Eurokinissi |
Από τι παρεμποδίζεται η μεγαλύτερη δυνατή ανάπτυξη φτηνών και ασφαλών αερομεταφορών; Σε τι συνίσταται ο ταξικός χαρακτήρας της οργάνωσης των αερομεταφορών; Δηλαδή, αερομεταφορές για ποιΟν σκοπό;
Για την ικανοποίηση των σύγχρονων και διευρυμένων λαϊκών αναγκών ή για τη στήριξη και ενίσχυση της κερδοφορίας του κεφαλαίου, του ατομικού ή συλλογικού κεφαλαιοκράτη. Θα είναι δηλαδή κοινωνικό αγαθό, όπως υποστηρίζει το ΚΚΕ ή εμπόρευμα όπως είναι στον καπιταλισμό;
Από την απάντηση στα παραπάνω ερωτήματα προκύπτει και ο ταξικός χαρακτήρας της πολιτικής επιλογής, ζήτημα στρατηγικής σημασίας. Θα είναι κοινωνικοποιημένα, λαϊκή περιουσία τα μέσα αερομεταφοράς, οι υποδομές και τα συστήματα εναέριου ελέγχου, αεροπλοΐας και επίγειας εξυπηρέτησης ή όλα αυτά θα είναι ενταγμένα στην εξυπηρέτηση της κίνησης της καπιταλιστικής παραγωγής, σε άλλη χρονική περίοδο με περισσότερο προστατευμένη την εγχώρια αγορά και άλλοτε με πολιτική απελευθέρωσης της αγοράς, όπως συμβαίνει σήμερα στην Ευρωπαϊκή Ενωση, αλλά και συνολικότερα στο παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα.
ICON |
Η κοινή πολιτική στα ζητήματα των μεταφορών προβλεπόταν ήδη από τη Συνθήκη της Ρώμης το 1957, για την ίδρυση της τότε ΕΟΚ. Ουσιαστικά όμως η πολιτική αυτή απόκτησε σάρκα και οστά με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ, το 1992, για τη δημιουργία της ενιαίας αγοράς και την πρώτη Λευκή Βίβλο για τις μεταφορές.
Η «ενοποίηση και αποτελεσματικότητα» των συστημάτων μεταφορών αναδείχτηκε από την ΕΕ ως ο καθοριστικός παράγοντας για τη διατήρηση της ανταγωνιστικότητας της ευρωενωσιακής οικονομίας και την ομαλή λειτουργία της ενιαίας αγοράς, η οποία βασίζεται στις γνωστές τέσσερις ελευθερίες κίνησης κεφαλαίων, εμπορευμάτων, υπηρεσιών και προσώπων.
Προϋπόθεση για την υλοποίηση των παραπάνω ήταν η κατάργηση της κρατικής επιδότησης στις αγορές των κρατών - μελών και η απελευθέρωση των μεταφορών. Απελευθέρωση η οποία, αρχικά, υλοποιείται μέσα από το άνοιγμα των οδικών εμπορευματικών μεταφορών και των αερομεταφορών στον ανταγωνισμό.
Στη συνέχεια η απελευθέρωση επεκτάθηκε στις ακτοπλοϊκές μεταφορές με την κατάργηση του Καμποτάζ, στις υποδομές και τα δίκτυα για να ολοκληρωθεί με τους σιδηροδρόμους και την ενιαία πολιτική τιμολόγησης του χρήστη των υποδομών, όπως προβλέπεται από τη δεύτερη Λευκή Βίβλο, του 2000, για τις μεταφορές.
Στις αερομεταφορές το άνοιγμα της αγοράς στον ανταγωνισμό προωθήθηκε μέσα από:
Στα πλαίσια αυτής της αντιλαϊκής πολιτικής είναι «λογικό» η ανθρώπινη ζωή να μπαίνει στην προκρούστεια λογική του κόστους (του οποίου η μείωση θα αποτελεί πηγή νέων κερδών για τις επιχειρήσεις), να γίνεται δηλαδή ένα ακόμη οικονομικό μέγεθος υπολογισμένο με ακρίβεια στην πρόσφατη Λευκή Βίβλο για τις μεταφορές.
Οι τρεις μεγάλες αεροπορικές «συμμαχίες», η «Star Alliance», η «One World» και η «Sky Team», ελέγχουν το 62% της παγκόσμιας αγοράς.
Οι χρεοκοπίες, οι εξαγορές και οι συγχωνεύσεις ακόμη και μεγάλων αεροπορικών εταιριών είναι καθημερινά φαινόμενα, έως ότου σταθεροποιηθεί σχετικά η νέα κατάσταση. Πρόσφατα είχαμε την εξαγορά της «Swiss International» (πρώην «Swissair») από τη «Lufthansa» και την εξαγορά της KLM από την «Air France».
Σε μόνιμη βάση οι αρμόδιοι αξιωματούχοι της ΕΕ επαναλαμβάνουν την ανάγκη δημιουργίας 2-3 μεγάλων ανταγωνιστικών ευρωπαϊκών αερομεταφορέων και τη μετατροπή των υπολοίπων σε περιφερειακούς αερομεταφορείς.
Η κατάσταση αυτή, σύμφωνα με δημοσιεύματα του διεθνούς Τύπου αναφερόμενα σε κύκλους της ΙΑΤΑ, μπορεί να οδηγήσει στο να σημειώνεται ένα αεροπορικό δυστύχημα τη βδομάδα το 2020, παρά τις εξελίξεις της τεχνολογίας και της επιστήμης στον τομέα της ασφάλειας.
Με άλλα λόγια, το κίνητρο του κέρδους, η ατομική ιδιοκτησία στα αναπτυγμένα μέσα παραγωγής και μεταφοράς γίνεται η αιτία της ελάχιστης προστασίας για την ασφάλεια της εργασίας και της ίδιας της ζωής.
Η καθιέρωση της «Μαύρης Λίστας», όχι μόνο δεν πρόκειται να αντιμετωπίσει το ζήτημα της ασφάλειας των πτήσεων, γιατί δε στρέφεται στη βασική αιτία, αλλά δρα και αποπροσανατολιστικά. Οι ίδιες οι κυβερνήσεις και τα οικονομικά συμφέροντα που εξυπηρετούν είναι αυτές που καθορίζουν το πλαίσιο, δίνουν τις άδειες λειτουργίας. Η «Μαύρη Λίστα» θα μετατραπεί σε πεδίο εκδήλωσης των ανταγωνισμών ανάμεσα σε επιχειρήσεις, ανάμεσα σε κράτη.
Οι ελληνικές κυβερνήσεις, τόσο του ΠΑΣΟΚ όσο και της ΝΔ συμμετείχαν ενεργά στη λήψη των αποφάσεων στην ΕΕ, είναι στοχοπροσηλωμένες στην υλοποίηση της πολιτικής της απελευθέρωσης των αερομεταφορών. Σε αυτά τα πλαίσια προώθησαν και προωθούν:
Τεμαχίστηκε η καθετοποιημένη δομή του ομίλου με την ιδιωτικοποίηση της «Olympic Cetering». Προετοιμάζεται η ιδιωτικοποίηση της υπηρεσίας επίγειας εξυπηρέτησης, του συστήματος ηλεκτρονικής κράτησης «Gallileo» και της Τεχνικής Βάσης. Διαχώρισαν το «φιλέτο» (πτητικό έργο) δημιουργώντας τις «Ολυμπιακές Αερογραμμές» (ενοποίηση της Ο.Α. με την «Ολυμπιακή Αεροπλοΐα» και τις «Μακεδονικές γραμμές»), μια νέα δηλαδή εταιρία έτοιμη προς πώληση στο ιδιωτικό κεφάλαιο, απαλλαγμένη από τα χρέη της παλιάς Ο.Α. Πρόσφατα υπογράφτηκε μνημόνιο για την πώληση της Ο.Α από την ελληνική κυβέρνηση με την «York Capital - Olympic Investors»(!)
Η τουρκική πλευρά, η οποία αξιοποιώντας και το πρόσφατο τραγικό δυστύχημα της «Helios», προέβαλε ακόμη μια φορά απαιτήσεις για συνδιαχείριση σε θέματα έρευνας και διάσωσης του Αιγαίου.
Η πολιτική αυτή, εκτός από τις προαναφερόμενες αρνητικές επιπτώσεις, εξαιτίας της εντατικοποίησης και της συμπίεσης της τιμής της εργατικής δύναμης, στους εργαζόμενους και στην ασφάλεια των πτήσεων, δημιουργεί προβλήματα στην αεροπορική σύνδεση με τις απομακρυσμένες και «εμπορικά άγονες» περιοχές και νησιά της χώρας μας.
Ευθύνες για την κατάσταση αυτή έχουν και οι πλειοψηφίες του συνδικαλιστικού κινήματος, οι οποίες όχι μόνο δεν οργάνωσαν την πάλη των εργαζομένων, αλλά την υπονόμευσαν αποδεχόμενες την απελευθέρωση των αερομεταφορών και τις σχετικές αναδιαρθρώσεις.
Σημαντικές είναι και οι ευθύνες του ΣΥΝ, εξαιτίας του ευρωενωσιακού προσανατολισμού του, στο όνομα του οποίου αποδέχτηκε την απελευθέρωση των Μεταφορών, μέσω της Συνθήκης του Μάαστριχτ, τον «ενιαίο ευρωπαϊκό ουρανό», ενώ για την Ο.Α. παρουσιάζει μεταλλάξεις από την πολυμετοχική εταιρία που θα λειτουργεί με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια, το σύγχρονο ανταγωνιστικό εθνικό αερομεταφορέα, με διεθνείς συμμαχίες (με κάποιον από τους μονοπωλιακούς αεροπορικούς ομίλους που ελέγχουν τις αερομεταφορές;) μέχρι τη δημόσια και ενιαία Ο.Α. και του ομίλου της, με πολύπλευρες συμμαχίες σε διάφορους τομείς με άλλους εταίρους σε ισότιμη και επωφελή βάση. Η πολιτική του ενταγμένη στα πλαίσια διαχείρισης του συστήματος, αναπαράγει αντιφάσεις όπως η αποδοχή από τη μια μεριά ενός αναβαθμισμένου διαμετακομιστικού ρόλου, στα πλαίσια της ΕΕ, της χώρας μας σε σχέση όχι μόνο με τα Βαλκάνια, αλλά και με την Ασία και τη Β/Α Αφρική και από την άλλη την ύπαρξη δημόσιας Ο.Α., η οποία θα είναι και «ανταγωνιστική», με κριτήρια καπιταλιστικής κερδοφορίας, αλλά και προς όφελος του λαού.
Το ΚΚΕ υποστηρίζει ότι η ανάπτυξη και ο σχεδιασμός των μεταφορών και η πρόσβαση σε αυτές πρέπει να ικανοποιούν τις σύγχρονες και διευρυμένες λαϊκές ανάγκες. Να εντάσσονται στους σκοπούς και τα κίνητρα μιας οικονομίας η οποία κινείται με στόχο τη σχεδιασμένη και διευρυμένη ανάπτυξη της λαϊκής ευημερίας και όχι το καπιταλιστικό κέρδος.
Επομένως, μια σχεδιασμένη ανάπτυξη των μεταφορών που θα ανταποκρίνεται στον κοινωνικοποιημένο χαρακτήρα της εργασίας και της παραγωγής, προϋποθέτει την κοινωνική ιδιοκτησία των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς και της παραγωγής τους. Ζήτημα πολιτικό, το οποίο συνδέεται με το πρόβλημα της ριζικής αλλαγής του χαρακτήρα της εξουσίας.
Το ΚΚΕ υποστηρίζει ότι η πολιτική μεταφορών στα πλαίσια της λαϊκής οικονομίας μπορεί να εξασφαλίσει:
Η συνδυασμένη ικανοποίηση αυτών των αρχών δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί στα πλαίσια του καπιταλιστικού συστήματος. Οπως τόνισε στην πρόσφατη συνάντηση με την ΟΣΥΠΑ, η σ. Αλέκα Παπαρήγα: «Η ανταγωνιστικότητα, η επιχειρηματικότητα και η παραγωγικότητα όπως προβάλλονται, είναι ασυμβίβαστα με την προστασία των πτήσεων και το σεβασμό της ανθρώπινης ζωής, αλλά και με την ανάγκη να υπάρχει ένα προσιτό αεροπορικό εισιτήριο για τα λαϊκά στρώματα».
Μόνο στα πλαίσια της Λαϊκής Οικονομίας οι μεταφορές μπορούν να συμβάλλουν στην ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών, στην ολόπλευρη ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων, στην αξιοποίηση του συνόλου των παραγωγικών δυνάμεων, στην ισόρροπη ανάπτυξη όλων των κλάδων της οικονομίας, στο ξεπέρασμα των περιφερειακών ανισομερειών.
Η ιεράρχηση, ο προγραμματισμός και σχεδιασμός του κλάδου των μεταφορών και των επιμέρους τομέων πρέπει να εντάσσεται στην εξυπηρέτηση του πανεθνικού και των περιφερειακών σχεδιασμών ανάπτυξης της Λαϊκής Οικονομίας.
Αυτό προϋποθέτει το συντονισμό όλων των επιμέρους τομέων των μεταφορών κάτω από έναν Ενιαίο Κρατικό Οργανισμό Μεταφορών. Ο φορέας αυτός θα έχει την ευθύνη της λειτουργίας σε συμπληρωματική και αλληλοεξαρτώμενη βάση όλων των επιμέρους κρατικών φορέων (οδικού, σιδηροδρομικού, αεροπορικού και ακτοπλοϊκού), οι οποίοι θα έχουν το αποκλειστικό δικαίωμα χρησιμοποίησης των εσωτερικών γραμμών και αξιοποίησης των υποδομών.
Πρωταρχική στρατηγική σημασία έχουν αυτοί οι τομείς (αερομεταφορές, ακτοπλοΐα, κ.ά.) που συνδέονται με την άμυνα της χώρας και τη σύνδεση των απομακρυσμένων νησιών και περιοχών.
Ειδικότερα για τις αερομεταφορές:
Το ΚΚΕ καλεί το εργατικό κίνημα, άλλες λαϊκές οργανώσεις, να απορρίψουν τα εκβιαστικά διλήμματα της αστικής μονοπωλιακής και ευρωενωσιακής πολιτικής. Να απορρίψουν την πολιτική του «ενιαίου ευρωπαϊκού ουρανού», των ιδιωτικοποιήσεων.
Να απειθαρχήσουν και να απορρίψουν την πολιτική της απελευθέρωσης των αερομεταφορών αλλά και των μεταφορών συνολικότερα.
Είμαστε κατηγορηματικά αντίθετοι σε κάθε μορφή ιδιωτικοποίησης και λειτουργίας με επιχειρηματικά, ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια των αεροδρομίων, της Ο.Α. και του ομίλου της, των λειτουργιών της ΥΠΑ.
Η ασφάλεια των πτήσεων είναι ευθύνη της Ελλάδας και δεν μπορεί να εκχωρείται στο ΝΑΤΟ. Είμαστε αντίθετοι με τη λειτουργία του σχεδίου «Renegate» και με τα μέτρα αστυνομοκρατίας τα οποία παραβιάζουν τα ατομικά δικαιώματα και ελευθερίες.
Θεωρούμε ότι είναι ευθύνη και αυτού ακόμα του αστικού κράτους, η διασφάλιση της ασφάλειας των πτήσεων, η προστασία και ο σεβασμός της ανθρώπινης ζωής. Θεωρούμε εγκληματική την επικρατούσα σήμερα λογική της αποτίμησης του κόστους των ανθρώπινων απωλειών.
Διεκδικούμε φτηνά εισιτήρια για τη λαϊκή οικογένεια και την πλήρη κάλυψη των συγκοινωνιακών αναγκών των απομακρυσμένων νησιών και περιοχών.
Παλεύουμε για την κατοχύρωση του συνόλου των εργατικών δικαιωμάτων, για την ικανοποίηση των αιτημάτων που καλύπτουν τις σύγχρονες ανάγκες των εργαζομένων στον κλάδο, όπως αυτά αναδεικνύονται από το ταξικό κίνημα, το ΠΑΜΕ.
Ο αγώνας αυτός πρέπει να είναι ενταγμένος στη δράση για ριζικές ανατροπές του συσχετισμού των δυνάμεων σε συνδικαλιστικό αλλά και πολιτικό επίπεδο, ενταγμένος στη μοναδική ρεαλιστική διέξοδο για τους εργαζόμενους και τα λαϊκά στρώματα αναγκαιότητα της λαϊκής εξουσίας.