Τι σοσιαλισμό θέλουμε

Σύντροφοι, δε θα ασχοληθώ εδώ με τα τόσα πολλά που λέει το Σχέδιο Προγράμματος του Κόμματός μας, αλλά θα ασχοληθώ μόνο με αυτό που δε λέει.

Μας λέει τόσα πολλά για το σοσιαλισμό, αλλά δε μας λέει για ποιο σοσιαλισμό πάμε. Δε δίνει πειστική απάντηση στο ερώτημα πολλών (φίλων και εχθρών) που λένε, εσείς για ποιο σοσιαλισμό μιλάτε, αφού όπου έγινε κατέρρευσε;

Από αυτό το επιχείρημα απορρέουν τα περισσότερα εμπόδια που παρεμβάλλονται στο Κομμουνιστικό Κόμμα, κτυπώντας την ιδεολογική του βάση.

Δεν είναι λογικό να ζητάμε από τον κόσμο να μας ακολουθήσει, χωρίς να τον βεβαιώνουμε ότι δε θα τον πάμε εκεί που απέτυχαν.

Είναι γεγονός ότι τα καθεστώτα του υπαρκτού σοσιαλισμού κατέρρευσαν, οι δε ηγέτες των κομμουνιστικών κομμάτων και οι θεωρητικοί δεν μπόρεσαν να προβλέψουν την κατάρρευση, ούτε να την αποτρέψουν. Δε μιλάω γι' αυτούς που με τη θέλησή τους βοήθησαν την κατάρρευση, όπως οι Γκορμπατσόφ, Γιέλτσιν κ.ά., προδίδοντας τις ιδέες του σοσιαλισμού και κομμουνισμού.

Σύντροφοι, πρέπει να πούμε στον κόσμο πειστικά το τι δεν εφαρμόστηκε καλά από τη θεωρία ή το τι εφαρμόστηκε επιπλέον ή τι λιγότερο, ώστε να φτάσουν αυτά τα καθεστώτα σε τέτοιο σημείο εξασθένησης, που ο πρώτος Γκορμπατσόφ ή Γιέλτσιν με ένα μικρό σπρωξιματάκι να τα γκρεμίσει και να τα γκρεμίσει σε τόσα κράτη συγχρόνως, πράγμα που δείχνει ότι ήταν παντού ετοιμόρροπα.

Πρέπει το γρηγορότερο να καθορίσουμε την πορεία για το ποιο σοσιαλισμό θέλουμε, αλλιώς δεν μπορεί να έχουμε απαίτηση να ακολουθήσει ο κόσμος, γιατί ο καθένας υπολογίζει ότι βαδίζουμε για το σοσιαλισμό που ξέραμε πρότινος και που κατέρρευσε.

Εγώ έγραψα στο "Ριζοσπάστη" της 21.11.91, τους κυριότερους, κατά τη γνώμη μου, λόγους που επέδρασαν και κατέρρευσαν τα σοσιαλιστικά καθεστώτα. Τα ίδια, πιο αναλυτικά (για να γίνουν καταληπτά) τα ξανάστειλα για δημοσίευση στο 14ο Συνέδριο την πρώτη μέρα που δημοσιεύτηκε ότι αρχίζει ο διάλογος, όμως το κείμενο δε δημοσιεύτηκε επειδή ήταν περισσότερο, όπως είπαν. Δε διαβάστηκε ούτε στη ΝΕ Κορινθίας για το λόγο ότι ήταν πολλά 24 λεπτά.

Για μένα η κομμουνιστική θεωρία είναι σωστή και εφαρμόσιμη και θα επικρατήσει γιατί εξυπηρετεί ανθρώπινες ανάγκες. Σε μας μένει αν το επισπεύσουμε ή το επιβραδύνουμε. Εχω τη βεβαιότητα ότι το σημείο που λένε ότι στο σοσιαλισμό ο καθένας θα απολαμβάνει ανάλογα με την προσφορά του δεν εφαρμόστηκε στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες και αυτό ήταν η αποφασιστική αιτία της κατάρρευσης.

Αλλά το σημείο αυτό δεν εφαρμόζεται σωστά ούτε σήμερα στις ιδεολογικές μας θέσεις.

Πιστεύω ότι, άμα το δούμε σωστά, θα πρέπει να κάνουμε επανάσταση στο πώς διαμορφώνουμε τις ιδεολογικές μας θέσεις ως προς το σημείο αυτό. Θα πρέπει να δούμε διαφορετικά από ό,τι μέχρι σήμερα τον τρόπο εργασίας και αμοιβής, τη σχέση εργασίας και μονιμότητας, τη σχέση ανεργίας και παραγωγικότητας και την απολαβή των κοινωνικών παροχών.

Είναι γεγονός ότι στα πρώην σοσιαλιστικά κράτη έπεσε η παραγωγικότητα και η παραγωγή, με αποτέλεσμα να λιγοστέψουν τα αναλώσιμα αγαθά και ότι αυτή η πτώση της παραγωγικότητας και της παραγωγής είχε σχέση με την εργατικότητα των εργαζομένων σε αυτά τα κράτη.

Εκεί, αντί να καλλιεργηθεί μεταξύ των εργαζομένων η άμιλλα για περισσότερη παραγωγικότητα, καλλιεργήθηκε η άμιλλα του ποιος θα δουλέψει λιγότερο.

Σύντροφοι, στα πρώην σοσιαλιστικά κράτη, νομίζοντας ότι βοηθάνε τους εργαζόμενους, προσπάθησαν να τους δώσουν να απολαύσουν τα αγαθά που τους ανήκαν χωρίς να υπολογίσουν το γεγονός ότι αυτοί οι άνθρωποι δεν ήταν ώριμοι ώστε να μπορέσουν να τα απολαύσουν. Τα γεγονότα έδειξαν ότι για να μπορούν να τα απολαύσουν πρέπει να αποκτήσουν συνείδηση και ο κάθε άνθρωπος να φτάσει στο σημείο να βλέπει το συνάνθρωπό του όπως βλέπει η μάνα το παιδί.

Η θεωρία λέει ότι για να εφαρμοστεί κομμουνισμός, πρέπει πρώτα οι λαοί να περάσουν από το σοσιαλισμό, που είναι το σκαλί του κομμουνισμού. Στην ουσία άθελά τους εκεί τους έσκαβαν το λάκκο, υποβοηθώντας την επιστροφή του καπιταλισμού, αλλά και δυσφημίζοντας παγκοσμίως τη θεωρία του κομμουνισμού.Δεν είναι πάντα προς το συμφέρον των εργαζομένων να απολαμβάνουν μεγαλύτερη ποσότητα αγαθών από αυτήν που εναρμονίζεται με την προσφορά του καθενός στη διαδικασία της παραγωγής, γιατί έτσι δημιουργούνται τέτοιες καταστάσεις, που στο μάκρος του χρόνου δίνουν τη δυνατότητα να χάσουν οι εργαζόμενοι πολύ περισσότερα, όπως έγινε στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες.

Επειδή η καθοδήγηση του Κόμματός μας φέρει σοβαρή ευθύνη που δεν προείδε την κατάρρευση, γιατί "το διοικείν εστί προλαμβάνειν" έλεγαν οι αρχαίοι μας πρόγονοι, πρέπει να προσέχουμε το πώς λειτουργεί το Κόμμα μας και το πώς γίνεται η ανάδειξη στελεχών.

Τα στελέχη μας πρέπει να είναι άμεμπτα σε όλους τους τομείς και ιδιαίτερα στον ιδεολογικό, αλλά και στην τήρηση του Καταστατικού του Κόμματος, για να μην ξανασυμβούν αυτά που συνέβησαν στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες, που φτάσαμε να βλέπουμε ένα σωρό ανώτατα στελέχη του ΚΚΣΕ να ρίχνονται, όπως τα όρνια στο ψοφίμι, πάνω στο πτώμα της κρατικής περιουσίας. Αναρωτιόμαστε, ήταν αυτοί ποτέ κομμουνιστές;

Δεν έχουμε δικαίωμα να παραβλέπουμε τις ιδεολογικές παρεκκλίσεις από όπου και αν προέρχονται. Να μη δεχόμαστε ανοχή σε διαστρεβλώσεις της πολιτικής του Κόμματος, ιδιαίτερα από στελέχη. Να μη δεχόμαστε να παραβιάζεται η αρχή της ισότητας του κομμουνιστή. Μόλις δούμε αυγό φιδιού και δεν το καταστρέψουμε αμέσως, ασφαλώς από αυτό θα βγει φίδι που θα είναι δύσκολο να το καταβάλλουμε.

Το πώς λειτουργεί το Κόμμα πρέπει να μπαίνει σε ελεύθερη δημοκρατική κρίση ανά πάσα στιγμή, όρος απαραίτητος για να επιζήσει.

Οι διαφορές και οι αντιθέσεις μεταξύ των μελών είναι φυσιολογικές. Οταν όμως δε συζητιούνται ή συζητιούνται και δε λύνονται συντροφικά ή όταν γίνονται προτάσεις ή υποδείξεις και δεν παίρνουν έγκαιρα αιτιολογημένες απαντήσεις, εκτρέφουν την εσωκομματική πάλη.

Πρέπει να μάθουμε ότι δεν είναι προς το συμφέρον του Κόμματος να λέμε "ναι" σε κάποια εισήγηση, μόνο για το λόγο ότι έρχεται από πάνω.

Το συμφέρον του Κόμματος είναι να λέμε τη γνώμη μας και να επιμένουμε, αν είναι αντίθετη, μέχρις ότου ή τους πείσουμε ή μας πείσουν. Οταν όμως παρθεί απόφαση με τις καταστατικές διαδικασίες, να βοηθάμε στην υλοποίησή της έστω και αν είναι αντίθετη με την άποψή μας.

Αυτή η διαδικασία που ακολουθούμε, δηλαδή η καθοδήγηση να έχει τη δυνατότητα να χρησιμοποιεί πολύ περισσότερο χρόνο για το ίδιο θέμα από τα μέλη, δίνει τη δυνατότητα να αναπτύσσονται οι απόψεις των απάνω και κατά κανόνα να μην έχουν τη δυνατότητα τεκμηρίωσης οι απόψεις των μελών. Το ίδιο συμβαίνει και με τα γραπτά που στέλνουμε στην εφημερίδα.

Πρέπει να βρούμε τον τρόπο να ακούγονται και οι γνώμες των μελών, όταν μάλιστα είναι διαφορετικές από της καθοδήγησης. Για να μπορέσουν όμως να αναπτυχθούν διαφορετικές γνώμες πρέπει τα μέλη που θέλουν να τις αναπτύξουν να έχουν το χρόνο να τις παρουσιάσουν αναλυτικά και ο χρόνος αυτός να είναι τουλάχιστον ίσος με το χρόνο που θα χρησιμοποιήσει η καθοδήγηση για το ίδιο θέμα. Να έχουν το δικαίωμα δευτερολογίας στα επιχειρήματα που θα αναπτυχθούν από τους άλλους και στο κλείσιμο, αν βρίσκουν ότι δεν αποδίδουν για το Κόμμα.

Σύντροφοι, έγραψα με λίγα λόγια τα πιστεύω μου για τους λόγους της κατάρρευσης με την προσπάθεια να μην υπερβώ τις λέξεις που γίνεται δεκτό το κείμενο.

Οποιος θέλει περισσότερες λεπτομέρειες, σχετικά με την άποψή μου, για τους λόγους της κατάρρευσης, υπάρχει κείμενό μου αναλυτικό στη ΝΕ Κορινθίας, αλλά και στην Επιτροπή Διαλόγου του 14ου Συνεδρίου που δεν δημοσιεύτηκε.

ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΠΕΛΕΝΤΖΗΣ

Κόρινθος