Από τα στοιχεία που αναφέρθηκαν μέχρι τώρα είναι φανερό ότι δεν μπορεί να υπάρξει σωστή τιμολόγηση φαρμακευτικών ιδιοσκευασμάτων αν δεν υπάρξει σωστός έλεγχος στις τιμές των πρώτων υλών. Για τα παραγόμενα φάρμακα καταρτίστηκαν πίνακες με τιμές πρώτων υλών, υλικών συσκευασίας κλπ. όταν ξεκίνησε η εφαρμογή του Ν. 1316/83. Ποτέ δεν έγινε κάτι ανάλογο για τα εισαγόμενα. Οι τιμές για τα εισαγόμενα δίνονται με βάση την τιμή εισαγωγής και τη σύγκρισή τους με την τιμή πώλησης σε χώρες της ΕΕ. (Δεν υπολογίζεται η Ελλάδα). Αξίζει να θυμίσουμε ότι ο ρυθμός αύξησης της φαρμακευτικής δαπάνης την περίοδο 1983 - 1990 ήταν μικρότερος της περιόδου 1990 - 1997 παρότι το Δεκέμβρη του 1984, το Δεκέμβρη του 1985, τον Ιούνη του 1987 και τον Ιούλη του 1998 έγιναν αναπροσαρμογές στις τιμές των φαρμάκων λόγω υποτίμησης της δραχμής. Οι μεσοσταθμικές αυξήσεις που δόθηκαν γι' αυτό το λόγο ήταν αντίστοιχα: 10,3%, 21%, 6,5%, 7%.

Τα μέτρα που πήρε η κυβέρνηση μόνο βραχυπρόθεσμα θα μειώσουν τη φαρμακευτική δαπάνη (αν το κάνουν αυτό θα το δούμε όταν ανακοινωθούν οι τιμές), αφού δε θίγουν τον πυρήνα του προβλήματος, που είναι ο έλεγχος των στοιχείων του κόστους που διαμορφώνουν την τιμή της φαρμακοβιομηχανίας και την τιμή του εισαγωγέα. Σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, π. χ. Γερμανία, Βρετανία, Ολλανδία, Δανία, Ιρλανδία δεν υπάρχει κανένας έλεγχος στις τιμές. Σε κάποιες υπάρχει. Ομως η κατεύθυνση είναι να υπάρξει απελευθέρωση τιμών και για το φάρμακο. Σ' αυτό αποσκοπεί η δημιουργία της Ευρωπαϊκής Αρχής Εγκρίσεων Ιδιοσκευασμάτων που είναι ενιαία για όλη την Ευρώπη. Η Αρχή αυτή έχει έδρα το Λονδίνο και άρχισε να λειτουργεί από 1.1.95. Αρα η αναφορά στη φθηνότερη χώρα της Ευρώπης είναι χωρίς αντίκρισμα. Σ' όλες τις χώρες της ΕΕ ισχύει κάποια μορφή λίστας. Η δε συμμετοχή του ασφαλισμένου υπάρχει σ' όλες τις χώρες και φθάνει μέχρι και 80% της δαπάνης.

Ολα αυτά τα μέτρα αποσκοπούν στη μείωση των ελλειμμάτων των ασφαλιστικών ταμείων, βάζοντας τους ασφαλισμένους να πληρώσουν απ' την τσέπη τους τα φάρμακα που τους χρειάζονται.

Τα μέτρα που πάρθηκαν είναι μέτρα προσαρμογής στην πολιτική της ΕΕ για το φάρμακο και όχι μέτρα ανάπτυξης της εγχώριας βιομηχανίας. Ο καθορισμός της τιμής των αντιγράφων στο 80% των πρωτοτύπων και η διατήρηση αυτής της διαφοράς στο διηνεκές, ενώ ομόφωνα η υπό τον κ. Τσιφτσόγλου επιτροπή πρότεινε να ισχύει το πολύ για όσο διάστημα ισχύει η πατέντα, δείχνει το πόσο πιστός υπηρέτης των πολυεθνικών είναι η κυβέρνηση. Η διαφοροποίηση αυτή, συν την αύξηση του χρόνου προστασίας του πρωτοτύπου, σημαίνει ότι ενώ με τα όσα ίσχυαν μέχρι σήμερα ένα αντίγραφο κυκλοφορούσε 4 - 5 χρόνια μετά το πρωτότυπο, σήμερα θα κυκλοφορεί μετά 10 - 15 χρόνια και θα έχει τιμή 80% του πρωτοτύπου. Αυτό θα αποτελέσει την ταφόπλακα για την εγχώρια φαρμακοβιομηχανία που ελέγχει το 10% του τζίρου και απασχολεί το 25% των εργαζομένων στο φάρμακο.

Οι πίνακες που ακολουθούν δείχνουν τον παλαιό και νέο τρόπο κοστολόγησης των φαρμάκων.

ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΛΙΑΝΙΚΗΣ ΤΙΜΗΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΖΟΜΕΝΟΥ ΦΑΡΜΑΚΟΥ

(Με βάση την καθαρή τιμή που εισπράττει η φαρμακοβιομηχανία)

Σημειώσεις:

1. Στις εισφορές υπέρ ΕΟΦ, ΤΣΑΥ, ΤΕΑΥΦΕ περιλαμβάνεται και το εξοφλητικό χαρτόσημο 2,4%.

2. Στα κέρδη φαρμακεμπόρου έχει συμπεριληφθεί και η επαρχιακή έκπτωση.

3. Τιμές που δημοσιεύονται στα Δελτία Τιμών.

Από τις αλλαγές φαίνεται ότι οι όποιες μειώσεις προκύψουν θα προέλθουν από μείωση των υπέρ τρίτων επιβαρύνσεων και τη μείωση του ποσοστού κέρδους φαρμακοποιών και φαρμακεμπόρων.

Με τις νέες ρυθμίσεις, απ' τη συνολική πίτα της φαρμακευτικής δαπάνης οι εισαγωγείς και οι φαρμακοβιομήχανοι θα παίρνουν μεγαλύτερο κομμάτι.

Κανένας ασφαλισμένος και πολύ περισσότερο οι εργαζόμενοι στο φάρμακο δεν είναι της άποψης ότι πρέπει να επιβαρύνεται η τιμή του φαρμάκου με υπέρ τρίτων κρατήσεις όμως:

1ον. Οσον αφορά την εισφορά υπέρ του ΤΕΑΥΦΕ, αυτή θεσπίστηκε με την ιδρυτική πράξη του ΤΕΑΥΦΕ και βάρυνε αποκλειστικά τους εργοδότες. Με αγορανομική διάταξη το 1997 και το 1983 η υποχρέωση αυτή των εργοδοτών μεταφέρθηκε στην τιμή του φαρμάκου και εμφανίζεται σήμερα σαν κοινωνικός πόρος του Ταμείου.

Οι εργαζόμενοι στο φάρμακο ζητούν να επανέλθει αυτή η υποχρέωση στους εργοδότες και να μην επιβαρύνει την τιμή των φαρμάκων.

2ον. Τα έσοδα υπέρ ΤΕΑΥΦΕ και ΤΣΑΥ έχουν παγώσει στα επίπεδα του 1992. Πάνω από το 60% των χρημάτων που εισέπραξαν το 1996 τα Ταμεία αυτά αποδόθηκαν στο ΛΑΦΚΑ (Λογαριασμός Αλληλεγγύης Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης). 3ον. Απ' το ΕΟΦόσημο το κράτος μάζεψε για το 1996 50 δισ. Αυτά πήγαν στο υπουργείο Οικονομικών και χρησιμοποιήθηκαν για το κλείσιμο της "μαύρης τρύπας", ελάχιστα πήγαν για το σκοπό που θεσπίστηκε το ΕΟΦόσημο.

Και βέβαια ζητάμε να καταργηθεί το τέλος χαρτοσήμου και ο ΦΠΑ στα φάρμακα. Αυτά να γίνουν με ταυτόχρονη - αντίστοιχη μείωση της τιμής των φαρμάκων, μείωση η οποία δεν πρέπει να αναιρεθεί από τα καινούρια στοιχεία κόστους που θα παρουσιάσουν φαρμακοβιομήχανοι και εισαγωγείς. Με τα μέτρα που εξήγγειλε η κυβέρνηση είναι σίγουρο ότι αυτό θα γίνει.

Οι ισολογισμοί που δημοσιεύουν οι επιχειρήσεις προκαλούν πολλά ερωτηματικά. Παρουσιάζονται τεράστιες αποκλίσεις στα έξοδα διάθεσης σαν ποσοστό των μεικτών κερδών. Εταιρίες κυρία πολυεθνικές που έχουν μόνο εμπορική και όχι παραγωγική δραστηριότητα, με πολύ μεγάλο κύκλο εργασιών, παρουσιάζονται με ζημιές επί σειρά ετών. Αλλες πολυεθνικές που παράγουν στην Ελλάδα, παρουσιάζουν αρκετά καλύτερα αποτελέσματα. Και ακόμα καλύτερα φαίνεται να πηγαίνουν ελληνικές επιχειρήσεις με αρκετά μικρότερο κύκλο πωλήσεων. Το τι πράγματι συμβαίνει το δείχνει το παράδειγμα της "Roche". Η εταιρία αυτή που συνέχεια παρουσιάζει ζημιές, κατέβαλε τον περασμένο μήνα 11 δισ. δολ. σε μετρητά και εξαγόρασε την "Boehringer Mannheim" και έγινε έτσι η μεγαλύτερη εταιρία στον τομέα των διαγνωστικών.

Συμπέρασμα: Τα μέτρα που εξήγγειλε η κυβέρνηση για το φάρμακο δεν αποτελούν μέτρα - "τομές" όπως η ίδια ισχυρίζεται, αλλά μέτρα διατήρησης "και ενίσχυσης του φαύλου κύκλου".

Καμιά πολιτική τιμών για το φάρμακο δεν μπορεί να δώσει ποιοτικά άριστο και προσιτό σε τιμή φάρμακο αν δεν υπάρξει ανάπτυξη της Κρατικής Φαρμακοβιομηχανίας. Στην Ελλάδα θεσπίστηκαν πόροι γι' αυτό το σκοπό (ΕΟΦόσημο), έγιναν επενδύσεις. Το 1989 οι επενδύσεις αυτές αντιπροσώπευαν το 20 - 25% των επενδύσεων παγίου κεφαλαίου στη φαρμακοβιομηχανία. Τα εργοστάσια αυτά (Πάτρα - Παλλήνη - Λάρισα) ποτέ δε λειτούργησαν. Η λειτουργία της ΕΛΒΙΠΥ - ΧΡΩΠΕΙ υπονομεύτηκε.

Την ίδια στιγμή που κρατικές επενδύσεις δισ. δρχ. βρίσκονται σε αδράνεια, δίνονται πλουσιοπάροχα χρήματα για ιδιωτικές επενδύσεις π. χ. στην εταιρίαΦΑΡΜΕΡ ΑΕ για επένδυση, επέκταση κλπ. Στη ΒΙΠΕ Αλεξανδρούπολης δόθηκε για συνολική δαπάνη 481 εκατ. δρχ., επιχορήγηση 318 εκατ. δρχ. και τραπεζικό δάνειο 43 εκατ. δρχ. με επιδότηση επιτοκίου 67%. Στη χώρα μας υπάρχει το επιστημονικό προσωπικό, η τεχνογνωσία και αρκετή υποδομή για να αναπτυχθεί η φαρμακοβιομηχανία, αλλά και γενικότερα η βιομηχανία ιατροφαρμακευτικού υλικού. Ο πλήρης έλεγχος της παραγωγής φαρμακοϊατροφαρμακευτικού υλικού απ' τις πολυεθνικές, αποφέρει τεράστια κέρδη σ' αυτές και απ' την άλλη συμβάλλει σημαντικά στη δημιουργία αρνητικού εμπορικού ισοζυγίου, στην αύξηση της ανεργίας, προκαλεί ασφυξία στα ασφαλιστικά ταμεία. Μόνο για το 1996, το έλλειμμα που προήλθε από εισαγωγές φαρμάκων και πρώτων υλών για τη φαρμακοβιομηχανία ξεπέρασε το 1,2 δισ. δολάρια. Η υλοποίηση των προτάσεων της Ομοσπονδίας μας θα μπορούσε να αλλάξει σημαντικά την κατάσταση. Τα ελλείμματα θα μειώνονταν τουλάχιστον στα μισά και θα δημιουργούνταν τουλάχιστον 2.500 θέσεις εργασίας απ' τις οποίες το 25 - 30% θα ήταν πτυχιούχοι ανώτατης εκπαίδευσης. Λείπει όμως η πολιτική βούληση για την υλοποίηση αυτής της πολιτικής και μόνο κάτω από ισχυρή πίεση του συνδικαλιστικού κινήματος μπορεί να υπάρξει αλλαγή αυτής της πολιτικής.