Εξήντα χρόνια πέρασαν από την επιβολή της Δικτατορίας της 4ης Αυγούστου. Διαβάζοντας το διάγγελμα του Μεταξά, το σχετικό με την κατάλυση του κοινοβουλευτικού πολιτεύματος, βλέπουμε να επικαλείται δύο κυρίως λόγους: ο πρώτος είναι ο κομμουνιστικός κίνδυνος, ο δεύτερος η χρεοκοπία του Κοινοβουλίου. Ιδιους λόγους επικαλέστηκαν "συμπτωματικά" και οι Απριλιανοί σωτήρες. Παραθέτω το σχετικό διάγγελμα του Μεταξά:

"Προς τον Ελληνικόν Λαόν

Η Βουλή η εκλεγείσα τον Ιανουάριον 1936 απεδείχθη ανίκανος να δώσει κυβέρνησιν εις τη Χώραν και να αποκαταστήσει εσωτερικήν γαλήνην και τάξιν. Τα Κόμματα ερίζουν αθεραπεύτως. Την χρεοκοπίαν του Κοινοβουλευτισμού εκμεταλλεύεται ο Κομμουνισμός όστις ήγειρε θρασυτάτην την κεφαλήν του απειλών σοβαρότατα το Κοινωνικόν καθεστώς. Εντατικότατα προπαγανδίζει την κόκκινην επανάστασιν. Κατεπλημμύρισε διά πρακτόρων του και εντύπων ακόμη και τους στρατώνας.

Οθεν η Κυβέρνησίς μου ευρισκόμενη προ τοιαύτης εν γένει καταστάσεως ήτις αποτελεί άμεσον απειλήν κοινωνικής και ηθικής καταστροφής, προέβη τη εγκρίσει της Α. Μ. του Βασιλέως εις την κήρυξιν στρατιωτικού Νόμου καθ' άπασαν την χώραν.

ΖΗΤΩ από πάντας πλήρη πειθαρχίαν προς το Κράτος, άνευ της οποίας πειθαρχίας δε δύναται να υπάρξει πραγματική ελευθερία. Είμαι αποφασισμένος να εξουδετερώσω διά τραχυτάτου τρόπου πάσαν αντίδρασιν κατά του εθνικού τούτου έργου της Ελληνικής Αναγεννήσεως. Ηδη απηγορεύθη η έκδοσις της εφημερίδος ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ. Οι κομμουνισταί ηγέται και βουλευταί συνελήφθησαν. Εν Αθήναις τη 4η Αυγούστου 1936

ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΕΤΑΞΑΣ

Στρατηγός - Πρόεδρος της Κυβερνήσεως".

Και ενώ "απηγορεύθη αμέσως η έκδοσις της εφημερίδος ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ", μια άλλη εφημερίδα, η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, γράφει ότι "χειροκροτεί και με τας δύο χείρας την επελθούσαν μεταβολήν". Ο διευθυντής της, Γεώργιος Α. Βλάχος, δημοσιεύει στις 7 Αυγούστου άρθρο, όπου τονίζει:

"Η επιβληθείσα νέα τάξις πραγμάτων εις την Ελλάδαν, δεν ευρίσκει απλώς σύμφωνον την εφημερίδα αυτήν. Την ευρίσκει εν μέρει συνυπεύθυνον. Από μακρού χρόνου η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ συνέστησε και ηυχήθη όπως έρθει ημέρα κατά την οποίαν το Κράτος του Κοινοβουλευτισμού και των ελευθεριών αντικαταστήσει, έστω και προς καιρόν, νέον Κράτος επιβουλής και αυστηρότητος. Ούτω, όταν τη νύχτα της 4ης Αυγούστου εγνώσθη ότι η Α. Μ. ο Βασιλεύς ετέθη επί κεφαλής μιας συμφώνου προς τας ευχάς αυτάς προσπαθείας, η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ δεν είχε κανένα άλλο δικαίωμα παρά να χειροκροτήσει με τας δύο χείρας και να ανακράξει όπως ο Συμεών ότι δύναται τώρα να την θεωρεί υπόθεσιν τιμής την συμμετοχήν της εις τας ευθύνας της σημερινής καταστάσεως. Θα βαδίσει λοιπόν μαζί με τους υπό την ηγεσίαν του Στέμματος αναλαβόντας την παλινόρθωσιν της Ελλάδος και είναι βεβαία ότι εις το τέλος του δρόμου θα συναντήσει ευγνώμονα τον Βωμόν, τον υπέρ της Πατρίδος, εις τον οποίον θα καταθέσει το Φως, την Πνοήν, τους κόπους, τα προσπαθείας της".

Ετσι λοιπόν. Ευγνώμονα τον Βωμόν τον υπέρ Πατρίδος εις τον οποίον θα καταθέσει το Φως. Συγχαρητήρια!

Π. ΑΡΩΝΗΣ