Βλαπτικές υπήρξαν οι κυβερνητικές επιλογές γενικότερα για τον πολιτισμό και ειδικότερα για το θέατρο.Η κατάσταση αυτή άρχισε με το ξεπούλημα των κρατικών σκηνών και τη μετατροπή τους, με νόμο, σε ΝΠΙΔ. Οι συνέπειες του νόμου έγιναν έντονα ορατές το χρόνο που μας πέρασε. Νόμος, κομμένος και ραμμένος στη λογική της ιδιωτικής "πρωτοβουλίας", με μόνο στόχο το κέρδος. Κατ' αρχήν και τα δύο κρατικά θέατρα λειτούργησαν κι αυτό το χρόνο χωρίς Εσωτερικό Κανονισμό,ενώ το ΥΠΠΟ τηρεί "σιγήν ιχθύος" επί του θέματος. Ετσι, οι καλλιτεχνικοί διευθυντές ασυδοτούν. Στο Εθνικό οι δύο πρόεδροι του ΔΣ παραιτήθηκαν, καθώς βρέθηκαν αντιμέτωποι με τις υπερεξουσίες του καλλιτεχνικού διευθυντή. Κάθε άλλο παρά αισιόδοξα είναι, δυστυχώς, τα μηνύματα από το θεατρικό χώρο, τις συνθήκες και τις εργασιακές σχέσεις που επικρατούν σ' αυτόν.Η αλλαγή του θεσμικού πλαισίου λειτουργίας των κρατικών σκηνών, που με τόση "αυταπάρνηση" υπερασπίζονταν κάποιοι ηθοποιοί, γύρισε μπούμερανγκ. Η καταστρατήγηση των (ατομικών) συμβάσεων είναι καθεστώς. Κάποιες από αυτές έχουν ήδη πάρει τη δικαστική οδό.

Η κατάσταση στο ΚΘΒΕ συνεχώς χειροτερεύει και οδηγείται σε πλήρες αδιέξοδο. Το ΔΣ "τύποις μόνο λειτουργεί, αφού για όλα και για όλους αποφασίζουν αυθαίρετα και ανεύθυνα οι επικεφαλής του θεάτρου και οι περί αυτών", έτσι τουλάχιστον καταγγέλλεται. Οι διοικούντες είναι αλαζόνες και επηρμένοι και οι διοικούμενοι βιώνουν ένα κλίμα συνεχούς τρομοκρατίας και απειλών. Από την άλλη μεριά υπάρχει η γνωστή "παρεούλα" των ημετέρων, η οποία νέμεται και καρπούται τα πάντα. Οι ίδιοι άνθρωποι είναι συγγραφείς, μεταφραστές, σκηνοθέτες, ερμηνευτές, διευθυντές της δραματικής σχολής.

Η "Εθνική πολιτική" για το θέατρο, για την οποία καυχώνται, δεν είναι παρά μόνο λόγια. Ενα κομμάτι αυτής αποτελεί και ο θεσμός των επιχορηγήσεων του ελεύθερου θεάτρου, που του συμπεριφέρονται με την προκρούστεια μέθοδο. Τον προπερασμένο Αύγουστο, ο πρώην υπουργός Πολιτισμού, Θάνος Μικρούτσικος,καυχήθηκε για την "τομή", που έκανε στον τρόπο επιχορήγησης του ελεύθερου θεάτρου. Ενα χρόνο μετά, δηλαδή τον Αύγουστο του 1996, το ΥΠΠΟ, διά στόματος του νέου υπουργού, Σταύρου Μπένου,ανακοίνωσε την πολιτική του για τις επιχορηγήσεις στον τομέα θεάτρου και χορού, λέγοντας: "αποφασίσαμε την αλλαγή".

Μετά το ξεπούλημα των κρατικών σκηνών και τα αποτελέσματά του, η "πολιτιστική" πολιτική του ΠΑΣΟΚ θέλει, τώρα, διεθνές και όχι ελληνικό, και επιπλέον ιδιωτικού δικαίου, και το "Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης".Πρόκειται για πολιτική που οδηγεί στην εκτόπιση του Ελληνικού Κινηματογράφου όχι μόνο από τις αίθουσες τις οποίες νέμονται τα αμερικάνικα και ευρωπαϊκά μονοπώλια, αλλά και από το ίδιο, το μόνο κρατικό φεστιβάλ, θεσμοθετημένο αποκλειστικά για την προβολή της ελληνικής κινηματογραφικής παραγωγής.

Αλλά ιδιωτικοποίηση επιχειρούν και στο Φεστιβάλ Αθηνών.Μερίδιο στην οικονομική "πίτα" του ιδιωτικοποιημένου Φεστιβάλ Αθηνών, μάλιστα, ζήτησε και ο δήμαρχος Αθηναίων, Δ. Αβραμόπουλος, αφού η υπουργός Ανάπτυξης, Β. Παπανδρέου, μετατρέπει προς χάρη της "ιδιωτικής πρωτοβουλίας", των "χορηγών", των ξένων αχόρταγων μάνατζερ, το Φεστιβάλ Αθηνών σε ανώνυμη εταιρία ιδιωτικού δικαίου, τάχα για "αναβάθμιση του θεσμού".

Το μόνο ίσως θετικό στο χώρο των συγγενικών δικαιωμάτων που εξακολουθούν να λυμαίνονται τα ιδιωτικά κανάλια, υπήρξαν οι δικαστικές αποφάσεις υπέρ των ηθοποιών, μετά από τις δικαστικές προσφυγές που διενήργησε ο "Διόνυσος".

Ο χρόνος που μας πέρασε σημαδεύτηκε επίσης με την απώλεια σημαντικών ανθρώπων της Τέχνης και των Γραμμάτων. Ο χρόνος άρχισε με το θάνατο του διάσημου Γερμανού δραματουργού Χάινερ Μίλερ,έργα του οποίου παίζονται πολύ συχνά στην Ελλάδα. Στο τέλος του Γενάρη πέθανε ο ηθοποιός Στράτος Παχής.Το Μάρτη έφυγε ο μεγάλος ποιητής μας Οδυσσέας Ελύτης.Τον Απρίλη ο Νίκος Τζόγιας,ο Γιώργος Χαρίδημος,η Κατερίνα Χαριάτη.Τον Ιούλη ηΑλίκη Βουγιουκλάκη.Εφυγαν επίσης ο Δημήτρης Ραβάνης - Ρεντής και ο Νίκος Αλεξίου.Και ο χρόνος κλείνει αποχαιρετώντας τον διάσημο Ιταλό ηθοποιό Μαρτσέλο Μαστρογιάνι,που τα τελευταία χρόνια έγινε "δικός" μας, συμμετέχοντας στις δύο ταινίες του Θ. Αγγελόπουλου.

Σ. ΑΔΑΜΙΔΟΥ