Τήνος, το νησί του Χαλεπά, του Γύζη, του Λύτρα, του Σόχου, του Φιλιππότη. Το νησί με τους περιστεριώνες, τους πύργους, τις βοτσαλωτές αυλές. Το νησί των καλλιτεχνών, της Παναγιάς, του τορπιλισμού της «Ελλης».

Με αφορμή το βιβλίο «Τηνιακοί φεγγίτες» του εθνολόγου-λαογράφου Αλέκου Ε. Φλωράκη και του ειδικευμένου στις εκδόσεις περί Τήνου - ήδη 60 τον αριθμό - Στρατή Γ. Φιλιππότη, θα κάνουμε ένα μικρό ταξίδι. «Πρώτο λιμάνι», οι διάτρητοι φεγγίτες, έργα των Τηνιακών μαρμαράδων που όπως διαβάζουμε στο βιβλίο, οι περίτεχνοι φεγγίτες καλύπτουν τα τόξα πάνω από τις πόρτες και τα παράθυρα σπιτιών και εκκλησιών. Ως υπέρθυρα διατηρούν τον φυλακτικό-αποτρεπτικό χαρακτήρα τους, στενά συνδεδεμένο με την προστασία της εισόδου από τις υπερφυσικές δυνάμεις σύμφωνα με τις δοξασίες της λαϊκής θρησκείας, διακοσμώντας παράλληλα και την πρόσοψη. Η πρώτιστη όμως λειτουργία τους είναι πρακτική. Καθώς είναι διάτρητοι, αφήνουν πέρασμα στο φως και στον αέρα, όταν τα κουφώματα είναι κλειστά, για τις ανάγκες, μεταξύ άλλων, της σηροτροφίας. Πολλές ακόμη άγνωστες και εντυπωσιακές πληροφορίες για τους τηνιακούς φεγγίτες περιλαμβάνονται στα τέσσερα κεφάλαια του βιβλίου (Καταγωγή και εξέλιξη, Χρονολόγηση, Διάκοσμος και Τυπολογία), όπου μελετώνται για πρώτη φορά συνολικά και τοποθετούνται στο ιστορικό και εθνογραφικό τους πλαίσιο, με τρόπο πρωτότυπο και τεκμηριωμένο. Ακόμη, περιλαμβάνονται 421 φωτογραφίες φεγγιτών, χρονολογημένων από το τέλος του 17ου έως το τέλος του 19ου αιώνα και ταξινομημένων κατά το σχήμα.

«Δεύτερο λιμάνι» η ΕΛΛΗ και ο τορπιλισμός της στην Τήνο. Η προσφορά της Τήνου στην Επανάσταση του 1821 ήταν μεγάλη. Οταν το Γενάρη του 1823 βρέθηκε η εικόνα του Ευαγγελισμού, θεωρήθηκε θεϊκό σημάδι για την καλή έκβαση του αγώνα. Λέγεται πως την εικόνα προσκύνησαν οι αγωνιστές της Επανάστασης. Η Τήνος ενσωματώθηκε με το νεοσύστατο ελληνικό κράτος το 1832 μαζί με όλα τα νησιά των Κυκλάδων. Τον Αύγουστο του 1940, η Τήνος βρίσκεται και πάλι στο προσκήνιο, όταν ένα ιταλικό υποβρύχιο τορπίλισε την «Ελλη».

Ενδιαφέρον παρουσιάζει η ιστορία αυτού του πλοίου: Η «Ελλη» (πρώην κινεζικό FEI - HUNG) ήταν ελληνικό πολεμικό πλοίο, «ελαφρύ καταδρομικό». Ναυπηγήθηκε το 1912 - 1913 στις ΗΠΑ για λογαριασμό της κινεζικής κυβέρνησης. Αγοράστηκε από την ελληνική κυβέρνηση το 1914. Μετασκευάστηκε σχεδόν ριζικά στη Γαλλία μεταξύ 1925-1927. Ελαβε μέρος στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και στη Μικρασιατική Εκστρατεία. Βυθίστηκε στις 15 Αυγούστου 1940, σε ειρηνική περίοδο, από ιταλικό υποβρύχιο και ενώ ήταν αγκυροβολημένο έξω από το λιμάνι της Τήνου όπου και συμμετείχε στις εκδηλώσεις του εορτασμού της Παναγίας.

Από το 1945, ανήμερα της βύθισής του, τελείται σχετική δέηση μνήμης, με ρίψεις στεφάνων πάνω από τον υγρό τάφο του. Σήμερα διατηρείται ως μοναδικό κειμήλιο του πλοίου, μικρό πυροβόλο επιφανείας δίπλα από το μνημείο ηρώων του ΕΛΛΗ στον εσωτερικό λιμενοβραχίονα της Τήνου και στο σημείο που εξερράγη η πρώτη τορπίλη του ιταλικού υποβρυχίου. Το 1950 στα πλαίσια των πολεμικών επανορθώσεων και σε αντικατάσταση αυτού, η Ιταλία παραχώρησε στην Ελλάδα το Καταδρομικό «EUGENIO Di SAVOIA», το οποίο μετονομάστηκε ΕΛΛΗ τον Ιούνη του 1951, οπότε και ύψωσε την ελληνική σημαία.