Ενας χρόνος έχει περάσει από τότε, που η Φινλανδία έγινε μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης και "η χώρα αυτή των 1.000 λιμνών", στη διάρκεια του χρονικού αυτού διαστήματος, ήταν η πιο ασφαλής απ' όλους τους άλλους βόρειους γείτονές της, που είναι μέλη της ΕΕ. Τώρα, όμως, στη χώρα κυριαρχεί μεγάλος σκεπτικισμός, αναφορικά με την εκπλήρωση των σκληρών κριτηρίων που θέτει η Συνθήκη του Μάαστριχτ, και στα οποία τόσο πολύ ποντάρει και επιμένει η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας.

Κι όμως, η σημερινή κυβέρνηση της Φινλανδίας, η οποία έχει προέλθει από τις εκλογές του Μάρτη του 1995 και επικεφαλής της είναι ο σοσιαλδημοκράτης πρωθυπουργός, Πάαβο Λίπονεν, με έναν εξαιρετικά σφιχτό προϋπολογισμό φέρεται αποφασισμένη να οδηγήσει τη χώρα στην ευρωπαϊκή νομισματική ένωση. Αυτές τις μέρες πρόκειται ν' αποφασιστεί μια αυστηρότερη δημοσιονομική πολιτική. Ταυτόχρονα, μαζί με τις περικοπές, που ήδη έχουν αποφασιστεί και είναι ύψους 20 δισεκατομμυρίων φινλανδικών μάρκων, από τώρα θα πρέπει να υπολογίζει κανείς περικοπές μερικών ακόμα δισεκατομμυρίων. Πάντως, αν το καταφέρει αυτό η σημερινή κυβέρνηση συνασπισμού, η οποία αποτελείται από σοσιαλδημοκράτες, συντηρητικούς, το Σουηδικό Λαϊκό Κόμμα, την Αριστερή Ομοσπονδία και τους Πράσινους, είναι κάτι, για το οποίο πολύ αμφιβάλλουν οι περισσότεροι ειδικοί της χώρας.

"Η συνεχιζόμενη συζήτηση στη Φινλανδία σχετικά με τη νέα φάση της νομισματικής ένωσης έχει προκαλέσει μια πραγματική δίνη σ' ολόκληρη τη φινλανδική κοινωνία...", έγραφε τις μέρες αυτές η εφημερίδα "Νόρντισκ Κοντάκτ", υπενθυμίζοντας ότι η ανεργία στη Φινλανδία βρίσκεται σε πάρα πολύ υψηλά επίπεδα, φτάνοντας αυτή τη στιγμή στο 16,5% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού. Από την άποψη αυτή, θα πρέπει να αναφερθεί ότι, όταν η κυβέρνηση αναλάμβανε την εξουσία την περασμένη άνοιξη, μια από τις κύριες υποσχέσεις της, ήταν να μειώσει στο μισό τον υψηλό αριθμό των ανέργων. Κι όπως χαρακτηριστικά υπογραμμίζουν τα Μαζικά Μέσα Επικοινωνίας της χώρας, απ' αυτό θα εξαρτηθεί η αξιοπιστία του σημερινού κυβερνητικού συνασπισμού. Στην περίπτωση, όμως, που ο συντηρητικός υπουργός Συντονισμού συνεχίζει ν' αγνοεί συστηματικά την υπόσχεση αυτή, "τότε είναι σαν να ρίχνει κανείς νερό στο μύλο της αντιπολίτευσης", η οποία, όπως προβλέπεται, στις επικείμενες δημοτικές και κοινοτικές εκλογές του φθινοπώρου, αναμένεται να κερδίσει σημαντικό αριθμό ψηφοφόρων. Και η σκληρή πολιτική λιτότητας, που είναι αποφασισμένη να εφαρμόσει η σημερινή κυβέρνηση, αναμένεται να προκαλέσει σοβαρές αντιθέσεις στους ίδιους τους κόλπους της. Χαρακτηριστικό από την άποψη αυτή είναι το γεγονός ότι πολλοί είναι εκείνοι οι εκπρόσωποι των κυβερνητικών κομμάτων, που ασκούν αυστηρότατη κριτική στον υπουργό Συντονισμού "για το πάθος που αυτός επιδεικνύει σχετικά με τη διαμόρφωση προφίλ της Ευρωπαϊκής Ενωσης".

Από τα τέσσερα, όμως, σκληρά κριτήρια, τα οποία θέτει η Συνθήκη του Μάαστριχτ για την ένταξη στη νομισματική ένωση, μέχρι αυτή τη στιγμή, η Φινλανδία εκπληρώνει μόνο τα δυο: Πρόκειται για το ρυθμό του πληθωρισμού, που στη διάρκεια ακόμα του 1994 έτρεχε με ρυθμό της τάξης του 1,2%, ενώ αυτός που θέτει το κριτήριο είναι 3,2% και για τους μακροπρόθεσμους τόκους με 8%, ενώ το απαιτούμενο όριο είναι το 9,6%. Αντίθετα, τα κρατικά χρέη έφθαναν στο 72% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος, αντί για το 60%, που προβλέπεται από το σχετικό κριτήριο. Το έλλειμμα του προϋπολογισμού βρισκόταν στο 4,7%, αντί στο 3% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος. Και όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται, τα ποσοστά αυτά σε καμιά περίπτωση δεν πρόκειται να υποστούν ουσιαστικές αλλαγές...

Ολο και πιο συχνά σήμερα, αναρωτιέται κανείς στο Ελσίνκι, κατά πόσο μπορούν να εφαρμοστούν για τη Φινλανδία οι ειδικοί διακανονισμοί, που προβλέπονται για τη Δανία, αναφορικά με την παραμονή της στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Γιατί για τους Δανούς είναι ξεκάθαρο: Μια ένταξη στη νομισματική ένωση θα ήταν δυνατή για τη χώρα τους τότε μόνο και για όσο καιρό θα ισχύει η Συμφωνία του Εδιμβούργου, η οποία εγγυάται για τη Δανία τις παρακάτω πέντε εξαιρέσεις από τους κανόνες που ισχύουν για την Ευρωπαϊκή Ενωση: Δικό της νόμισμα, την αυτόνομη αμυντική πολιτική και διατήρηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Αστυνομίας και της Δικαιοσύνης. Ειδικά δικαιώματα στην κοινωνική και οικολογική πολιτική και τη διαβεβαίωση ότι μια υπηκοότητα της Ενωσης δε θα είναι σε θέση να υποκαταστήσει την αντίστοιχη δανική. Πριν, όμως, εφαρμοστούν αυτοί οι ειδικοί διακανονισμοί, θα πρέπει να διενεργηθεί στη σκανδιναβική αυτή χώρα ένα ακόμα δημοψήφισμα. Σχετικά, έχει σημασία ν' αναφερθεί το γεγονός ότι και στη Φινλανδία δεν είναι λίγοι εκείνοι, οι οποίοι απαιτούν κάτι ανάλογο...

Από την άποψη αυτή λοιπόν, και λόγω των αρνητικών συνεπειών που έχει το Μάαστριχτ στους βόρειους γειτόνους, είναι αυτονόητο η κυβέρνηση του Λίπονεν να περιέρχεται όλο και περισσότερο σε αμηχανία... Ετσι, οι τελευταίες δημοσκοπήσεις καταμαρτυρούν εντελώς ξεκάθαρα ότι, επίσης, και στη Φινλανδία ο αριθμός των πολιτών της, που γυρίζουν την πλάτη τους προς στην Ευρωπαϊκή Ενωση αυξάνεται ολοφάνερα. Κι αυτό συμβαίνει ιδιαίτερα σε κείνες τις αγροτικές περιοχές, οι οποίες πλήττονται από τις άσχημες κλιματολογικές συνθήκες και τα έξοδα παραγωγής είναι πάρα πολύ υψηλά. Εδώ, υπάρχει ο κίνδυνος οι αγρότες, όχι μόνο να εγκαταλείψουν τις γεωργικές τους καλλιέργειες, αλλά να φύγουν και οι ίδιοι από εκεί, με αποτέλεσμα οι περιοχές αυτές κυριολεκτικά να ερημώσουν...

Γενικά, η σκληρή καθημερινότητα που έχει δημιουργηθεί στη Φινλανδία από την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ενωση έχει σαν άμεσο αποτέλεσμα, όλο και περισσότεροι πολίτες να εκφράζουν ανοιχτά την απογοήτευσή τους. Ακόμα και ο ίδιος ο Πρόεδρος της χώρας, Μάρτι Αχτισάρι, δεν μπόρεσε να κρύψει τον σκεπτικισμό του, όταν πρόσφατα αναφερόταν στο καυτό θέμα της νομισματικής ένωσης. Αυτός θα έβλεπε ευχαρίστως τη χώρα του ενταγμένη στηνΕυρωπαϊκή Ενωση, στην περίπτωση που αυτό θα συνδεόταν με τη διεύρυνσή τηςπρος ανατολάς.

Κι όμως, η κόντρα προς τον Φινλανδό Πρόεδρο δεν άργησε να εκδηλωθεί από τον Πρόεδρο της Επιτροπής της ΕΕ, Ζακ Σαντέρ, ο ποίος δήλωνε ότι η διεύρυνσηπρος ανατολάς και η νομισματική ένωση είναι δυο διαφορετικά πράγματα...Ετσι, λοιπόν, με τον τρόπο αυτό, οι Φινλανδοί πληροφορούνται ακόμα μια φοράότι αυτοί που κατευθύνουν είναι οι εγκέφαλοι των Βρυξελλών.Τέλος, σαρκαστική μπορεί να θεωρηθεί η δήλωση ενός από τους διάσημους αντιπάλους της Ευρωπαϊκής Ενωσης, Τόμας Βάλγκρεν, ο οποίος μεταξύ άλλων διαπιστώνει: "Υστερα από ένα χρόνο ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ενωση, δυσκολεύομαι να βρω κάτι θετικό για τη Φινλανδία...".

Νίκος ΗΛΙΑΔΗΣ - ΗΛΙΟΥΔΗΣ