ΑΓΚΥΡΑ.-

Πόσο σοβαρές είναι οι εκτιμήσεις περί "επέμβασης" του τουρκικού στρατού στα πολιτικά πράγματα της χώρας, αν οι ισλαμιστές ανέλθουν στην εξουσία; Οχι και τόσο, αν τουλάχιστον πιστέψουμε τους πολιτικούς αναλυτές στη γείτονα.

Σήμερα, λένε, μια στρατιωτική επέμβαση είναι πρακτικά αδύνατη στην Τουρκία. Μια τέτοια κίνηση, πέραν του ότι θα απομάκρυνε κατά... χιλιετηρίδες την πολυπόθητη για την τουρκική πολιτική ηγεσία προσέγγιση με την Ευρώπη, θα σήμαινε μεγάλο ρίσκο. Ο στρατός δεν μπορεί να διακινδυνεύσει να χάσει την εμπιστοσύνη του πληθυσμού (περίπτωση Αλγερίας).

Κι έτσι, ο στρατός, όπως μεταδίδει το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων, αντιμετωπίζει με "προσοχή και επιφυλακτικότητα" την πιθανή έλευση του ηγέτη του Ισλαμιστικού Κόμματος Ευημερίας, Ερμπακάν, στην πρωθυπουργία, στο άμεσο μέλλον.

Πάντως, οι ιθύνοντες του τουρκικού στρατεύματος - 500 χιλιάδες άνδρες, δεύτερη δύναμη του ΝΑΤΟ μετά τις ΗΠΑ - φρόντισαν να απευθύνουν μια προειδοποίηση προς τα τουρκικά κόμματα μετά τις εκλογές της 24ης του περασμένου Δεκέμβρη. Στις 28 Δεκέμβρη, ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Ισμαϊλ Χακί Καρανταγί είχε πει ότι "ο στρατός έχει δημοκρατικές, κοσμικές και σύγχρονες αρχές, αντίθετες κάθε συντηρητικής ή αντιδραστικής τάσης. Είναι μια ανίκητη δύναμη προοδευτικού χαρακτήρα".

Τον ...προοδευτικό του χαρακτήρα ο στρατός τον έχει αποδείξει αρκετές φορές στο κοντινό παρελθόν: Συγκεκριμένα, το Μάη του 1960, το Μάρτη του 1971 και το Σεπτέμβρη του 1980. Τρία πραξικοπήματα, σε είκοσι χρόνια...

Παρά τις κορόνες των ιθυνόντων του, ο στρατός έχει συνυπάρξει με ισλαμιστές υπουργούς. Οταν ο τουρκικός στρατός εισέβαλε στην Κύπρο, το 1974, αντιπρόεδρος της κυβέρνησης ήταν - έκπληξη! - ο Νετσμεντίν Ερμπακάν. Ο ηγέτης του Κόμματος Ευημερίας, ο επίδοξος, σήμερα, πρωθυπουργός...

Η κατάληξη των διαπραγματεύσεων μεταξύ του Ερμπακάν και του Μεσούτ Γιλμάζ, ηγέτη του Κόμματος της Μητέρας Πατρίδας, είναι... γριφώδεις. Χτες, συναντήθηκαν εκπρόσωποι των δύο κομμάτων για να συζητήσουν την κατανομή των υπουργείων στην εκκολαπτόμενη νέα κυβέρνηση. Ο Γιλμάζ, λίγο πριν την έναρξη των συνομιλιών, είπε ότι "είναι αναγκαίο το Κόμμα της Ευημερίας να δώσει ορισμένες εγγυήσεις όσον αφορά στη δομή της κυβέρνησης, το πρόγραμμά της και την εφαρμογή του προγράμματος αυτού".

Η δήλωση του Γιλμάζ δε σημαίνει ουσιαστικά τίποτε άλλο παρά πίεση στον Ερμπακάν να αφήσει κατά μέρος τις προεκλογικές του υποσχέσεις περί "ανασύνταξης της Συμφωνίας Τελωνειακής Σύνδεσης" και "ίδρυσης διεθνικής ισλαμικής ένωσης".

Από την πλευρά του, ο Νετσμεντίν Ερμπακάν είπε χτες ότι ελπίζει "η μεικτή επιτροπή" (των δύο κομμάτων) "να καταλήξει σε μια συμφωνία και από την Παρασκευή να αρχίσουμε την εκπόνηση του πρωτοκόλλου του συνασπισμού". Και πρόσθεσε πως "ελπίζουμε η νέα κυβέρνηση να αναλάβει στις αρχές Μάρτη - το έθνος μας δεν έχει ούτε λεπτό για χάσιμο".

Πέραν των γενικόλογων τοποθετήσεων, όμως, δεν υπήρξε συγκεκριμένη αναφορά στο πώς θα συγκροτηθεί η κυβέρνηση, και πώς θα διαμορφωθούν οι ισορροπίες σε αυτήν. Το θέμα είναι κρίσιμο - και από την κατάληξή του θα εξαρτηθούν σχεδόν τα πάντα.