Μια πολύπλευρη, ξεχωριστή προσωπικότητα, πολιτικά και κοινωνικά στρατευμένος, ο δημιουργός που διέσχισε το ταραγμένο μέτωπο της πρόσφατης ελληνικής ιστορίας συμμετέχοντας ενεργά στη φλεγόμενη εμπειρία, ο Αλέξης Δαμιανός «έφυγε» χτες, σε ηλικία 85 χρόνων, έχοντας όμως νικήσει κάθε «αγώνα».

Ηθοποιός - σκηνοθέτης - συγγραφέας. Σπούδασε στη Δραματική Σχολή Εθνικού Θεάτρου και στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών. Συμμετείχε με τους Ηνωμένους Καλλιτέχνες (1946) στο θέατρο του Βουνού. Ιδρυτής του «Πειραματικού Θεάτρου» και του Θεάτρου «Πορεία», όπου σκηνοθέτησε πολλά θεατρικά έργα. Εχει πρωταγωνιστήσει σε πολλές ταινίες Ελλήνων σκηνοθετών, όπως «Ο Κλέφτης» του Π. Βούλγαρη, «Σύντομο διάλειμμα» του Ντ. Κατσουρίδη, «Φόβος» του Μ. Μανουσάκη, «Ο καιρός των Ελλήνων» του Λ. Παπαστάθη.

Οι ταινίες του, τρεις στο σύνολό τους, έχοντας αναδειχτεί σε γονιμοποιό δύναμη του ελληνικού κινηματογράφου, έχουν αποσπάσει πολλά βραβεία και του έχουν χαρίσει διεθνή αναγνώριση. Το τρίπτυχο του έργου του ξεκινά το 1966 με το «Μέχρι το Πλοίο» και μαζί του η ιστορία του σύγχρονου ελληνικού κινηματογράφου ξετυλίγεται. Σταθμός στο 1971 και στην «Ευδοκία», την καλύτερη για πολλούς ελληνική ταινία όλων των εποχών. Επόμενος σταθμός στο 1995 και στον «Ηνίοχο», την πιο πολυαναμενόμενη κινηματογραφική επιστροφή που γνώρισε το ελληνικό σινεμά. Σκληρή ποίηση, κοινωνική διείσδυση, ιστορικός προβληματισμός, με επίκεντρο πάντα τον άνθρωπο, χαρακτηρίζει το μοναδικό έργο του Αλέξη Δαμιανού.

Περισσότερο δημιουργός παρά απλά σκηνο-Θέτης, ο Αλέξης Δαμιανός κατάφερε να διαβεί αλώβητος την αχανή έρημο του ελληνικού κινηματογράφου. Η ολοένα αυξανόμενη φήμη του, παρά το μικρό σε έκταση έργο του, δε δημιουργήθηκε τυχαία. Μέσα από το έργο του θέλησε να προσφέρει τη μνήμη, που θεωρούσε το πιο δυνατό όπλο του ανθρώπου ενάντια στη λήθη που είναι ο θάνατος του μέλλοντος. Αναζήτησε την αλήθεια συμπορευόμενος με άλλους συντρόφους του για να κατακτήσει την ισοτιμία και τη δικαιοσύνη. Πίστευε ότι το υλικό της πνευματικής πρωτοπορίας σε κάθε χώρα ανήκει στην αριστερά. «Κι αυτό - είχε πει στο "Ρ" - είναι μια μεγάλη παρηγοριά. Η ελπίδα μόνο από κει θ' ανθίσει και για όλη τη Γη».

Σε συλλυπητήριο τηλεγράφημά της στη σύζυγο του εκλιπόντος Αρτεμη, η Αλ. Παπαρήγα, ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, σημειώνει: «Ο Αλέξης Δαμιανός με το έργο του αναδείχτηκε σε έναν από τους πιο σημαντικούς Ελληνες σκηνοθέτες. Δημιούργησε και εξέφρασε έναν πραγματικό λαϊκό κινηματογράφο».

Η κηδεία του Αλέξη Δαμιανού θα γίνει αύριο Σάββατο, στις 11 το πρωί, από το Β΄ Νεκροταφείο Αθηνών, δημοσία δαπάνη.