτηκε Σοβιετική Δημοκρατία.

Η ζωοδότρα επίδραση της Οχτωβριανής Επανάστασης, έγινε αισθητή και στην πατρίδα μας. Συνέβαλε στην ίδρυση του Κόμματός μας, το Νοέμβρη του 1918, στην παραπέρα ανάπτυξη του εργατικού μας κινήματος, στη διάδοση της κοσμοθεωρίας των Μαρξ, Ενγκελς, Λένιν. Ενεργητική ήταν η επίδραση των ιδεών του Οχτώβρη στην ελληνική πνευματική ζωή και τέχνη, στη διαμόρφωση προοδευτικών πολιτιστικών φύτρων. Ετσι εξηγείται το γεγονός ότι μαζί με τους εργάτες και τους αγρότες χαιρέτισαν την Οχτωβριανή Επανάσταση και εκδήλωσαν τη συμπαράστασή τους στον πληθυσμό της Ρωσίας, που υπέφερε από την πείνα και τις αρρώστιες, πολλοί κορυφαίοι πνευματικοί άνθρωποι. Εγραψαν ποιήματα, όπως αυτό που δημοσιεύτηκε στο "Ριζοσπάστη" το 1918 με τίτλο "Χαίρε Ρωσία!" ή του Κώστα Χατζόπουλου που απευθύνεται στους "Εργάτες", με πολύ χτυπητή την επίδραση της ιδεολογίας της Οχτωβριανής Επανάστασης. Υποστήριξαν έκκληση του Γκόρκι και γνωστών μεγάλων πνευματικών ανθρώπων του κόσμου προς όλους τους διανοούμενους να σώσουν το ρωσικό λαό από την πείνα και κάλεσαν κι αυτοί τους Ελληνες διανοούμενους να κάνουν το ίδιο. Ανάμεσα σ' αυτούς που υπέγραψαν ήταν ο Κωστής Παλαμάς, ο Γρηγόρης Ξενόπουλος, ο Παύλος Νιρβάνας, ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου, ο Λάμπρος Πορφύρας, ο Κώστας Βάρναλης, ο Κώστας Παρορίτης, ο Ιωάννης Γρυπάρης, ο Παντελής Χορν, ο Νίκος Καζαντζάκης, ο Αιμίλιος Βεάκης και πολλοί άλλοι.

Το Κόμμα μας, αν και νεαρό τότε και με μικρές δυνάμεις, συμπαραστάθηκε στους επαναστάτες της Ρωσίας και αντιτάχθηκε στην αποστολή ελληνικού εκστρατευτικού σώματος, στο πλευρό των ιμπεριαλιστών επεμβασιών για την κατάπνιξη της Οχτωβριανής Επανάστασης.

Η συμπάθεια και η συμπαράσταση των εργαζομένων του λαού μας στο μπολσεβίκικο κόμμα και στον επαναστατημένο ρωσικό λαό είχε ως ένα βαθμό την αφετηρία της στα άρθρα του Λένιν για τους βαλκανικούς πολέμους του 1912-13 και εκείνα του 1916-17 κατά των ξένων επεμβάσεων στη χώρα μας. Ενισχύθηκε όμως και τροφοδοτήθηκε παραπέρα από σημαντικές διακηρύξεις και αποφάσεις του νεογέννητου σοβιετικού κράτους, σε όφελος της πατρίδας μας.

Τέτοιες ήταν η αποκήρυξη και κατάργηση του ληστρικού Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου (ΔΟΕ) που είχαν επιβάλλει στην Ελλάδα οι μεγάλες δυνάμεις, μαζί με την τσαρική Ρωσία, η κατάργηση των δικαιωμάτων της Ρωσίας στο Αγιο Ορος, η καταγγελία των ωμών επεμβάσεων των Δυτικών ιμπεριαλιστών στις εσωτερικές μας υποθέσεις.

Αυτή τη θερμή και ανιδιοτελή βοήθεια και συμπαράσταση την αισθανθήκαμε και σ' όλη την παραπέρα πορεία του σοβιετικού σοσιαλιστικού κράτους. Ποιος από μας μπορεί να ξεχάσει τη στεντόρεια φωνή διαμαρτυρίας της ΕΣΣΔ ενάντια στην αγγλική και σε συνέχεια την αμερικανική επέμβαση στη χώρα μας, αμέσως μετά την απελευθέρωση και την τρομοκρατία που είχε εξαπολυθεί από το μεταβαρκιζιανό ελληνικό κράτος ενάντια στους αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης και στους συνεπείς δημοκράτες; Ποιος μπορεί να αρνηθεί τον αποφασιστικό ρόλο της Σοβιετικής Ενωσης στο σταμάτημα των εκτελέσεων χιλιάδων πατριωτών; Την αμέριστη βοήθεια που έδωσαν σε δεκάδες χιλιάδες πολιτικούς πρόσφυγες, στη μόρφωση των παιδιών τους, στην περίθαλψη αρρώστων και τόσα άλλα; Δικαιολογημένα, νομίζω, ήμασταν ευγνώμονες στο σοβιετικό κράτος και στο Κομμουνιστικό Κόμμα της Σοβιετικής Ενωσης.

Τάκης ΜΑΜΑΤΣΗΣ

ΑΥΡΙΟ:

Ο δρόμος του Οχτώβρη