Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή - η γνωστή COMMISSION - μέσω της 5ης και 13ης Διεύθυνσης, ανέθεσε στην εταιρία ΒΙΡΕ να εκπονήσει μελέτη για τις επιπτώσεις της απελευθέρωσης των τηλεπικοινωνιών στην απασχόληση, στις χώρες της ΕΕ. Το αποτέλεσμα της μελέτης έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον για τους εργαζόμενους και το συνδικαλιστικό κίνημα, όχι μόνο για τις διαπιστώσεις και τα στοιχεία που αναφέρει, αλλά κυρίως για τις "αναγκαίες αλλαγές" και τις κατευθύνσεις που προτείνει. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η έρευνα για το ελληνικό συνδικαλιστικό κίνημα και το μέλλον των τηλεπικοινωνιών στη χώρα μας.

Ας δούμε ορισμένα βασικά συμπεράσματα, αυτής της έρευνας:

1. "Οι ρυθμιστικές αλλαγές", λόγω της απελευθέρωσης της τηλεπικοινωνιακής αγοράς, θα έχουν σαν αποτέλεσμα 44.500 λιγότερες θέσεις εργασίας για τα αμέσως επόμενα χρόνια! Αυτή η απώλεια θα προστεθεί στις 200.000 θέσεις εργασίας που χάθηκαν από τους τηλεπικοινωνιακούς κρατικούς οργανισμούς της ΕΕ από το 1992 - 1995, λόγω της πολιτικής ιδιωτικοποιήσεων.

2. Η τάση μείωσης του προσωπικού στις τηλεπικοινωνίες θα συνεχιστεί και θα ενταθεί τα επόμενα χρόνια. Η εμφάνιση νέων εταιριών στην αγορά και οι ανάγκες του "ανταγωνισμού" θα αναγκάσουν τους "παραδοσιακούς οργανισμούς" (έτσι ονομάζονται οι δημόσιες επιχειρήσεις τηλεπικοινωνιών), να μειώσουν το προσωπικό τους κατά 275.000 εργαζόμενους μέχρι το 2005!

3. Σαν αποτέλεσμα της "απελευθέρωσης" των τηλεπικοινωνιών, οι μέχρι σήμερα δημόσιοι οργανισμοί "από δημόσια μονοπώλια που επιτελούν λειτουργίες στην έσω χώρα και είναι γνωστοί για την τεχνική τους κουλτούρα, θα πρέπει να μετατραπούν εν μέρει ή πλήρως, σε ιδιωτικές επιχειρήσεις με μετόχους που θα λειτουργούν σε ένα ανταγωνιστικό και διεθνές περιβάλλον...".

Αυτές οι αλλαγές θα οδηγήσουν σε μείωση προσωπικού και κυρίως "στη μείωση του προσωπικού που δεν έχει ιδιαίτερα προσόντα, στο διοικητικό προσωπικό, στο προσωπικό δικτύου και συντήρησης και σε μια αύξηση προσωπικού που ασχολείται με το μάνατζμεντ, τις πωλήσεις υπηρεσιών και στο μάρκετινγκ".

4. Ταυτόχρονα, "οι δημόσιοι οργανισμοί τηλεπικοινωνιών θα πρέπει να αλλάξουν τη δομή και τους στόχους των δραστηριοτήτων τους" και ήδη αυτή η "προσαρμογή" έχει αρχίσει.

Οι αλλαγές αφορούν:

α) Τη μεταφορά δραστηριοτήτων (π.χ. καθαριότητα, συντήρηση, επισκευές) σε θυγατρικές εταιρίες και την ανάθεση σύγχρονων δραστηριοτήτων (π.χ. κινητή τηλεφωνία) σε ιδιωτικές εταιρίες, με ισχυρή οικονομική ανάπτυξη.

β) Τη διαμόρφωση διεθνών συμμαχιών, που βέβαια μέχρι σήμερα δεν έχουν δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας, έφεραν όμως "ποιοτικές αλλαγές που κυρίως αφορούν τη μετατόπιση των κέντρων διαμόρφωσης των αποφάσεων".

Ολη αυτή η διαδικασία "απελευθέρωσης" και ιδιωτικοποίησης έχει σημαντικές επιπτώσεις και στις εργασιακές σχέσεις των εργαζόμενων στις τηλεπικοινωνίες. Η έρευνα της ΒΙΡΕ πέρα από διαπιστώσεις, προτείνει "αλλαγές στην κατεύθυνση μιας περισσότερο ευέλικτης διαχείρισης του ανθρώπινου δυναμικού". Τι σημαίνει αυτό;

1) Τα "απρόσωπα κριτήρια εργασιακών σχέσεων που ισχύουν σήμερα, όπωςσχεδιασμένη διοίκηση προσωπικού (δηλαδή οργανογράμματα, καθηκοντολόγιο, κανονισμοί κλπ), προαγωγές βάσει αρχαιότητας, κλιμακωτές αποζημιώσεις κλπ", πρέπει - κατά την έρευνα - να αντικατασταθούν από ένα "πιο ευέλικτο τύπο εργασιακών σχέσεων που να χαρακτηρίζεται από προσωπικές προοπτικές οι οποίες αρμόζουν καλύτερα σε μια ανταγωνιστική αγορά". Παρακάτω η έρευνα γίνεται πιο συγκεκριμένη: "Η αμοιβή, η αξιολόγηση και η προαγωγή θα κρίνονται κατά περίπτωση βάσει της ατομικής αξίας του εργαζόμενου και όχι της αρχαιότητας".

Η διοίκηση προσωπικού στους δημόσιους οργανισμούς τηλεπικοινωνιών πρέπει, κατά την έρευνα, "να στηρίζεται αποκλειστικά σε ευέλικτα μοντέλα με προσωπικά σχέδια καριέρας".

2) Η περίφημη "ανταγωνιστικότητα", διαπερνά όλη τη λογική της μελέτης και στο όνομά της υποτάσσονται τα πάντα.Ετσι, στους δημοσίους οργανισμούς τηλεπικοινωνιών, "πολλές θέσεις εργασίας ανειδίκευτων εργαζόμενων πρέπει να εξαφανιστούν. Υπάρχει ανάγκη επαγγελματικής οριοθέτησης των ανειδίκευτων". Με λίγα λόγια, πρέπει να μπει ημερομηνία λήξης στο εργασιακό μέλλον των ανειδίκευτων και να τους πούμε ότι η προοπτική τους είναι η μόνιμη ανεργία!

Ταυτόχρονα, κατά τη μελέτη, πρέπει να μειωθεί ο μέσος όρος ηλικίας των εργαζόμενων (δηλαδή να φύγουν ή να απολυθούν οι ηλικιωμένοι εργαζόμενοι) και να εξασφαλιστεί η πλήρης δυνατότητα "οριζόντιας κινητικότητας" όλου του προσωπικού.

3) Οι μισθοί είναι - σύμφωνα με την έρευνα - ένα "εμπόδιο" στην επίτευξη της "ανταγωνιστικότητας". Το σημερινό σύστημα αμοιβής του προσωπικού πρέπει να αλλάξει. "Ολο και περισσότεροι εργαζόμενοι πρέπει να λαμβάνουν - και ήδη αυτό υλοποιείται - τουλάχιστον μέρος της αμοιβής τους σε μια πιο ευμετάβλητη βάση".

Για να υλοποιηθεί αυτή η πολιτική, "η αυξανόμενη χρήση των επί συμβάσει εργαζόμενων, είναι μια λύση η οποία βοηθά στην προσαρμογή μας σ' αυτή την κατεύθυνση ".

Το "πρόβλημα" της μείωσης του προσωπικού των δημοσίων οργανισμών τηλεπικοινωνιών είναι για τη μελέτη ένα βασικό, αλλά και δύσκολο πρόβλημα. Πρέπει να υλοποιηθεί χωρίς "κοινωνικές αναταραχές και συγκρούσεις".

Ετσι, ανάλογα με τη χώρα, τις παραδόσεις, την αντίσταση του συνδικαλιστικού κινήματος (που στις χώρες του Νότου, κατά την έρευνα, συνεχίζει να αντιστέκεται), τις πολιτικές συγκυρίες κλπ, η έρευνα προτείνει:

α) Σχέδια "εθελούσιας εξόδου".

β) Αναθεώρηση του εργασιακού καθεστώτος των εργαζόμενων.

γ) "Εθελούσια" μείωση του ωραρίου (με μείωση αποδοχών).

δ) Μη αντικατάσταση όσων συνταξιοδοτούνται.

ε) Συνεχή εκπαίδευση...

Ηδη τέτοια σενάρια έχουν εφαρμοστεί σε δημόσιους οργανισμούς χωρών της ΕΕ. Για παράδειγμα: Στην Αγγλία η "British TELECOM",μείωσε το προσωπικό της από 264.000 το 1980 σε 132.500 το 1995 (μείωση κατά 50%) με το σύστημα της"εθελούσιας" εξόδου.