Παπαγεωργίου Βασίλης

Το εκτρωματικό αυτό μοντέλο δημιουργήθηκε με τη συνεργασία - συνενοχή επιχειρηματιών, κυβερνώντων και «ταγών» - παραγόντων. Ομως τα τεράστια συμφέροντα που διακυβεύονται, μοιραία προκαλούν αντιθέσεις και διαμάχες. Οχι επί της ουσίας ή για λόγους αρχών. Αλλά διαδικαστικού και εξουσιαστικού χαρακτήρα, όπως θα διαπιστώσετε στις γραμμές που ακολουθούν.

Σημαντικότατη συμμετοχή στην εμπορευματοποίηση του ποδοσφαίρου - και στα κέρδη - έχουν (όπως είδαμε και στο προηγούμενο ρεπορτάζ) FIFA και UEFA. Η παγκόσμια και ευρωπαϊκή συνομοσπονδία, αντίστοιχα, θέτουν αποκλειστικά τα πλαίσια και τους κανόνες. ΄Η, πιο σωστά, αποκλειστικά έθεταν. Γιατί το «θηρίο» που εξέθρεψαν, γιγαντώθηκε πολύ - κίνησε το ενδιαφέρον και άλλων αφεντικών - και πλέον αμφισβητείται η εξουσία τους.

Οι διεθνείς συνομοσπονδίες, με στόχο τα έσοδα, έγιναν συνέταιροι με τους επιχειρηματίες και προσάρμοσαν το μοντέλο στις απαιτήσεις τους. Οι επιχειρηματίες και οι εταιρίες (ομάδες) τους, λοιπόν, κάποια στιγμή απαίτησαν μεγαλύτερο μερίδιο από την «πίτα». Το καθοριστικό βήμα έγινε με τη δημιουργία της «G 14». Μιας ένωσης από τις (πλέον 18) ισχυρότερες ποδοσφαιρικές εταιρίες της Ευρώπης. Με το «καλημέρα» αμφισβήτησαν έντονα την κυριαρχία των «ερασιτεχνών» - μεσαζόντων παραγόντων και το δικαίωμά τους να καρπούνται τόσο μεγάλο μερίδιο από τον πλούτο που (υποστηρίζουν ότι) οι εταιρίες τους παράγουν.

Αρχικά κινήθηκαν για τη δημιουργία «κλειστού» πρωταθλήματος (...). Μάλιστα, αυτό έγινε πριν από την επίσημη συγκρότησή τους, μέσω μιας εταιρίας του Σ. Μπερλουσκόνι. Την «Mediaset» (εταιρία ραδιοτηλεοπτικών δικαιωμάτων), με έδρα το Λονδίνο, ώστε να μη σχετίζεται εύκολα με τον Ιταλό πρωθυπουργό και ιδιοκτήτη της Μίλαν. Μπορεί να μην το πέτυχαν (χωρίς να έχουν εγκαταλείψει) αλλά κέρδισαν αρκετά. Σε οικονομικά ανταλλάγματα, συμμετοχή στα κέντρα διαμόρφωσης και λήψης των αποφάσεων κλπ. Π.χ. η δημιουργία (και μετεξέλιξη) του Τσάμπιονς Λιγκ ήταν - σε μεγάλο βαθμό - αποτέλεσμα αυτής της πίεσης. Και, βέβαια, συνεχώς διεκδικούν περισσότερα.

«Τελευταίο» αίτημά τους η αποζημίωση των ποδοσφαιρικών εταιριών από τις ομοσπονδίες για τη συμμετοχή των παιχτών στις εθνικές ομάδες. Στο πρώτο στάδιο, διάφοροι εκπρόσωποι μεγάλων εταιριών - ομάδων έθεσαν σε φραστικό επίπεδο το ζήτημα. Επισήμαναν ότι FIFA, UEFA και εθνικές ομοσπονδίες αποκομίζουν μεγάλα κέρδη από τις διοργανώσεις στις οποίες παίζουν εργαζόμενοι τους οποίους πληρώνουν οι εταιρίες. Ζητούν, λοιπόν, οικονομικά ανταλλάγματα γι' αυτό.

Χαρακτηριστική είναι η δήλωση του εμπορικού διευθυντή στην Μπαρτσελόνα, Εστέβε Καλθάδα: «Κάποιος βγάζει πολλά λεφτά και εμείς χάνουμε παίχτες ή τους παίρνουμε πίσω τραυματίες»... Στη συνέχεια αμφισβήτησαν την αξία διεξαγωγής φιλικών ανάμεσα σε εθνικές ομάδες. «Οι σύλλογοι δεν αντέχουν να στερούνται τους ποδοσφαιριστές τους για κάποιες μέρες, λόγω διεθνών φιλικών, που δεν έχουν κανένα απολύτως νόημα» δήλωσε ο εκτελεστικός διευθυντής της Τσέλσι, Πίτερ Κένιον. Ακόμα πιο κυνικά αποκαλυπτικός είναι ο διευθυντής της Γαλατάσαραϊ, Αχμέτ Ουνουβάρ: «Οι υποχρεώσεις των εθνικών ομάδων μας στερούν τη δυνατότητα, σε κενές ημερομηνίες, να προγραμματίζουμε δυνατά φιλικά με άλλες ευρωπαϊκές ομάδες, που θα μπορούσαν να αποβούν πολύ κερδοφόρα για μας»...

Πλέον, η απαίτησή τους έχει περάσει σε πρακτικό επίπεδο. Η βελγική Σαρλερουά έχει προσφύγει στα δικαστήρια και ζητάει από την FIFA αποζημίωση 1 εκατ. ευρώ, για τον τραυματισμό του Μαροκινού διεθνούς της, Αμπντελμάιντ Ούλμερς. Είναι προφανές ότι ενδεχόμενη δικαίωσή της θα δημιουργήσει δεδικασμένο και θα βρει πολλούς μιμητές.

Η πολιορκία των επιχειρηματιών όμως, για την ανάληψη της απόλυτης ευθύνης, δε σταματάει εδώ. Βλέποντας ότι η «G 14» (δηλαδή η κατά μέτωπο σύγκρουση) δεν είχε τα αναμενόμενα αποτελέσματα, άλλαξαν σύστημα. Επέλεξαν τις... πλαγιοκοπήσεις. Πριν από μερικούς μήνες, απέκτησε νομική υπόσταση η Ενωση Ευρωπαϊκών Λιγκών Επαγγελματικού Ποδοσφαίρου (EPFL). Το τι ακριβώς είναι φαίνεται από τον τίτλο της. Οι σκοποί της εύκολα αντιληπτοί, αλλά για διάλυση οποιασδήποτε αμφιβολίας - στην ιδρυτική διακήρυξη - αναφέρεται χαρακτηριστικά πως είναι «να προωθήσει τα συμφέροντα των λιγκών». Δηλαδή των επιχειρήσεων - ομάδων που τις συγκροτούν...

Το διαφορετικό από την «G 14»; Δεν την αποτελούν απ' ευθείας αλλά εμμέσως οι ομάδες. Και το κυριότερο; Εγινε με τη σύμφωνη γνώμη της UEFA, η οποία την αναγνωρίζει και έχει συμπεριλάβει εκπροσώπους της σε επιτροπές... Ετσι - και τυπικά - οι επιχειρηματίες απέκτησαν πρόσβαση και λόγο στα κέντρα λήψης αποφάσεων. Για να γίνει αυτό, η EPFL δεσμεύτηκε ότι δεν επιδιώκει τη δημιουργία διοργανώσεων κλπ. Πληροφορίες (από αξιόπιστους «παροικούντες την Ιερουσαλήμ»), πάντως, επισημαίνουν ότι αυτό δε θα ισχύει εσαεί...

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ