Σήμερα, όμως, η σκακιστική θεωρία έχει προχωρήσει σε αφάνταστα μεγάλο βάθος. Αν ρίξουμε μια ματιά στις σκακιστικές εγκυκλοπαίδειες, θα βρούμε την «Ισπανική» να αναπτύσσεται σε περισσότερες από 200 διαφορετικές βαριάντες, ξεχωριστά από τις υποσημειώσεις και υποβαριάντες που υπάρχουν. Αν μάλιστα προσπαθήσουμε να αποστηθίσουμε και τις βαριάντες της «Σικελικής» ή της «Γαλλικής άμυνας», εκεί είναι που γίνεται ο... χαμός. Η μοντέρνα και υπερμοντέρνα Σχολή των Νίμζοβιτς, Ρέτι, Μπρέγιερ, Τάρας, έδωσαν κάποια ώθηση και ελευθερία στους μετέπειτα σκακιστές, με αποτέλεσμα να ξεφύγουν κάπως από τα τυποποιημένα.
Τίθεται λοιπόν το ερώτημα: Ο σημερινός σκακιστής, θα μπορέσει να αποτινάξει τον εγκυκλοπαιδικό δράκο από πάνω του και με δημιουργική φαντασία να αρχίσει να παίζει από μόνος του; 'Η θα γίνει σιγά σιγά ένα ζωντανό κομπιούτερ, που μόνο θα αποθηκεύει προγραμματισμένες εγκυκλοπαιδικές γνώσεις; Σήμερα οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές, όχι μόνο παίζουν ταχύτατα και θεωρητικά, αλλά «στήνουν» και παγίδες σαν αυτή του διαγράμματος και μάλιστα στη σταθερή «Σικελική Αμυνα». 1. ε4 γ5 2. Ιζ3 δ6 3. δ4 γΧ5 4. ΙΧδ Ιζ6 5. Ιγ3 η6 6. ζ4 Αη7; (Βλέπε διάγραμμα) 7. ε5 δΧε 8. ζΧε Ιδ5 9. Αβ5+ Ρζ8 10. 0-0 ΑΧε5; 11. Αθ6+ Ρη8 12. ΙΧΙ ΒΧΙ 13. Ιζ5! Βγ5+ 14. Αε3 Βγ7 15. Ιθ6+ Ρζ8 16. ΠΧζ7+ και ΜΑΤ!