Στις γραμμές των κομμάτων αυτών, στην εκλογική τους βάση υπάρχουν λαϊκές δυνάμεις και κοινωνικοί παράγοντες που προβληματίζονται για την πολιτική κατάσταση, έχουν ερωτηματικά, δείχνουν διάθεση αντίστασης. Είναι κρίμα που ζωντανές λαϊκές δυνάμεις δεν έχουν εγκαταλείψει ακόμα μαζικά τα κόμματα που κάποτε πίστεψαν και στήριξαν. Είναι κρίμα άνθρωποι με πείρα, που πάλεψαν πολλά χρόνια, να ελπίζουν ακόμα ότι μπορεί κάτι να αλλάξει στην πολιτική των κομμάτων τους, όταν αυτά έχουν επιλέξει ως πιλότο της πολιτικής τους το Διευθυντήριο των Βρυξελλών, το ΝΑΤΟ και την Ουάσιγκτον, τα συμφέροντα της ολιγαρχίας του πλούτου.
Ομως ας δούμε και τις δικές μας ευθύνες: Πόσο κοντά και πόσο σωστά επικοινωνούμε με τα λαϊκά στρώματα, που κυριολεκτικά παγιδεύονται στις υποσχέσεις ότι οι θυσίες τους θα βρουν αντίκρυσμα; Πόσο πειστικά και αποφασιστικά αποκαλύπτουμε ότι είναι ψευδεπίγραφες οι διαχωριστικές γραμμές "δεξιά - αντιδεξιά", "δεξιά - δημοκρατικές δυνάμεις", "κεντροδεξιά - κεντροαριστερά"; Πόσο πειστικοί και αποκαλυπτικοί είμαστε συζητώντας με απλούς ανθρώπους που τους μπερδεύουν με τους φραστικούς ακροβατισμούς του "εκσυγχρονισμού", της "υπέρβασης" και της "ανανέωσης";
Είναι και δική μας ευθύνη να πείσουμε αυτές τις δυνάμεις να μπούνε αποφασιστικά στις γραμμές του αγώνα, να συμπαραταχθούν με τους κομμουνιστές, ανεξάρτητα αν συμφωνούν σε όλα μαζί μας. Η κυβερνητική πολιτική, το γενικότερο πολιτικό πλαίσιο που κυριαρχεί στον τόπο μας, κάθε μέρα γεννά νέα προβλήματα, παίρνονται νέα αντιλαϊκά μέτρα που μπορούν και πρέπει να αποτελέσουν εστίες συσπείρωσης, αντίστασης και πάλης.
Αμέσως μετά το 15ο Συνέδριό μας πρώτη υποχρέωσή μας είναι να ανοιχτούμε πλατιά στο λαό, πριν απ' όλα στους τόπους δουλιάς, στην εργατική τάξη και τη νεολαία. Να πρωτοστατήσουμε σε νέα μέτωπα πάλης, να συμπαραταχτούμε με λαϊκές δυνάμεις που νιώθουν νέα σκιρτήματα και θέλουν να παλέψουν.
Ο σημερινός αντιδραστικός και συναινετικός πολιτικός συσχετισμός σίγουρα δε θα μείνει ακίνητος και αναλλοίωτος. Είναι βέβαιο ότι θα αλλάξει στην πορεία. Δε θα τον αλλάξουν οι αγώνες γενικά και αφηρημένα, αλλά η νέα πολιτική συνείδηση που θα καλλιεργείται και θα αναπτύσσεται σ' αυτούς τους αγώνες, στις ταξικές πολιτικές αναμετρήσεις.
Η αντίληψη του ΚΚΕ για την πολιτική συνεργασία
Το ΚΚΕ θα επιδιώξει την κοινή δράση με πολιτικές δυνάμεις και ομάδες που θα υιοθετούν αντιιμπεριαλιστικούς αντιμονοπωλιακούς στόχους, θα στηρίζουν τους αγώνες του λαού και του Μετώπου. Θα επιδιώκει την κοινή ή παράλληλη δράση σε συγκεκριμένους στόχους, ταυτόχρονα θα διατηρεί την αυτοτέλειά του, ιδεολογική, πολιτική και οργανωτική. Το θέμα της πολιτικής των συμμαχιών θα το αντιμετωπίσει όταν υπάρχει συγκεκριμένη δυνατότητα, από θέση αρχών, ως πολιτική στρατηγικής σημασίας και όχι σαν αυτοσκοπό, "ενότητα για την ενότητα". Οι όποιες αρνητικές εμπειρίες στα θέματα των συμμαχιών στη χώρα μας είτε σε διεθνές επίπεδο δεν αναιρούν τη σημασία αυτής της πολιτικής. Αρκεί να αξιοποιούμε τα σωστά συμπεράσματα, να επαγρυπνούμε.
Γιατί ο βασικός προσανατολισμός στην εργατική τάξη και στη νεολαία
Η ΚΕ σε όλα της τα ντοκουμέντα υπογραμμίζει ως βασικό και πρωταρχικό καθήκον του ΚΚΕ την ανάπτυξη πλατιών και ουσιαστικών δεσμών με την εργατική τάξη και τη νεολαία. Αυτό το καθήκον δεν το βλέπουμε αντιπαραθετικά προς την ευθύνη που νιώθουμε να υπερασπιζόμαστε τα συμφέροντα και των άλλων λαϊκών στρωμάτων, της αγροτιάς, των ΕΒΕ. Ξέρουμε πολύ καλά, από την πείρα μας, ότι το λαϊκό κίνημα δε θα περάσει σε μια νέα ορμητική φάση, ότι το Μέτωπο δε θα αρχίζει να κάνει τα πρώτα του βήματα αν δε γίνει πιο έντονη και αποφασιστική η παρουσία του εργατικού και νεολαιίστικου κινήματος, αν δεν μπει μέσα στο Κόμμα νέο αίμα από την πιο πρωτοπόρα τάξη της κοινωνίας και από τους νέους ανθρώπους.
Η αντίληψη του ΚΚΕ για τη σοσιαλιστική κοινωνία
Στο Σχέδιο Προγράμματος η ΚΕ έκανε μια προσπάθεια να δώσει συνοπτικά την αντίληψή μας για το σοσιαλισμό στην Ελλάδα. Αρκετοί σύντροφοι ήθελαν περισσότερες λεπτομέρειες, περιγραφές, πιο συγκεκριμένες κατευθύνσεις και απαντήσεις. Συνειδητά δεν το επιχειρήσαμε. Δεν έχουν θέση στη δική μας προβληματική "σχέδια επί χάρτου" μακριά και έξω από τη συγκεκριμένη πραγματικότητα, την εσωτερική και τη διεθνή που θα διαμορφωθεί αύριο.Προτιμήσαμε να σκύψουμε περισσότερο στο πώς θα προσεγγίσουμε και θα φτάσουμε στο βασικό σκοπό μας, που είναι το πρόβλημα κατάκτησης της εξουσίας από την εργατική τάξη και τους συμμάχους της.
Εχουμε καθαρό ότι το εργατικό λαϊκό κίνημα της χώρας μας, η πρωτοπορία του, πρέπει να κάνει ό,τι περνάει από το χέρι του, ώστε να αξιοποιήσει τις δυνατότητες που θα εμφανιστούν, εσωτερικές και διεθνείς, για το πέρασμα στο σοσιαλισμό. Να αναλάβουμε το βάρος της δικής μας ευθύνης χωρίς να περιμένουμε παθητικά να έρθει η λύση από κάπου έξω. Δεν υποτιμούμε την αυξημένη σήμερα σημασία του διεθνούς παράγοντα. Αλλά, όλοι ξέρουμε ότι ο διεθνής παράγοντας διαμορφώνεται ταυτόχρονα από την πρόοδο της πάλης σε κάθε ξεχωριστή χώρα.
Η νέα εξουσία, η δικτατορία του προλεταριάτου, από τα πρώτα της βήματα πρέπει να αντιμετωπίσει προβλήματα αντιιμπεριαλιστικού - αντιμονοπωλιακού χαρακτήρα, τη βαριά καπιταλιστική κληρονομιά. Ταυτόχρονα είναι υποχρεωμένη να αντιμετωπίσει την κοινωνικοποίηση των βασικών μέσων παραγωγής, το σοσιαλιστικό σχεδιασμό της οικονομίας. Την ίδια ώρα θα βρίσκεται πρόσωπο με πρόσωπο με την αντεπίθεση της εσωτερικής και εξωτερικής αντίδρασης. Θα πρέπει να διασφαλίσει την υλική και ηθική υποστήριξη της διεθνούς εργατικής τάξης, των κινημάτων γειτονικών χωρών και γενικότερα.
Στο Σχέδιο Προγράμματος πήραμε υπόψη τη θετική και αρνητική πείρα που ανέδειξε η οικοδόμηση του σοσιαλισμού τον 20ό αιώνα. Τα όποια λάθη έγιναν μέσα στις δύσκολες συνθήκες οικοδόμησης της νέας κοινωνίας δεν αποτελούν για μας άλλοθι, ώστε να παραιτηθούμε από την υπόθεση του σοσιαλισμού. Δεν ωφελεί η λογική της ωραιοποίησης και του αλάθητου. Αλλά απορρίπτουμε και τη λογική του μηδενισμού και της άρνησης της μεγάλης συνεισφοράς του σοσιαλιστικού συστήματος που επιχείρησε το πιο μεγάλο κατόρθωμα στην ιστορία της ανθρωπότητας: Να καταργήσει την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο.
Η πείρα που έχει συγκεντρωθεί ως τώρα μάς παρακινεί θετικά να γίνουμε πιο αποφασιστικοί και ικανοί μαχητές στον αγώνα για να αντιμετωπιστούν ουσιαστικά και ριζικά τα μεγάλα προβλήματα του λαού μας, τα μεγάλα προβλήματα που ενώνουν την εργατική τάξη και τους λαούς όλων των χωρών.
Αγαπητοί προσκαλεσμένοι. Σύντροφοι και συντρόφισσες,
Ο δυσκολότερος, αλλά και ταυτόχρονα ο χρησιμότερος για το λαό δρόμος είναι η ευθεία.Ο δρόμος που ξεκινά από τη συνεπή αντίσταση και ανυποχώρητη υπεράσπιση των συμφερόντων του λαού μας, είναι ο δρόμος που οδηγεί στο σοσιαλισμό.
Αυτή την ευθεία οδό θα ακολουθήσουμε με συνέπεια και αποφασιστικότητα. Οσος χρόνος και αν χρειαστεί, όσος κόπος και θυσίες. Σίγουρα θα είναι πολύ λιγότερες από τις ανώφελες θυσίες που ζητούν να κάνουν οι λαοί και από τις οποίες επωφελούνται οι δυνάστες τους.
Το μέλλον μάς επιφυλάσσει πολλά απρόοπτα ακόμα, οπωσδήποτε όχι κατ' ανάγκη αρνητικά, όπως συνεχώς προβλέπουν οι μόνιμα απαισιόδοξοι. Ο συσχετισμός δύναμης στην Ελλάδα και παγκόσμια δεν πρόκειται να μείνει στατικός και αναλλοίωτος. Ηδη αρχίζουν να δημιουργούνται προϋποθέσεις για μια νέα αφύπνιση των λαών. Οι λαοί αρχίζουν να αναζητούν ξανά κάτι το καινούριο.
Η επαναστατική διαδικασία βέβαια δεν είναι δυνατό να προβλεφτεί με τη βεβαιότητα ενός φυσικού φαινομένου. Ξέρουμε καλά ότι χρειάζονται πολλά για να αλλάξεις τον κόσμο, να συνδυάζεις πολλές αρετές ταυτόχρονα όπως έχει ειπωθεί: Οργή και επιμονή. Γνώση και αγανάκτηση. Γρήγορη απόφαση και βαθύς στοχασμός. Κατανόηση της λεπτομέρειας και κατανόηση του συνόλου.
Αυτό δε σημαίνει ότι το Κομμουνιστικό Κόμμα θα περιμένει σαν την αλεπού στο μύθο του Αισώπου. Πιο ενεργητικά και αποφασιστικά θα παρεμβαίνουμε καθημερινά, με αφετηρία τα προβλήματα και τις ανάγκες του λαού μας, του τόπου μας, τα βάσανα που σωρεύει η ιμπεριαλιστική τάξη πραγμάτων, πιο αποφασιστικά θα συνδέουμε τον καθημερινό αγώνα με την οικοδόμηση του Μετώπου και την προοπτική του σοσιαλισμού. Δεν έχουμε άλλη επιλογή.
Από αυτό το βήμα διακηρύσσουμε με το ρεαλισμό του μαχητή, που έχει περάσει πολλές φορές μέσα από συμπληγάδες πέτρες, ότι:
Ο 21ος αιώνας θα αναδειχτεί αιώνας ανασύνταξης, απόκρουσης της επίθεσης του κεφαλαίου, αιώνας αντεπίθεσης. Μέσα από τη διαδικασία της αναγκαιότητας και του απρόβλεπτου, του τυχαίου, θα ξεσπάσει ένα νέος κύκλος επαναστατικών κινημάτων και σοσιαλιστικών επαναστάσεων.
Δεσμευόμαστε ότι οι Ελληνες κομμουνιστές και κομμουνίστριες θα είμαστε ανάμεσα στους πρωτοπόρους μαχητές των μεγάλων κινημάτων που κυοφορούνται.
Δεσμευόμαστε ότι δε θα είμαστε προσκολλημένοι στον αγώνα μέσα στην Ελλάδα. Ταυτόχρονα και παράλληλα θα δίνουμε τη διεθνιστική μας βοήθεια σε κάθε λαό που υποφέρει και ταλαιπωρείται. Στα θύματα των αντικομμουνιστικών διώξεων, του εθνικισμού και του ρατσισμού, των ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων και του εμπάργκο. Θα καταξιώσουμε και με τη δική μας συμβολή την αρχή του προλεταριακού διεθνισμού. Θα πάρουμε πρωτοβουλίες και θα στηρίξουμε πρωτοβουλίες που αποβλέπουν στον κοινό αντιιμπεριαλιστικό αγώνα των λαών, στην ανάδειξη ενός ισχυρού διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος. Θα πάρουμε πρωτοβουλίες και θα στηρίξουμε πρωτοβουλίες που οδηγούν στην αναχαίτιση της συντονισμένης επίθεσης που δέχεται η εργατική τάξη από τη ρεβανσιστική αντεπίθεση των δυνάμεων του κεφαλαίου.
Ο ζυγός του ιμπεριαλισμού ενώνει χώρες και λαϊκά κινήματα.
Γι' αυτή την ενότητα δε θα λυπηθούμε κόπους.
Με κομμουνιστική αισιοδοξία και υπευθυνότητα θα προχωρήσουμε στις εργασίες του Συνεδρίου μας.
Με μεγαλύτερη μαχητικότητα και επάρκεια θα κάνουμε ένα νέο ξεκίνημα στις 27 του Μάη.
Χέρι χέρι με την ηρωική Κομμουνιστική Νεολαία Ελλάδας, αντάξια των προσδοκιών του Κόμματος.
Μαζί με το λαό και πάντα μέσα στο λαό.
Συνεχίζουμε την ηρωική ιστορία του Κόμματός μας.