Η λειτουργία μικρομεσαίων μεταποιητικών επιχειρήσεων είναι δυνατή μέσα στα αστικά κέντρα, στα πλαίσια μιας ουσιαστικής αναπτυξιακής πολιτικής. Αυτό τονίστηκε στη διάρκεια της ημερίδας που πραγματοποιήθηκε, υπό την αιγίδα του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης, του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου της Αθήνας και του αντίστοιχου του Πειραιά, με θέμα "οι μικρομεσαίες μεταποιητικές επιχειρήσεις στον ιστό της πόλης".

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της βιομηχανικής απογραφής της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας Ελλάδας (ΕΣΥΕ), στο σύνολο της χώρας οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις - βασικά οι βιοτεχνικές επιχειρήσεις που απασχολούν μέχρι 50 άτομα - βρέθηκαν να ανέρχονται σε 144.000,που αντιστοιχούν στο 99% των μεταποιητικών επιχειρήσεων που απασχολούν το 64% του εργατικού δυναμικού. Από αυτές περίπου 50.000 επιχειρήσεις ανήκουν στα μητρώα του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου της Αθήνας (ΒΕΑ) και άλλες 9.500 στο Επιμελητήριο του Πειραιά, ενώ έντονη είναι η υπεροχή των παραδοσιακών κλάδων στο σύνολο των ΜΜΕ.

Από έρευνα του ΒΕΑ προκύπτει ότι οι επιχειρήσεις που απασχολούν 1 - 2 άτομα αντιπροσωπεύουν το 33,4% των επιχειρήσεων, αυτές που απασχολούν 3 - 4 άτομα το 14,3%,5 - 10 άτομα το 15%,11 - 20 άτομα το 7,1%,21 - 50 άτομα το 3,2%,51 και πάνω εργαζόμενους απασχολεί μόλις το 0,7% των επιχειρήσεων και αυτοαπασχολούμενοι είναι το 26,3%.

Σε ό,τι αφορά το καθεστώς λειτουργίας των μεταποιητικών επιχειρήσεων στην Αττική, που καθορίζεται από το ΠΔ 84/1984, ο β αντιπρόεδρος του ΒΕΑ, Δ. Εφραιμίδης,ανέφερε ότι φιλοσοφία του διατάγματος είναι η απαγόρευση ίδρυσης και λειτουργίας βιομηχανιών - βιοτεχνιών, πλην συγκεκριμένων που ρητά αναφέρονται στο διάταγμα για την κάλυψη των άμεσων αναγκών εξυπηρέτησης της ζωής των κατοίκων της πόλης. Από τη δεκαετή και πλέον εφαρμογή του συγκεκριμένου ΠΔ, τόνισε ο Δ. Εφραιμίδης,έχει στην πράξη αποδειχτεί ότι οι στόχοι του, που ήταν η προστασία του περιβάλλοντος, η αναβάθμιση της ποιότητας ζωής και η αποκέντρωση, δεν έχουν εξυπηρετηθεί, και το ΠΔ έχει ξεπεραστεί τουλάχιστον από τις τεχνολογικές δυνατότητες εφαρμογής μέτρων περιβαλλοντικής προστασίας από τις επιχειρήσεις. Σήμερα - είπε - τόσο στην Αθήνα, όσο και στον Πειραιά, μεγάλο ποσοστό επιχειρήσεων λειτουργούν χωρίς άδεια, είτε γιατί απαγορεύεται η λειτουργία της δραστηριότητάς τους στην Αττική, είτε γιατί είναι εγκαταστημένες σε χώρο με άλλη χρήση γης.Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα μεταξύ άλλων να δημιουργούνται μηχανισμοί εκμετάλλευσης επιχειρήσεων για την έκδοση της άδειας λειτουργίας. Αλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα του τρόπου αντιμετώπισης των προβλημάτων χωροθέτησης των ΜΜΕ και της πολιτικής ανάπτυξης της παραγωγικής βάσης είναι η από δεκαετίας και πλέον αδυναμία εξεύρεσης κατάλληλων χώρων μετεγκατάστασης για τα βυρσοδεψεία, τα χυτήρια και άλλους κλάδους υψηλής όχλησης.

Σε ό,τι αφορά τις αναπλάσεις για τις οποίες πολύς λόγος γίνεται από τους αρμόδιους φορείς, ο Δ. Εφραιμίδης τόνισε ότι η αναγκαιότητά τους είναι αιτιολογημένη, όμως, η πολυπλοκότητα των προβλημάτων και οι επιπτώσεις τους στις επιχειρήσεις που λειτουργούν στις περιοχές αυτές δεν έχουν αναδειχτεί και αντιμετωπιστεί.

Κοινός τόπος στην ημερίδα ήταν η αρχή ότι αποφάσεις απομάκρυνσης των βιοτεχνικών επιχειρήσεων από περιοχές υπό ανάπλαση πρέπει να είναι αποτέλεσμα μελέτης για την αναγκαιότητα ή μη της μετεγκατάστασης, όπου και θα δίνονται συγκεκριμένες λύσεις για νέους χώρους εγκατάστασης, αφού θα έχουν καθοριστεί οι οικονομικές αποζημιώσεις και τα κίνητρα για μετεγκατάσταση.

Ο α αντιπρόεδρος του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου του Πειραιά, Β. Καλιοντζής,κατά την εισήγησή του στην ημερίδα, υποστήριξε την ανάγκη προσέλκυσης μεταποιητικών μονάδων στον ιστό της πόλης του Πειραιά, θεωρώντας την παρουσία τους απαραίτητη στην τοπική οικονομία, αφού εξασφαλίζει απασχόληση, ανάπτυξη και ποιοτική βελτίωση της ζωής των κατοίκων της και συντελεί ταυτόχρονα στην κοινωνική ζωή και στην καθημερινή έκφραση της πόλης.

Η συνύπαρξη, όμως, μεταποίησης και κατοικίας, προϋποθέτει, όπως ο ίδιος ανέφερε:

• Την εξασφάλιση της οικολογικής ισορροπίας και το σεβασμό στο περιβάλλον
• Αναβάθμιση των όρων διαβίωσης μέσω αισθητικών παρεμβάσεων
• Τη θεσμοθέτηση ενός φορέα με τη συμμετοχή όλων όσοι διαχειρίζονται τα κοινά, με κώδικα συμπεριφοράς που να καταξιώνει καθημερινά στην πράξη τη χρηστή συνύπαρξή τους
• Λειτουργία βιοτεχνικών χώρων με προϋποθέσεις ασφαλούς υποδομής για τη μεταποίηση
• Μεταφορά και εφαρμογή τεχνολογίας με στόχο τη βελτίωση της παραγωγικής δυναμικότητας και το σεβασμό στους όρους της περιβαλλοντικής πολιτικής
• Συνεχή και αδιάκοπη διερεύνηση μεθόδων και θέσεων για τη διάσωση και μετεξέλιξη της ευρύτερης περιοχής του Πειραιά σε ένα σύγχρονο εμπορικό, ναυπηγοεπισκευαστικό, μεταποιητικό κέντρο, με γνώμονα το κοινό όφελος των κατοίκων της πόλης, της τοπικής και κατ' επέκταση της εθνικής οικονομίας.

Μελίνα ΖΙΑΓΚΟΥ