Ποια είναι τα συνταξιοδοτικά δικαιώματα ενός Ελληνα εργαζόμενου που εργαζόταν για πολλά χρόνια σε μια άλλη χώρα της Ευρωπαϊκής Ενωσης, ποια χώρα είναι υποχρεωμένη να καταβάλει οικογενειακές παροχές όταν τα παιδιά διαμένουν σε ένα άλλο κράτος, πού πρέπει να καταβάλλονται οι εισφορές κοινωνικής ασφάλισης και σε ποια γλώσσα πρέπει να συντάσσονται οι αιτήσεις για παροχές;

Οι απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα δίνονται από τις κοινοτικές διατάξεις για την κοινωνική ασφάλιση που εμπεριέχονται σε οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ενωσης και αφορούν μισθωτούς, αυτοαπασχολούμενους, συνταξιούχους, κλπ. που διακινούνται σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Οπως προκύπτει από σχετικό ενημερωτικό φυλλάδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,"χωρίς τις κοινοτικές διατάξεις για την κοινωνική ασφάλιση, εκατομμύρια Ευρωπαίων πολιτών δε θα διέθεταν επαρκή προστασία".

Ωστόσο ας μη βιαστούν να χαρούν οι Ελληνες "Ευρωπαίοι πολίτες", αφού "επί του παρόντος οι κοινοτικές διατάξεις δεν εφαρμόζονται σε όλα τα άτομα"! Με αυτή την έννοια έχουν ενδιαφέρον οι εξαιρέσεις που προβλέπει η κοινοτική νομοθεσία, την οποία μπορεί να πληροφορηθεί όποιος ενδιαφέρεται από τις υπηρεσίες της Κομισιόν στη χώρα μας.

Αυτοί που δεν προστατεύονται από τις κοινοτικές διατάξεις είναι οι σπουδαστές, τα άτομα με ειδικές ανάγκες, και τα μη ενεργά άτομα που δεν είναι ή δε θεωρούνται πλέον μέλη της οικογένειας ενός μισθωτού, αυτοαπασχολούμενου ή συνταξιούχου.Επίσης αποκλείονται από την "ευρωπαϊκή προστασία" οι δημόσιοι υπάλληλοι που υπάγονται σε ειδικό καθεστώς δημοσίων υπαλλήλων, και φυσικά τα άτομα "τρίτων χωρών" που δεν ανήκουν στην Ευρωπαϊκή Ενωση ή στον ευρύτερο ευρωπαϊκό χώρο.

Οι κοινοτικές διατάξεις επίσης δεν εφαρμόζονται για τους τομείς της "κοινωνικής πρόνοιας και ιατρικής περίθαλψης, για παροχές που βασίζονται σε συλλογικές συμβάσεις εργασίας μεταξύ εργοδοτών και συνδικάτων, για παροχές σχετικές με ειδικά συστήματα δημόσιων υπαλλήλων και για παροχές που ισχύουν για θύματα πολέμου".

Τέλος, ενδεικτικά, ο ενδιαφερόμενος "Ευρωπαίος πολίτης" πρέπει να γνωρίζει μερικές από τις βασικές αρχές που διέπουν τις κοινοτικές διατάξεις, όπως ότι υπόκειται στη νομοθεσία μόνο ενός κράτους κάθε φορά και μάλιστα στη χώρα που ασκεί την επαγγελματική του δραστηριότητα, άσχετα αν διαμένει σε αυτή. Ισχύει μόνο η προσωρινή εξαίρεση από αυτές τις αρχές, όταν δίνεται απόσπαση στο εξωτερικό όχι για περισσότερο από 12 μήνες. Τότε για τον εργαζόμενο ισχύει, η ασφαλιστική νομοθεσία του κράτους από το οποίο προέρχεται.