Το καλοκαίρι του 1992, προειδοποιήσαμε τον ελληνικό λαό για τις νέες συμφορές, που θα φέρει η υπογραφή της Συνθήκης του Μάαστριχτ από τα άλλα πολιτικά κόμματα. Εγκαιρα προειδοποιήσαμε τι σημαίνει "Λευκό" και "Πράσινο Βιβλίο" για τα δικαιώματα και τις κατακτήσεις του. Για τις ολέθριες συνέπειες των περίφημων προγραμμάτων "σύγκλισης".

Επαναφέρουμε στη μνήμη σας τις προειδοποιήσεις μας ότι η αλλαγή φρουράς στην κυβέρνηση δε θα φέρει καμία αλλαγή στην πολιτική ζωή, ότι θα συνεχιστεί η πολιτική των ιδιωτικοποιήσεων και της λιτότητας.

Θυμίζουμε τις έγκαιρες προειδοποιήσεις μας ότι η ανεργία θα πάρει μαζικό χαρακτήρα και ότι θα χρησιμοποιηθεί ως πρόσχημα για το γκρέμισμα κατακτήσεων των εργαζομένων εδώ και 80 χρόνια. Την αποκάλυψη των μεθόδων που χρησιμοποιούνται, για να επιβληθούν νέες μορφές εκμετάλλευσης και να αφοπλιστεί το συνδικαλιστικό κίνημα, με τη γραμμή της "ταξικής συνεργασίας" και υποταγής.

Τις προβλέψεις μας ότι θα γκρεμιστούν η δημόσια παιδεία και υγεία, ότι πάμε ολοταχώς για γενική ιδιωτικοποίηση των κοινωνικών υπηρεσιών.

Το λέμε με όλη τη σημασία της λέξης, πουθενά οι προβλέψεις μας δε μας διέψευσαν. Αποδείχθηκε ότι το ΚΚΕ είναι ένα κόμμα μέσα στην πραγματικότητα και τις εξελίξεις.

Δικαιολογημένα, θα ισχυριστεί κάποιος, γιατί αισθανόμαστε ικανοποιημένοι με αυτό, που πρέπει να είναι αυτονόητο για ένα Κομμουνιστικό Κόμμα; Προβάλλουμε αυτήν την αλήθεια για έναν και μόνο λόγο: Γιατί τα τελευταία 5 χρόνια δεν ήταν συνηθισμένα για τους κομμουνιστές και τις κομμουνίστριες. Ηταν χρόνια δύσκολα, γεμάτα κινδύνους και παγίδες.

Πριν από 5 χρόνια, το Κόμμα μας βρέθηκε μέσα στον τυφώνα της κρίσης του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος, έφθασε στο χείλος του γκρεμού και στο παραπέντε γλίτωσε τον ιδεολογικό εκφυλισμό και το μαρασμό. Αντέξαμε και ανακάμψαμε, σταθήκαμε στα πόδια μας, κάναμε έντονη την παρουσία μας στους αγώνες και στην πολιτική ζωή του τόπου.

Το Κόμμα μας αντιπάλεψε, με τα μέσα που διέθετε, την πολιτική παθητικότητα και κοινωνική απαισιοδοξία που καλλιεργείται πολύ συστηματικά και με σύγχρονα ψυχολογικά και κοινωνικά εργαλεία. Δώσαμε αληθινές μάχες για να δείξουμε στο λαό ότι δεν υπάρχει πολιτική ελευθερία, όταν υπάρχει η χειραγώγηση και εξαγορά συνειδήσεων. Την πολιτική και πνευματική ελευθερία συνείδησης μπορεί να την προσεγγίσει, να την κατακτήσει, μέσα από την πείρα που δίνει ο ταξικός αγώνας.

Καταγγείλαμε με όση φωνή διαθέταμε την προσπάθεια να ελεγχθεί η πολιτική σκέψη των εργαζομένων και να αφανιστεί η αντιιμπεριαλιστική συνείδηση του λαού, που είχε καλλιεργηθεί τα προηγούμενα χρόνια. Καταγγείλαμε την προσπάθεια ευνουχισμού της γνήσιας μνήμης των ένδοξων χρόνων της Εθνικής μας Αντίστασης. Την προσπάθεια να διαδοθεί πλατιά στο λαό μας ότι είναι ματαιοπονία να παλεύει για ριζικές αλλαγές.

Ετσι και θα συνεχίσουμε, πιο αποφασιστικά, με πιο δυνατή φωνή.

Ποιο είναι το μυστικό της αντοχής του ΚΚΕ, που σε λίγο συμπληρώνει 80 χρόνια ζωής; Η σταθερότητα και επιμονή μας να εκφράζουμε τα συμφέροντα της εργατικής τάξης, των λαϊκών δυνάμεων, η ασυμφιλίωτη αντίθεσή μας με το μεγάλο κεφάλαιο, την ολιγαρχία του πλούτου. Η ριζική εναντίωσή μας με τον ιμπεριαλισμό, το καπιταλιστικό σύστημα. Προσπαθούμε συνεχώς να νιώθουμε τον παλμό του εργάτη και της εργάτριας, του υπάλληλου και συνταξιούχου, του αγρότη και της αγρότισσας, των επαγγελματοβιοτεχνών και εμπόρων, που αντιμετωπίζουν πρόβλημα επιβίωσης. Προσπαθούμε να βλέπουμε πού οδηγούν τα πράγματα, πού οδηγούν το λαό και τον τόπο οι σημερινές επιλογές.

Αγαπητοί προσκαλεσμένοι, σύντροφοι και συντρόφισσες,

Τα τελευταία χρόνια - ύστερα από τις ταχύτατες διεθνείς και εσωτερικές εξελίξεις - συνειδητοποιούσαμε ότι δε φθάνει να έχουμε θέσεις, στόχους και αιτήματα, προτάσεις και οράματα για τα μεγάλα προβλήματα του λαού μας. Οι μεμονωμένοι αγώνες εδώ και εκεί, οι σκόρπιες κινητοποιήσεις, η προβολή μεμονωμένων αιτημάτων δε δίνουν ουσιαστικές λύσεις, δε δίνουν διέξοδο.

Ο λαός πρέπει να χρησιμοποιήσει την πείρα του, να προετοιμαστεί για μαχητικούς αγώνες, που θέτουν ανώτερους στόχους, πέρα και από τη διεκδίκηση άμεσων λύσεων. Να αποκτήσει στρατηγικό σχέδιο και όραμα.

Το Πρόγραμμα του ΚΚΕ έρχεται να δώσει απάντηση στα μεγάλα ερωτήματα, που ο λαός μας απευθύνει, για τη διέξοδο από τη σημερινή κατάσταση. Ηδη, η ιδέα προγραμματικών αλλαγών είχε ωριμάσει από το 12ο Συνέδριο (1987).

Στο σύνθημά μας ΜΕΤΩΠΟ ΣΤΑ ΜΟΝΟΠΩΛΙΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΜΟ - ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ δίνεται η πολιτική απάντηση του ΚΚΕ.

Υπάρχουν δύο βασικές επιλογές για το λαό μας, δύο αντίθετοι δρόμοι:

Α) Ο δρόμος που υπηρετεί τα μονοπώλια και τον ιμπεριαλισμό, δηλαδή ο δρόμος της διαχείρισης του καπιταλιστικού συστήματος. Ο δρόμος, δηλαδή, της πιο άγριας εκμετάλλευσης, των ασφυκτικών δεσμεύσεων και υποδουλωτικών συμφωνιών πίσω από τις πλάτες του λαού.

Β) Ο δρόμος που υπηρετεί το λαό, δηλαδή ο δρόμος της συγκρότησης του αντιιμπεριαλιστικού, αντιμονοπωλιακού, δημοκρατικού μετώπου πάλης, που οδηγεί στο σοσιαλισμό. Ο δρόμος της αντίστασης, της αντεπίθεσης και της προοπτικής.

Δεν υπάρχει υπερταξικός ή τρίτος δρόμος ανάπτυξης.

Στη χώρα μας, έχουν δοκιμαστεί διάφορες μέθοδοι διαχείρισης του συστήματος, από τις πιο άγριες και αντιδραστικές μέχρι τις πιο ήπιες, αλλά εξίσου αντιλαϊκές. Ολες μαζί συσσώρευσαν προβλήματα, οδήγησαν στη σημερινή κρίσιμη κατάσταση. Ο λαός δεν εισπράττει μόνο τις συνέπειες της τρέχουσας πολιτικής. Υποφέρει σήμερα από τη βαριά κληρονομιά της μεταπολεμικής περιόδου, για να μην επεκταθούμε στην ιστορική κληρονομιά, από την πρώτη στιγμή που διαμορφώθηκε το σύγχρονο ελληνικό κράτος.

Παράδειγμα: H διαχείριση του συστήματος στην πρώτη εικοσαετία που μεσολάβησε από την απελευθέρωση από τη γερμανική κατοχή.

Διακηρύχθηκε η οικονομική αναδημιουργία της Ελλάδας, η εκβιομηχάνισή της. Η βιομηχανία αναπτύχθηκε, αυξήθηκε σχετικά και το εθνικό εισόδημα, όπως και η εθνική παραγωγή. Ολα αυτά όμως τα επιτεύγματα έγιναν με αντίτιμο την υποδούλωση της οικονομίας της χώρας στο ξένο κεφάλαιο, στις αμερικανικές και ΝΑΤΟικές στρατιωτικές επιδιώξεις. Η ολιγαρχία του πλούτου θησαύρισε. Οι εργατικές κατακτήσεις ήταν πολύ κατώτερες από τις πραγματικές ανάγκες και απαιτήσεις του λαού μας. Οσο για τη δημοκρατία, δεν μπορεί να γίνεται λόγος, όταν για μια μακριά περίοδο απαγορευόταν η δράση του ΚΚΕ, δολοφονούνταν κομμουνιστές και κομμουνίστριες, βασανίζονταν σε φυλακές και εξορίες, ενώ στα πεζοδρόμια και στα πανεπιστήμια καταπνίγονταν στο αίμα οι διαδηλώσεις εργαζομένων και νεολαίας.

Ζήσαμε την ορμή των πρώτων χρόνων, μετά την πτώση της στρατιωτικής χούντας, όταν ο λαός ζητούσε πραγματικό εκδημοκρατισμό και εθνική ανεξαρτησία.Λαϊκές κατακτήσεις υπήρχαν, όμως αυτές, όχι μόνο δεν ξέφυγαν από τα στενά όρια της τυπικής αστικής δημοκρατίας που λειτουργούσε στη Δυτική Ευρώπη, αλλά υπολείπονταν κιόλας από αντίστοιχες κατακτήσεις που είχαν οι εργαζόμενοι σ' αυτές τις χώρες.

Ξέρουμε τώρα τι αντιπροσώπευαν οι περίφημες κρατικοποιήσεις επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας και τραπεζών, που πραγματοποίησε η πρώτη κυβέρνηση της ΝΔ και στη συνέχεια η κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ. Οι ίδιες αυτές επιχειρήσεις μετατράπηκαν σε μηχανισμούς εξαγοράς ψήφων με διορισμούς έξω από κάθε δεοντολογία και τίμιο συναγωνισμό. Με το μέτρο των κρατικοποιήσεων έδωσαν την ευκαιρία, ανάμεσα στα άλλα, οι καπιταλιστές να ξεφορτωθούν επιχειρήσεις που τις είχαν υπερχρεώσει και να αποζημιωθούν διπλάσια και τριπλάσια από το ελληνικό κράτος. Κυριολεκτικά, άρπαξαν τις αποζημιώσεις και έφυγαν. Οι περισσότεροι από τους πρώην ιδιοκτήτες τοποθέτησαν τα κεφάλαιά τους σε επιχειρήσεις και κερδοσκοπικές δραστηριότητες στο εξωτερικό.

Γνωρίζουμε τώρα καλά την άλλη μορφή διαχείρισης, των λεγόμενων αποκρατικοποιήσεων, την επαναφορά των κρατικών επιχειρήσεων στους ιδιώτες, στο πολυεθνικό κεφάλαιο. Γνωρίζουμε τις αποικιοκρατικές συμβάσεις που γίνονται στην Ελλάδα για τα μεγάλα έργα με πολυεθνικές εταιρίες, ορισμένα από τα οποία είναι αμφιβόλου χρησιμότητας.

Ζήσαμε και την ανοιχτή τρομοκρατία και ωμή βία, αλλά και τη σύγχρονη συγκαλυμμένη βία, την ιδεολογική τρομοκρατία και χειραγώγηση, που γεννά πολιτική παθητικότητα και κοινωνική απαισιοδοξία.

Εχουμε την πείρα μιας μεγάλης ποικιλίας μεθόδων εξαγοράς και χειραγώγησης συνειδήσεων. Από τις ρουσφετολογικές προσλήψεις ως την πολιτική επιλεκτικών επιδομάτων και παροχών. Τα τελευταία χρόνια, ανθούν νέες μορφές ρουσφετολογίας και παροχών με τη διασπάθιση των κοινοτικών ποσών που έρχονται στην Ελλάδα και χάνονται ανάμεσα σε επιτροπές μελετών, σεμινάρια, πακέτα επιμόρφωσης και εξειδίκευσης μέχρι και την οργάνωση ταξιδιών γνωριμίας στο εξωτερικό.

Γνωρίσαμε την εμπειρία της Ελλάδας των χιλιάδων χωματερών, όπου οι αγρότες αποζημιώνονταν για να θάβουν τον κόπο τους. Τώρα δίνονται αποζημιώσεις - ψίχουλα για να δεχτεί ο αγρότης να παραιτηθεί από προϊόντα χρήσιμα και συναλλαγματοφόρα. Στη θέση τους, καλείται να φυτεύει λουλούδια, δέντρα, πρασινάδα. Αρκεί να μην καλλιεργεί, ώστε στην Ελλάδα να υλοποιηθούν οι συμφωνίες της περίφημης ΓΚΑΤΤ, οι επιδιώξεις της Γερμανίας, που έχει πάνω από 50 χρόνια. Ο,τι δεν πέτυχε η Γερμανία στον αιματηρό Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, το προωθεί σήμερα με εκβιαστικές διεθνείς συμβάσεις.

Τα τελευταία χρόνια, στη χώρα μας, όλο και πιο συχνά βγαίνει στην επιφάνεια και από ένα σκάνδαλο, υπαρκτό βέβαια, αλλά απειροελάχιστο μπροστά στο μεγάλο αριθμό νομιμοποιημένων και μη παρανομιών σε βάρος του λαού και της παραγωγικής βάσης. Και όλοι τότε μιλάνε για "ηθική της πολιτικής", για σήψη και παρακμή. Τότε ρίχνονται στο τραπέζι επαναστατικές δήθεν προτάσεις βιτρίνας για εξεταστικές επιτροπές, διακομματικά όργανα, που δήθεν θα ελέγχουν τις προμήθειες.

Η ίδια η αποκάλυψη ενός σκανδάλου αποτελεί μέρος ενός μεγαλύτερου πολιτικού παιχνιδιού. Βγαίνουν προγραμματισμένα τα άπλυτα του καυγά ανάμεσα σε πολυεθνικές, ανάμεσα σε πολιτικούς, οικονομικούς παράγοντες και ιδιοκτήτες ΜΜΕ, όταν αλλάζουν στρατόπεδο οι σύμμαχοι. Είναι τα συμπτώματα ενός βρώμικου πολέμου συμφερόντων. Πρόκειται για προγραμματισμένες αποκαλύψεις, που, αφού χρησιμοποιηθούν, μετά κουκουλώνονται. Είναι τα προϊόντα και τα υποπροϊόντα της οικονομίας της αγοράς, των νόμων του καπιταλισμού, σε τελευταία ανάλυση. Μια κοινωνία, που στηρίζεται στην εκμετάλλευση του ανθρώπου, στο καπιταλιστικό κέρδος και στο μονοπωλιακό υπερκέρδος δεν μπορεί να θωρακιστεί από την ανομία και την παρανομία.

Ο λαός, βέβαια, δεν πρέπει να νιώθει αδύναμος απέναντι σε μια τέτοια κατάσταση, πρέπει να συνειδητοποιεί ότι το νυστέρι χρειάζεται να μπει βαθιά.