Ο Φ. Σισμανίδης, που ήταν παρών στην επίθεση της Αστυνομίας κατά των καπνεργατών, μιλά στο "Ρ" για το πώς στο τέλος συμφιλιώθηκαν στρατός και εργάτες
Μια ανθρώπινη, περίπου βιογραφική, επιστολή, που είναι ταυτόχρονα καταγγελία του τρόπου με τον οποίο αντιμετωπίστηκαν προχτές οι συνταξιούχοι, έφτασε χτες στα χέρια μας από την Καβάλα. Αποστολέας ο Φώτης Σισμανίδης,συνταξιούχος, αγωνιστής της Εθνικής Αντίστασης κι ένας από τους στυλοβάτες του συνδικαλιστικού κινήματος στην Καβάλα.
Και ως αγωνιστής και βιοπαλαιστής, ο 72χρονος Φώτης Σισμανίδης έζησε πολλά. Μπορεί σήμερα να έχει άσπρα μαλλιά και λιγότερη δύναμη, αλλά έχει εξίσου καλή μνήμη και αγωνιστικό ενδιαφέρον. Και αυτό που θα παραμείνει άσβεστο στη μνήμη του και στη μνήμη της Καβάλας είναι η μεγάλη πανεργατική απεργία του 1936 στην Καβάλα. Δεκαπέντε χρόνων τότε ο Φώτης, που είχε μπει στη βιοπάλη ήδη από τα δέκα του χρόνια, πουλώντας εφημερίδες, έζησε την επίθεση της αστυνομίας εναντίον των εργατών που αγωνίζονταν να μη φύγουν τα καπνά ανεπεξέργαστα και μείνουν έτσι δώδεκα χιλιάδες καπνεργάτες και καπνεργάτριες χωρίς δουλιά. "Θυμάμαι σαν σήμερα την επίθεση της Εφιππης Αστυνομίας. Στήσαμε οδοφράγματα για να τους αντιμετωπίσουμε. Ρίχναμε μπουκάλια από γκαζόζες στα άλογα των έφιππων. Αυτά γλιστρούσαν κι έπεφταν κάτω. Μετά απ' αυτό η Αστυνομία αναγκάστηκε να καλέσει το Στρατό, που βρισκόταν 16 χιλιόμετρα μακριά, στην Ελευθερούπολη, για να μας αντιμετωπίσει. Δεν έγινε όμως, αυτό. Οταν ο λόχος έφτασε, οι στρατιώτες αρνήθηκαν να χτυπήσουν τους απεργούς. Στρατός κι εργάτες συμφιλιώθηκαν και ο στρατηγός διέταξε την αποχώρηση του Στρατού".
Πώς είδε με τα μάτια ενός 15χρονου παιδιού αυτή τη στιγμή του αλληλέγγυου αγώνα των εργατών, αλλά και τη συμφιλίωσή τους με το στρατό; "Οταν προέρχεσαι από εργατική οικογένεια, όταν έχεις συνηθίσει να βλέπεις το τραπέζι άδειο, όταν από 10 χρόνων έχεις μπει στη ζωή και στη δουλιά για να βοηθήσεις τον εαυτό σου και τους άλλους, τότε όλα νομίζεις ότι μπορούν κι ότι πρέπει να συμβούν".
Η νίκη αυτή των εργατών είναι ενδεικτική και του κλίματος αλληλεγγύης που υπήρχε τότε μεταξύ τους. Ολοι για έναν κι ένας για όλους. Ενας κανόνας, ένας δρόμος, μια υπόσχεση ζωής. "Γι' αυτό και το συνδικαλιστικό κίνημα της Καβάλας τότε - θυμάται ο Φώτης Σισμανίδης - ήταν από τα πιο ισχυρά. Ολα τα συνδικαλιστικά στελέχη περνούσαν από δω και θαύμαζαν την οργάνωση που είχαμε". Υποδηματεργάτης ήταν η τελευταία δουλιά του Φώτη, ανάμεσα στις τόσες που έκανε τα τελευταία 52 χρόνια. Εχει δουλέψει και ως καπνεργάτης και θυμάται το "Πέσατε θύματα", τον ύμνο στην αντίσταση και τη λευτεριά, που τραγούδαγαν το Μάη του 1936 σε συλλαλητήριο των καπνεργατών. Μαζί τους οι τσαγκαράδες και η ηθοποιός Αντιγόνη Βαλάκου, που απήγγειλε ποιήματα για αυτούς και τον αγώνα τους να μην καταργηθεί η επεξεργασία καπνού.
Κι όταν κάποιος έχει ζήσει τον αγώνα των εργατών, τις μάχες, τα βασανιστήρια και τις εξορίες, τα "θα" των εκάστοτε κυβερνήσεων για υλική και ηθική αποκατάσταση των αντιστασιακών, τότε δίκαια εξοργίζεται και αναφωνεί αυτό που κάποιοι φοβούνται: "Ο αγώνας μας θα συνεχιστεί. Οι συνταξιούχοι που ξυλοκοπήσατε προχτές, κ. υπουργέ των Εσωτερικών, δίχως ντροπή, είναι αυτοί που έδωσαν το "παρών" στο εθνικό προσκλητήριο της ανεπανάληπτης Εθνικής Αντίστασης. Δε θα καταφέρετε να κάμψετε το ηθικό μας".
Χρ. Δ.