Εκτός ευρωπαϊκού πρωταθλήματος θέτει η ΦΙΜΠΑ 21 από τις 33 χώρες - μέλη της. Στην ευρωπαϊκή λίγκα που ξεκινάει το Σεπτέμβρη του 1996 με στόχο να μετατραπεί το 2000 σε ευρωπαϊκό ΝΒΑ, έχουν θέση μόνο 12 χώρες κι όχι κατ' ανάγκη οι πιο προηγμένες μπασκετικά. Τα κριτήρια επιλογής, στην πρώτη φάση, κατά ένα μέρος θα είναι αγωνιστικά. Μετά την τετραετία, το κυρίαρχο στοιχείο για την ένταξη στο πρωτάθλημα "χωρίς σύνορα", θα είναι ο οικονομικός παράγοντας. Ευπρόσδεκτοι θα είναι οι πλουσιότεροι σύλλογοι. Οι φτωχότεροι, εκ των πραγμάτων θα αναλάβουν την παραγωγική διαδικασία και την προετοιμασία αθλητών για το κορυφαίο επαγγελματικό πρωτάθλημα. Κι αν κρίνουμε από την άποψη που εξέφρασε την Τρίτη στην Αθήνα ο Μπ. Στάνκοβιτς, σύμφωνα με την οποία "η Δυτική Ευρώπη διαθέτει τα χρήματα και η Ανατολική την υποδομή", είναι εύκολο να καταλάβουμε ποιες χώρες και ποιες σχολές θα υποβιβασθούν στη Β κατηγορία του ευρωπαϊκού μπάσκετ. Μεταξύ αυτών, χώρες που επί μισό αιώνα καθόριζαν το ρυθμό του μπάσκετ και από άποψη φιλοσοφίας, βρίσκονται τουλάχιστον μια δεκαετία μπροστά από Ιταλία, Ισπανία, Γαλλία και Ελλάδα, που εκ τωνπραγμάτων έχουν σήμερα τον πρώτο λόγο στις εξελίξεις.

Ο πίνακας των 24 ομάδων που θα βρεθούν στην αφετηρία της ευρωπαϊκής λίγκας το Σεπτέμβρη, θα διαμορφωθεί σύμφωνα με τη βαθμολογία της τελευταίας τριετίας. Οι τέσσερις πρώτες χώρες θα εκπροσωπηθούν με 3 ομάδες. Τις θέσεις αυτές έχουν ήδη εξασφαλίσει η Ισπανία, η Ελλάδα, η Ιταλία και η Γαλλία. Οι χώρες που θα καταταγούν στις θέσεις 5 - 8 θα πάρουν μέρος με 2 ομάδες. Τουρκία, Κροατία, Γερμανία και Ισραήλ έχουν τον πρώτο λόγο και απειλούνται μόνο από τη Ρωσία σε περίπτωση που η ΤΣΣΚΑ φτάσει στο φάιναλ φορ του ευρωπαϊκού πρωταθλήματος και η Ντιναμό στον τελικό του ευρωπαϊκού κυπέλλου. Οι θέσεις 9 - 12 δίνουν στην ευρωπαϊκή λίγκα από 1 ομάδα. Σύμφωνα με τη μέχρι πρότινος βαθμολογία οι 4 τελευταίες ομάδες θα προέρχονται από τη Σλοβενία, τη Ρωσία, το Βέλγιο και την Πορτογαλία.

Η πρόταση για 24 ομάδες από 12 χώρες σύμφωνα με τη βαθμολογία της τελευταίας τετραετίας, ανήκει στη ΦΙΜΠΑ. Υπάρχει και η ένωση των ευρωπαϊκών λιγκών (ULEB), που απαρτίζεται από τις επαγγελματικές ενώσεις της Ιταλίας, Ισπανίας, Γαλλίας και Ελλάδας, με λόγο στα δρώμενα και η οποία έχει διαφορετική άποψη. Η ULEB αρχικά απέρριψε την άποψη της ΦΙΜΠΑ για κλειστό ευρωπαϊκό πρωτάθλημα 24 ομάδων που θα αποκόβονταν από τα εθνικά τους πρωταθλήματα και σήμερα διεκδικεί ώστε η βαθμολογία της ΦΙΜΠΑ να ισχύει μόνο ως προς τον αριθμό των ομάδων με τον οποίο θα εκπροσωπείται η κάθε χώρα και τα ονόματα να καθορίζονται σύμφωνα με τη βαθμολογία των εθνικών πρωταθλημάτων.

Οι διαφορές ΦΙΜΠΑ - ULEB δεν περιορίζονται μόνο στα ονόματα των ομάδων. Η ΦΙΜΠΑ υποστηρίζει ότι οι 24 ομάδες που θα ξεκινήσουν στην ευρωπαϊκή λίγκα δεν αλλάζουν. Θα υποβιβάζονται μόνο οι 4 τελευταίες ομάδες, τη θέση των οποίων θα παίρνουν οι τέσσερις πρώτες ομάδες του ευρωπαϊκού κυπέλλου. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι η Ελλάδα σε περίπτωση που δεν υποβιβασθεί ομάδα της και κάποια άλλη κατακτήσει το ευρωπαϊκό κύπελλο θα αυξήσει τους εκπροσώπους της σε τέσσερις. Ο αριθμός των τριών ομάδων δεν αυξάνει, χωρίς όμως η ΦΙΜΠΑ να έχει μελετήσει ακόμη την περίπτωση που αναφέραμε παραπάνω. Η ULEB έχει διαφορετική άποψη, υποστηρίζοντας ότι τα ονόματα των ομάδων θα καθορίζονται κάθε χρόνο σύμφωνα με τη βαθμολογία των εθνικών πρωταθλημάτων.

Η δημιουργία της ευρωπαϊκής λίγκας και του ευρωπαϊκού ΝΒΑ από το 2000, είναι αποτέλεσμα της οικονομικής πίεσης των σωματείων, για κάλυψη υπέρογκων συμβολαίων που δεν ανταποκρίνονται στην ευρωπαϊκή πραγματικότητα. Το μεγαλύτερο κομμάτι των εσόδων δεν προέρχεται από τα εισιτήρια, αλλά από τα τηλεοπτικά δικαιώματα και τη διαφήμιση. Αυτός είναι και ο λόγος που Ελληνες, Ιταλοί, Γάλλοι, και Ισπανοί έχουν και το μαχαίρι και το πεπόνι, καθορίζοντας τις εξελίξεις.

ΦΙΜΠΑ και ULEB, ναι μεν προγραμματίζουν το αύριο του ευρωπαϊκού μπάσκετ, αλλά δεν είναι σίγουρες ότι μπορούν και να ελέγξουν τις εξελίξεις. Αιτία, η απόφαση του ευρωπαϊκού δικαστηρίου, με την οποία ανοίγει η πόρτα για ελεύθερη διακίνηση αθλητών μεταξύ των χωρών - μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Αν έχει άμεση εφαρμογή, οδηγούμαστε εκ των πραγμάτων σε κατάργηση των συνόρων και στη δημιουργία εξ ανάγκης ενός κλειστού επαγγελματικού πρωταθλήματος μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Του δικαιώματος που θα έχει π. χ. ο Παναθηναϊκός να αγοράζει 10 Ιταλούς, ή 3 Ισπανούς, 2 Γάλλους και 2 Πορτογάλους, δεν μπορούν να κάνουν χρήση χώρες όπως η Κροατία, η Ρωσία, η Γιουγκοσλαβία κ. ο. κ.

Το έργο της ΦΙΜΠΑ δεν είναι εύκολο. Ο ρόλος της εκ των πραγμάτων υποβαθμίζεται και επαγγελματίες παράγοντες θα αναλάβουν τις τύχες του παγκόσμιου μπάσκετ. Ο Μπ. Στάνκοβιτς στη συνέντευξη Τύπου της Τρίτης ήταν αποκαλυπτικός. "Το μέλλον του αθλητισμού συνδέεται με τη μεγαλύτερη επαγγελματοποίηση των ανθρώπων που τον υπηρετούν". Προέβλεψε μάλιστα ότι ο διάδοχος του Χ. Α. Σάμαρανκ στη θέση του προέδρου της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής, θα είναι κι αυτός επαγγελματίας τεχνοκράτης.

Το Σεπτέμβρηο του 1996 τελειώνει και τυπικά η ρομαντική εποχή του μπάσκετ. Οι πρωταθλήτριες κάθε χώρας δε θα ξεκινούν, όπως και δεν ξεκίνησαν την τελευταία τριετία, από την ίδια αφετηρία. Το σωματείο παραδίδει τη σφραγίδα του στην αθλητική επιχείρηση. Ο παράγοντας τη θέση του στον μέτοχο, ο έφορος στον μάνατζερ, ενώ η ΦΙΜΠΑ για τη συμμετοχή στο ευρωπαϊκό ΝΒΑ θα ζητάει εγγυητική επιταγή ύψους εκατοντάδων εκατομμυρίων.

Ο κόσμος του μπάσκετ αλλάζει και δυστυχώς αυτοί που θα έχουν τα χρήματα θα παραγγέλνουν και το σκοπό στον οποίο θέλουν να χορέψουν.

Γ. ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ