Στους πρόποδες του Παρνασσού, στην Αγόριανη,στη γενέτειρα του ήρωα του ΔΣΕ, του "καπετάν Διαμαντή" (σ. σ. το πραγματικό του όνομα ήταν Γιάννης Αλεξάνδρου), ζωντάνεψαν ξανά οι μνήμες καθώς εκατοντάδες αγωνιστές συγκεντρώθηκαν εκεί για να τιμήσουν τα 50χρονα από την ίδρυση του ΔΣΕ και τον θρύλο της περιοχής, τον Διαμαντή. Οι ζεστές χειραψίες, τα σφιχταγκαλιάσματα, τα πλατιά χαμόγελα, οι μνήμες που φλόγιζαν τα μάτια, έκαναν - στην αρχή - τα λόγια περιττά. Ενα ηρωικό έπος, μια ολόκληρη ζωή, στη διάρκεια της οποίας πολλοί έδωσαν και το αίμα τους για να υπερασπίσουν τα ιδανικά τους ενάντια στους Αγγλοαμερικανούς ιμπεριαλιστές, ήταν αυτά που έσυραν τα βήματα ασπρομάλληδων σήμερα αγωνιστών να φτάσουν εκεί, αλλά και παλικαρόπουλων της ΚΝΕ, που παίρνουν τη σκυτάλη και έδωσαν το δικό τους "παρών" στην εκδήλωση που οργάνωσε η Επιτροπή Περιοχής Ανατολικής Στερεάς και Εύβοιας του ΚΚΕ. Την εκδήλωση άνοιξε ο γραμματέας της Νομαρχιακής Επιτροπής Φωκίδας του ΚΚΕ Γιώργος Ιωσηφίδης,ενώ κεντρικός ομιλητής ήταν ο Δ. Κουτσούμπας,μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ και διευθυντής του "Ρ".

Τον τόνο στην εκδήλωση έδιναν, βέβαια, οι ίδιοι οι μαχητές του ΔΣΕ.

"Ονομάζομαι Απόστολος Ευάγγελος με παρατσούκλι Κεραυνός". Η ορμή στην κουβέντα του ήταν τέτοια που δε χρειάστηκε να ρωτήσουμε σχεδόν τίποτα. "Εγώ τότε, σύντροφε - άρχισε - δεν παραδόθηκα! Κυνηγήθηκα και καταδιώχτηκα από δύο αποσπάσματα, αλλά δε θέλησα να παραδώσω τα όπλα. Εχασα από τις παραστρατιωτικές οργανώσεις τον αδελφό μου, που τον αποκεφάλισαν μαζί με άλλα 15.000 παιδιά". Στο πρόσωπό του φαινόταν η κούραση, αλλά και ο αγώνας μιας ολόκληρης ζωής, που συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Ζητήσαμε να μας πει για τον Διαμαντή. "Δύο λόγια θα σου πω για τον Διαμαντή. Δεν ήταν μόνο ήρωας και στρατηγός, ήταν έναν λαϊκός άνθρωπος, ο οποίος συζήταγε με όλους και γι' αυτό επηρέαζε πολύ κόσμο με την αγνότητα της ψυχής του, παρά το ότι ήταν στρατιωτικός".

"Μη με ρωτήσεις για το σήμερα", μας προλαβαίνει και συνεχίζει το χείμαρρο του λόγου του, "είμαι πανέτοιμος, εάν αύριο ξεκινήσει επαναστατικό μέτωπο, να υπηρετήσω και πάλι όχι σαν ανθυπολοχαγός, αλλά σαν απλός μαχητής με το όπλο στο χέρι. Εμείς παλεύαμε τότε για την απελευθέρωση της πατρίδας από τον κατακτητή και μετά να φτιάξουμε τη λαϊκή κυριαρχία. Μετά αντισταθήκαμε στο δεύτερο κατακτητή, τους Αγγλους, που οργάνωσαν τις παραστρατιωτικές οργανώσεις (Σούρλας), που τα όργιά τους ξεπερνούσαν τα όρια. Είδα να σκοτώνονται και να βασανίζονται χιλιάδες άνθρωποι. Ολα αυτά όμως με κάνουν ακόμα πιο πιστό στον αγώνα ενάντια στους ιμπεριαλιστές που παραμένουν οι εχθροί μας και σήμερα".

"Ησασταν στο ΔΣΕ;" ρωτήσαμε τον Δήμο Τούντα ο οποίος στην ερώτηση αποκρίθηκε με καμάρι, ενώ τα μάτια του γυάλιζαν από περηφάνια. "Ναι, και βέβαια ήμουνα"! "Θυμάστε κάποια χαρακτηριστική μέρα;". Η απάντηση αφοπλιστική: "Ολες οι μέρες ήταν χαρακτηριστικές. Περνάγαμε μέρες ολόκληρες μέσα στα ποτάμια, δίνοντας κάθε μέρα τη μάχη. Επρεπε τότε να έβλεπες τον Διαμαντή, που έμπαινε μπροστά και μας έδινε το παράδειγμα. Μόνο άμα τον έβλεπες θα καταλάβαινες τι αγωνιστής ήταν. Ημασταν μαζί του 2.000 αντάρτες σε ένα μέρος που δε θυμάμαι καλά πού ήταν και έπρεπε να περάσουμε πριν μας πάρει η μέρα. Επρεπε να περάσουμε μια διάβαση και τότε μας λέει "μπρος όλοι μαζί" και περάσαμε μετά στο ποτάμι και γλιτώσαμε. Ο Διαμαντής δεν ήταν άνθρωπος της βίας, ήταν από τους λίγους που αγαπήθηκε από το λαό και το στρατό". "Περάσατε τόσα, δεν απογοητευτήκατε κάποια στιγμή να τα παρατήσετε;". Μόνο που δε μας "έδειρε" ο κυρ Δήμος. "Τι λες τώρα; Να τα παρατήσω; Εγώ πήγα στο χωριό να πάρω ψωμί και με έπιασαν, αλλιώς θα συνέχιζα μέχρι το τέλος".

Ακούγοντας τη συζήτηση, πλησιάζει και μας χαιρετά μια γυναίκα, η Βαγγελιώ Λύτρα."Εγώ ήμουνα ανθυπολοχαγός με τον Διαμαντή". "Μπορείτε να μας πείτε δύο λόγια για τον Διαμαντή;" η ερώτηση. Και η απάντηση: "Τι λες αγόρι μου, δε θα υπάρξει γλώσσα, πένα για να περιγράψει τον αγωνιστή, στρατιωτικό, πολιτικό και πάνω απ' όλα τον άνθρωπο Διαμαντή!".

"Ημουνα, συνέχισε, στην ομάδα ασφάλειας και στις διαβιβάσεις του Διαμαντή, ο οποίος ήταν μέραρχος, αλλά μόνο έτσι δεν τον βλέπαμε. Για μας ήταν ο άνθρωπος - παράδειγμα, μας έδειχνε το δρόμο και μας δίδασκε το καλύτερο με τα λόγια του". Στην ερώτηση πώς μια γυναίκα αντιμετώπιζε όλες αυτές τις κακουχίες, με μάτια να γυαλίζουν μας είπε: "Δεν είχαμε ούτε φαϊ, ούτε ρούχα, ούτε παπούτσια, αλλά δε μας ένοιαζε, γιατί αγωνιζόμασταν γι' αυτό που πιστεύαμε. Παλεύαμε να αποφύγουμε τα βασανιστήρια και τις διώξεις που ξεκίνησαν μετά την κατοχή και γι' αυτό πολεμήσαμε στο ΔΣΕ". "50 χρόνια μετά πώς αισθάνεστε, θα ξανακάνατε το ίδιο πράγμα;", τολμάμε την ερώτηση. "Θα έδινα και πάλι τον ίδιο αγώνα. Τόσα χρόνια δεν απογοητεύτηκα και πιστεύω ότι οι μάχες που δώσαμε τότε, έπαιξαν σημαντικό ρόλο για τη δημοκρατία στην Ελλάδα, γιατί εάν δεν παλεύαμε εμείς, τότε το μέλλον της χώρας θα ήταν χειρότερο".

Γυρίζοντας στο χώρο είδαμε τον Ηλία Καρατζά να μιλάει με πάθος. Χαιρετώντας τον μάθαμε ότι τότε ήταν αντάρτης υπό τη διοίκηση του Διαμαντή στο ΔΣΕ. "Περάσαμε, μας είπε, μεγάλες δυσκολίες τότε, αλλά ο απλός ελληνικός λαός ήταν τότε ο μεγάλος υποστηριχτής μας και υλικά και ψυχικά. Μας έδινε από φαϊ μέχρι και πληροφορίες". "Τότε, συνέχισε, θέλαμε να σώσουμε την πατρίδα. Ο αγώνας μας είχε μεγάλα αποτελέσματα. Αν σήμερα ο ελληνικός λαός ζει καλύτερα από τότε, αυτό οφείλεται στο αίμα των αγωνιστών στα πεδία των μαχών". Μίλαγε και τα χέρια του έτρεμαν από τη συγκίνηση, ενώ οι λέξεις βγαίνανε σταθερά από το στόμα του: "Σήμερα εάν ήταν να ξαναρχίσω τον αγώνα, θα τον άρχιζα από την αρχή. Πέρασα χίλιες δυστυχίες και κακουχίες, περπάταγα 54 μερόνυχτα για να φτάσω στο Γράμμο, χωρίς να έχω να βάλω τίποτα στο στόμα μου. Ετρωγα τα καλαμποκόσπυρα που δεν μπορούσαν να μασήσουν τα άλογα. Καταλαβαίνεις, νεαρέ, ότι δεν υποκύψαμε τότε. Ε, δε θα υποκύψουμε ποτέ, δε θα σκύψουμε το κεφάλι να πούμε "σφάξε με αγά μου να αγιάσω". Θα αγωνιζόμαστε μέχρι την τελευταία ρανίδα του αίματός μας".