ΜΟΣΧΑ (ανταπόκριση ΒΛ. ΜΑΣΙΝ).-

Στις 5 Μάρτη συμπληρώθηκαν 43 χρόνια από το θάνατο του Ι. Β. Στάλιν. Με την ευκαιρία αυτής της επετείου η εφημερίδα "Σοβιέτσκαγια Ρωσία" δημοσίευσε μια εκτενή έρευνα του Κέντρου Ερευνών Πολιτικής Κουλτούρας της Ρωσίας με τίτλο "Ιωσήφ Στάλιν. Ανολοκλήρωτος επικήδειος".

Το ενδιαφέρον για τον Στάλιν και την προσωπικότητά του έχει βαθύτερες ρίζες και όσο περνάει ο καιρός αυτό αυξάνει όλο και περισσότερο, καθώς και η θετική εκτίμηση για το έργο και τη συμβολή του στην οικοδόμηση του σοσιαλισμού στη Σοβιετική Ενωση. Το δημοσίευμα αναφέρει ότι σε πολλές χώρες"σε περιόδους κρίσεων και καταστροφών, που κρίνουν την τύχη ολόκληρων εθνών και κρατών, η ευρεία ανθρώπινη αντίληψη έχει την ιδιότητα να στρέφεται στην προσωπικότητα ενός "ισχυρού άνδρα"". Οι ερευνητές αναφέρουν ότι για να υλοποιηθεί η γκορμπατσοφική πολιτική μετασχηματισμού του κομμουνιστικού κόμματος σε "κάτι σοσιαλδημοκρατικό" (και όχι μόνο του ΚΚΣΕ, αλλά και άλλων, στο δημοσίευμα αναφέρεται το ΚΚ Ιταλίας και η εκστρατεία κατά της μνήμης του Παλμίρο Τολιάτι) απαιτούνταν μια θεμελιωμένη, ηθική δικαιολογία, λαμβάνοντας υπόψη την αρνητική στάση απέναντι σε μια τέτοια προσπάθεια. Για το σκοπό αυτό έγινε η απόπειρα να εκτοπιστεί ο Στάλιν έξω από τα όρια της εθνικής ιστορίας, να αντικατασταθεί "το ιστορικό πάνθεο των πολιτικών προσωπικοτήτων - συμβόλων".

Από την άλλη μεριά, στο άρθρο αναφέρονται τα αποτελέσματα ορισμένων ερευνών του προαναφερόμενου Κέντρου για τη στάση απέναντι στον Στάλιν στα χρόνια της "περεστρόικα" και σήμερα. Ετσι, ακόμα και στο "αποκορύφωμα των αποκαλύψεων" του Αλεξάντρ Γιάκοβλεφ (μέλος τότε του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΣΕ, κύριος ιδεολόγος της περεστροϊκής πάλης κατά του σοσιαλισμού και του λενινισμού) μόνο το 17% περίπου του πληθυσμού θεωρούσε ότι όλα τα δημοσιεύματα για τον Στάλιν είναι αληθινά, το 23 % θεωρούσε ότι η καταδίκη του Στάλιν "δεν πρέπει να μετατραπεί σε κατασυκοφάντηση όλων των επιτευγμάτων του λαού". Τα 4/5 δηλώνουν ότι η πάλη δεν πρέπει να διεξάγεται"ενάντια στην αναβίωση του σταλινισμού", αλλά ενάντια σε κάτι πιο τρομερό και συγκεκριμένο - την πλήρη αδυναμία της κρατικής εξουσίας, τον εθνικισμό και τον αποχωρητισμό. Περίπου το 60% δήλωσαν ότι, "στρέφοντας την προσοχή στον Στάλιν, κάποιοι προσπαθούν να αποσπάσουν την προσοχή από τα σημερινά προβλήματα και τις ασχημίες".

Σύμφωνα με την έρευνα, τη σημερινή κατάσταση των πνευμάτων στη Ρωσία χαρακτηρίζουν καλύτερα οι σημειώσεις στα περιθώρια των κοινωνιολογικών ερωτηματολογίων, που έστειλε το προαναφερόμενο Κέντρο: "Μας είχαν φουσκώσει το κεφάλι με ιστορίες για τις φρικαλεότητες και τις ανοησίες του σταλινισμού. Λέγανε ότι ο Στάλιν τιμωρούσε και τους απλούς, και τους κρατικούς αξιωματούχους, και ολόκληρους λαούς με επινοημένες κατηγορίες, για πράγματα, που ούτε λόγος δεν μπορούσε να γίνει στην πραγματικότητα. Για σχέδια, παραδείγματος χάρη, να κομματιάσει την ΕΣΣΔ, για υπηρεσία σε ξένες χώρες, για προδοτικές προσπάθειες να καταστρέψει το λαό μας. Λέγανε ότι όλα αυτά τα έκανε γιατί ήταν άρρωστος, σχιζοφρενής, ότι τέτοιοι κίνδυνοι υπήρχαν μόνο στη φαντασία του. Και τι αποδείχτηκε; Ακριβώς όλα αυτά μας τα δημιούργησαν τώρα. Εχουμε τώρα και την Τσετσενία: σημαίνει ότι δικαιολογημένα τους είχαν εκτοπίσει όλο και πιο μακριά; (Στις 23 Φλεβάρη 1944 έγινε μαζικός εκτοπισμός Τσετσένων και Ινγκούσιων για τη συνεργασία τους με τους Γερμανούς φασίστες στις μάχες στον Καύκασο). Πώς να ερμηνεύσουμε όλα αυτά; προκύπτει ότι ο Στάλιν είχε σχεδόν σε όλα δίκιο;".

Σήμερα το 38% περίπου του πληθυσμού της Ρωσίας θεωρεί ότι "ούτως ή άλλως ο Στάλιν δημιούργησε και ανέπτυξε μια ισχυρή παγκόσμια δύναμη. Πράγμα για το οποίο οι σημερινοί επικριτές και εχθροί του αποδείχτηκαν εντελώς ανίκανοι". Είναι χαρακτηριστικό το συμπέρασμα του εν λόγω Κέντρου Ερευνών: "Ο Στάλιν γίνεται ήδη στο νου των ανθρώπων όχι απλώς το σύμβολο της εθνικής κρατικής οργάνωσης και της ακεραιότητας του κράτους, αλλά παροτρυντική δύναμη για πολιτική δράση για την προάσπιση του κρατικού συστήματος σαν ουσίας ύπαρξης της ιστορικής Ρωσίας σε οποιαδήποτε από τις πιθανές υποστάσεις της".

Επομένως, κάναμε μια εκτενή αναφορά στην έρευνα του Κέντρου Ερευνών Πολιτικής Κουλτούρας της Ρωσίας, διότι στο σημερινό πολιτικό αγώνα στη Ρωσία, η ιστορία της χώρας, οι ηγέτες της γίνονται πεδίο της προεκλογικής διαμάχης. Γι' αυτό και οι απόψεις των επιστημόνων για μια σημαντικότατη περίοδο της ιστορίας και η διερεύνηση της στάσης των ανθρώπων απέναντι στην προσωπικότητα του Στάλιν μπορεί να αποδειχτούν πολύ σπουδαίες για την κατανόηση της σημερινής κατάστασης στη χώρα στις παραμονές των προεδρικών εκλογών.