Στάση αναμονής, ενόψει των αναμενόμενων ανακατατάξεων μέσα στο ΠΑΣΟΚ, αλλά και τη ΝΔ, σχεδιάζει να ακολουθήσει από δω και πέρα ο "ΣΥΝ". Στο μεσοδιάστημα αυτό - που τα επιτελεία της Κουμουνδούρου θεωρούν μεταβατική περίοδο "ανακατατάξεων στο πολιτικό σκηνικό" - ο "ΣΥΝ", μη βλέποντας, τουλάχιστον στο άμεσο μέλλον, προοπτικές συμμετοχής του στο πολιτικό παιχνίδι, στοχεύει να δώσει την εικόνα της "νηφάλιας αντιπολιτευτικής δύναμης", η οποία διαθέτει προτάσεις για την έξοδο (του δικομματισμού) από την κρίση.

Με την εκλογή Προέδρου Δημοκρατίας, που απομάκρυνε την προοπτική των εκλογών, ο "ΣΥΝ" οξύνει τους "αντιπολιτευτικούς" τόνους. Χαρακτηρίζει το ΠΑΣΟΚ "ομοίωμα κυβέρνησης", που "παραπαίει ανίκανη να πείσει ακόμα και στελέχη της για την πολιτική της". Μια κυβέρνηση, "που απλώς διεκπεραιώνει, και μάλιστα πολύ άσχημα, μια κληρονομημένη πολιτική σε μια κληρονομημένη κατάσταση". Μια πολιτική, που "διαμορφώνει κλίμα αναμέτρησης με όλα σχεδόν τα κοινωνικά στρώματα", "ανοίγει διαρκώς μέτωπα, με τα οποία αναγκάζει την κοινωνία να αναμετριέται", "αφήνει στην τύχη τους τα μεγάλα προβλήματα ανεργίας, κοινωνικής πολιτικής, φορολογικής μεταρρύθμισης κι εξωτερικής πολιτικής, προκαλώντας ανυπολόγιστο κόστος για τη χώρα". Ταυτόχρονα, ο "ΣΥΝ" κατηγορεί τη ΝΔ, επειδή αυτή "παραμένει θιασώτης της ίδιας καταστροφικής πολιτικής, που είναι συνυπεύθυνη για το σημερινό κατάντημα". Αλλωστε, κατά το "ΣΥΝ", το ΠΑΣΟΚ δεν κάνει τίποτε άλλο παρά να "προεκτείνει τις επιζήμιες πολιτικές της ΝΔ στις δημόσιες επιχειρήσεις και τον τρόπο λειτουργίας της κυβέρνησης".

Ασκώντας αυτή την "αντιπολίτευση", ο "ΣΥΝ" ακροβατεί σ' ένα πολύ λεπτό και επισφαλές "στρώμα πάγου", καθώς πρέπει να καταγγείλει τους εταίρους του δικομματισμού, που συνεχίζουν να διεκπεραιώνουν "μια" πολιτική, προσέχοντας, ωστόσο, να μην αναφέρει ποια είναι αυτή, από ποιους επιβάλλεται και, κυρίως, ποιους ωφελεί.Δεν πρόκειται για παράλειψη από παραδρομή "εν τη ρύμη του λόγου", αλλά για συνειδητή (και αρκετά δύσκολη στην εφαρμογή της) προσπάθεια.Δέσμιος της ευρωλαγνίας του, ο "ΣΥΝ" δεν τολμά να καταγγείλει, έστω φραστικά, τις αντιλαϊκές πολιτικές εντολές της Ευρωπαϊκής Ενωσης, που οξύνουν τις κοινωνικές ανισότητες και οδηγούν ολόκληρα κοινωνικά στρώματα στον αφανισμό.Γιατί, απλά, δεν είναι αυτός ο στόχος του. Ο "ΣΥΝ" δεν έχει κανένα πρόβλημα με την πολιτική αυτή, απλά χτυπά τους εγχώριους εκφραστές της, επειδή την εφαρμόζουν χωρίς τη συμμετοχή του. Θεωρεί πως η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ "έσφιξαν τα λουριά" περισσότερο απ' ό,τι θα έπρεπε και προκάλεσαν τις σημερινές εκρηκτικές αντιδράσεις.

Σ' αυτή τη χρονική στιγμή, όμως, ο δικομματισμός έρχεται και ζητά τη συνδρομή του, με την παροχή "αριστερής" συναίνεσης σ' αυτή την πολιτική, έτσι ώστε να εκτονωθεί η λαϊκή δυσαρέσκεια. Γιατί σ' αυτό και μόνο αποσκοπούσε η πολιτικάντικη πρόταση του Α. Παπανδρέου περί σύστασης "Εθνικών Επιτροπών Διακομματικής Σύνθεσης" για την εξωτερική πολιτική, την παιδεία και τη δημόσια διοίκηση, που περιείχε τη "φωτογραφική" αναφορά για συμμετοχή και "των κομμάτων που εκπροσωπούνται στο Ευρωκοινοβούλιο". Ομως, ένας πολιτικάντης καταλαβαίνει τις "τρίπλες" ενός συναδέλφου του και προσπαθεί να τις αποφύγει, ζητώντας παράλληλα να υπάρχει "μεταξύ κατεργαραίων ειλικρίνεια". Δεν πρέπει να περάσει καθόλου απαρατήρητο το γεγονός ότι ο "ΣΥΝ" (ο οποίος ας σημειωθεί πως είχε κάνει "σημαία" του τη σύσταση τέτοιων επιτροπών και που σε άλλες στιγμές θα πανηγύριζε περίπου με συνθήματα του τύπου... "ο αγώνας τώρα δικαιώνεται") αντιμετώπισε τις προτάσεις αυτές ψυχρά.Κατηγόρησε το ΠΑΣΟΚ, που "καθυστέρησε" τη δημιουργία τους αφήνοντας "την πολιτική ζωή ανοχύρωτη, εκτεθειμένη στο τυχαίο, το απρόβλεπτο και το ανεξέλεγκτο, που έχουν κοινό παρονομαστή την αποσταθεροποίηση και την παρακμή". Ενώ δεν αρνήθηκε τη συμμετοχή του σ' αυτές, ζήτησε από την κυβέρνηση να ξεκαθαρίσει "με ποια τακτική βλέπει να βγαίνει η χώρα από την κρίση και την καθυστέρηση". Η αναφορά σε τακτική και όχι σε πολιτική δεν είναι τυχαία. Ο "ΣΥΝ" θεωρεί δεδομένη την εφαρμογή της αντιλαϊκής ευρωκατευθυνόμενης πολιτικής, διαπραγματεύεται μόνο την τακτική, δηλαδή τη μέθοδο εφαρμογής της.Εκτιμά πως σήμερα, που οι αντιδράσεις διογκώνονται, η όποια συμμετοχή του στην άσκηση αντιλαϊκής πολιτικής θα του προξενούσε πολιτική ζημιά.

Σ' αυτές τις συνθήκες, ο "ΣΥΝ" επιλέγει "να καθίσει φρόνιμα στη γωνία σφυρίζοντας αδιάφορα", φροντίζοντας να αποφύγει "τις κακοτοπιές". Βλέπει το δικομματισμό σαν ένα "σάπιο φρούτο", που αργά ή γρήγορα "θα μαραθεί και θα πέσει μόνο του". Περιμένει ενδεχόμενες διασπάσεις στα δύο κόμματα και δημιουργία νέων σχηματισμών, ώστε, μέσα στη θολούρα του "νέου", να συμπράξει με κάποιο "άφθαρτο" ομογάλακτό του χώρο. Γι' αυτό, άλλωστε, μιλά για "αθεράπευτη κρίση" του παραδοσιακού πολιτικού σκηνικού και καταγγέλλει τη "συνολική αίσθηση χρεοκοπίας που καλλιεργείται", η οποία "μετατρέπει τη "μεγάλη κρίση" που ζούμε σε "μεγάλο show"" (Ν. Κωνσταντόπουλος 18/3/95). Γιατί, απλά, ονειρεύεται ένα άλλο show (παράσταση), στο οποίο φιλοδοξεί να κρατά βασικό ρόλο και να ασκεί την "πολιτική της ατάκας και της πόζας", την οποία σήμερα, επειδή την ασκούν άλλοι ερήμην του, τη βρίσκει "επιζήμια".

Παναγιώτης ΖΑΒΟΥΔΑΚΗΣ