Οι Θέσεις της ΚΕ για το 17ο Συνέδριο του ΚΚΕ θέτουν ως κεντρικό καθήκον του Κόμματος την ολόπλευρη ισχυροποίησή του. Αυτή την ισχυροποίηση, οι κομμουνιστές την επιδιώκουν, πρώτα και κύρια, γιατί είναι αναγκαίος παράγοντας για την οικοδόμηση του λαϊκού μετώπου. Η απόφαση, δηλαδή, του 16ου Συνέδριου «Για το Αντιιμπεριαλιστικό, Αντιμονοπωλιακό Δημοκρατικό Μέτωπο», όχι μόνον παραμένει σε ισχύ, αλλά επιδιώκεται να τοποθετηθεί ακόμα πιο συγκεκριμένα στο κέντρο της δράσης κάθε κομματικής οργάνωσης.

Σ' αυτή την απόφαση διαβάζουμε, μεταξύ άλλων:

«Το ΚΚΕ θεωρεί ότι βάθρα της λαϊκής οικονομίας και ανάπτυξης είναι: Η κοινωνική κρατική ιδιοκτησία στα βασικά και συγκεντρωμένα μέσα παραγωγής, όπου εντάσσονται: Η ενέργεια. Οι τηλεπικοινωνίες... Η δημοκρατική πληροφόρηση του λαού».

Σήμερα τα σημαντικότερα ΜΜΕ, έντυπα και ηλεκτρονικά, βρίσκονται στα χέρια των πιο σημαντικών μερίδων της ελληνικής ολιγαρχίας και του χρηματιστικού κεφαλαίου.

Επιφανείς εκπρόσωποι αυτών των μερίδων, όπως οι Λαμπράκης, Βαρδινογιάννης, Κυριακού, Μπόμπολας, Τεγόπουλος, Αλαφούζος, Σαραντόπουλος, Κόκκαλης, Κοντομηνάς κλπ., παίζουν σοβαρό ρόλο. Μέσα απ' αυτά τα ΜΜΕ ασκείται - αρκετά έως και πολύ περισσότερο από προηγούμενες δεκαετίες - η χειραγώγηση των εργαζομένων και του λαού. Οι ειδήσεις που αφορούν στους αγώνες του λαϊκού κινήματος, στις δραστηριότητες του ΚΚΕ, δράσεις πολιτικών ομάδων και κινημάτων που αμφισβητούν το ίδιο το σύστημα και τα βάθρα της πολιτικής που εφαρμόζει, όταν δεν αποσιωπώνται, διαστρεβλώνονται. Τα ΜΜΕ παίζουν, επίσης, σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση πολιτικών τάσεων και εξελίξεων, στους μονοπωλιακούς ανταγωνισμούς, ενώ αρκετές φορές η δράση τους αντικατοπτρίζει τις αντιπαραθέσεις των διαφόρων κέντρων εξουσίας, όπως και την έκφραση γενικότερων ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων ανάμεσα στις κεφαλαιοκρατικές μερίδες της χώρας μας.

Το τι είδους πληροφόρηση θα έχουμε στις συνθήκες της λαϊκής εξουσίας, το περιγράφει το πιο πάνω τμήμα της απόφασης του 16ου Συνεδρίου:

Θέλουμε η πληροφόρηση του λαού να είναι δημοκρατική και να αποτελεί βάθρο της λαϊκής οικονομίας και ανάπτυξης, με κοινωνική - κρατική ιδιοκτησία των οργανισμών που θα την παράγουν και θα τη διαδίδουν.

Αυτή η θέση είναι και ο άμεσος στρατηγικός στόχος των κομμουνιστών στο χώρο των ΜΜΕ, ενταγμένος αρμονικά στο γενικότερο άμεσο στρατηγικό στόχο του Κόμματος, τη λαϊκή οικονομία που θα καθοδηγείται από τη λαϊκή εξουσία.

Ποια πρέπει να είναι η δουλιά των κομμουνιστών, για να φθάσουμε σε μια πληροφόρηση με τέτοια χαρακτηριστικά; Θα συμφωνήσουμε, νομίζω, όλοι πως πρέπει όχι απλά να ζυμώνεται η παραπάνω θέση στους εργαζόμενους στα ΜΜΕ, αλλά χρειάζεται και η θέση - στάση των κομμουνιστών - που δρουν στο χώρο των ΜΜΕ - στα καθημερινά προβλήματα, να δένεται αρμονικά και να αναδείχνει την αναγκαιότητα κατάκτησης αυτού του άμεσου στρατηγικού στόχου. Ετσι υπηρετείται, πρακτικά, για τους κομμουνιστές στα ΜΜΕ, η σωστή σύνδεση της τακτικής με τη στρατηγική.

Πόσο κυριάρχησε μια τέτοια κατεύθυνση στη δράση μας από το 16ο Συνέδριο του Κόμματος μέχρι σήμερα; Εκτιμώ πως ελάχιστα έως καθόλου.

Να πάω πιο πίσω. Πόσο ζυμώνεται αυτή η θέση, ο άμεσος δηλαδή στρατηγικός στόχος για το χώρο των ΜΜΕ, στα συνδικαλιστικά όργανα του χώρου, στους εργαζόμενους στους χώρους δουλιάς; Πάλι εκτιμώ πως ελάχιστα έως καθόλου.

Να πάω ακόμα πιο πίσω. Πόσα μέλη του Κόμματος στο χώρο των ΜΜΕ γνωρίζουν, έχουν συνειδητοποιήσει πως αυτή είναι η θέση μας; Οχι πολλά, κατά την εκτίμησή μου.

Επομένως, στο ερώτημα πόσο ικανοποιητικά συνδέουμε στο χώρο αυτό την τακτική μας με τη στρατηγική μας, η απάντηση πρέπει να είναι: Σχεδόν καθόλου, γιατί πρώτα και κύρια αυτή την ειδική στρατηγική θέση για το χώρο δεν την έχουμε συνειδητοποιήσει εμείς οι ίδιοι. Στον τομέα αυτό είμαστε πολύ πίσω και για να στοιχηθούμε με τις άλλες δυνάμεις του Κόμματος, πρέπει να αρχίσουμε από το «άλφα».

Τι πρέπει να περιλαμβάνει αυτό το «άλφα»;

α) Γι' αυτή καθεαυτή τη θέση. Η συνειδητοποίησή της από μόνη της δεν αρκεί. Χρειάζεται η θέση αυτή να δουλευτεί παραπέρα. Να βαθύνει, να γίνει πιο συγκεκριμένη.

Για το ότι δεν έγινε το παραμικρό προς αυτή την κατεύθυνση, τέσσερα χρόνια τώρα, δε φταίει, φυσικά, η απόφαση του 16ου Συνεδρίου. Είναι καθήκον, πρώτα και κύρια των κομμουνιστών που δουλεύουν στο χώρο, να βαθύνουν σ' αυτή τη θέση και να θέσουν τις επεξεργασίες τους στη διάθεση της καθοδήγησης του Κόμματος, προσφέροντας ουσιαστικά στον παραπέρα εμπλουτισμό των θέσεών του. Κάνοντας, λοιπόν, αρχή σε μια τέτοια προσπάθεια και ελπίζοντας πολύ σύντομα να βρει δεκάδες μιμητές, επιτρέψτε μου ορισμένες πρώτες - και ανοιχτές, σε κάθε συζήτηση - σκέψεις.

Απαραίτητοι όροι για να είναι κοινωνική - κρατική ιδιοκτησία η δημοκρατική πληροφόρηση, θεωρώ πως είναι οι παρακάτω:

1. Τα τυπογραφεία, οι εκδοτικοί μηχανισμοί γενικότερα, όπου εκδίδονται όλα τα έντυπα (εφημερίδες, περιοδικά, βιβλία κλπ.) που ενημερώνουν, αναλύουν γεγονότα, ψυχαγωγούν κλπ. τους εργαζόμενους, όλο το λαό, πρέπει να είναι λαϊκή περιουσία. Εδώ δεν πρέπει να μείνει χώρος για επιχειρηματική δραστηριότητα.

2. Τα πρακτορεία διανομής, επίσης, πρέπει να είναι λαϊκή περιουσία. Εδώ λόγος γίνεται για τους μηχανισμούς διανομής στα σημεία πώλησης και όχι για τα ίδια τα σημεία πώλησης (περίπτερα, βιβλιοπωλεία, άλλοι χώροι).

3. Η εισαγωγή χαρτιού θα είναι στα χέρια της λαϊκής εξουσίας. Αλλωστε, η θέση αυτή συμβαδίζει και με τη θέση του 16ου Συνεδρίου, που θέλει το σύνολο του εξωτερικού εμπορίου να βρίσκεται σε καθεστώς κοινωνικής κρατικής ιδιοκτησίας. Δικαίωμα στο χαρτί δε θα έχουν έντυπα, στο ιδιοκτησιακό καθεστώς των οποίων υπάρχουν επιχειρηματίες.

4. Οι ραδιοσυχνότητες και οι τηλεοπτικές συχνότητες πρέπει, επίσης, να είναι λαϊκή περιουσία. Η λαϊκή εξουσία θα τις μοιράζει με κριτήρια τελείως διαφορετικά από τα σημερινά. Θα κυριαρχούν - ανάμεσα σ' αυτά - η ποιότητα των ενημερωτικών και ψυχαγωγικών προγραμμάτων, θα λειτουργεί απαγορευτικά η συμμετοχή επιχειρηματιών στην ιδιοκτησία των ραδιοτηλεοπτικών μέσων, θα αποκλείονται φερέφωνα των ιμπεριαλιστικών κύκλων και της διεθνούς οικονομικής ολιγαρχίας.

β) Για τις δυνάμεις που πρέπει, εμείς οι κομμουνιστές, να επιδιώξουμε να συσπειρωθούν, για να παλέψουν για μια τέτοια λύση.

1. Σημαντικό ρόλο, ιδιαίτερα στο ξεκίνημα μιας τέτοιας συσπείρωσης, καλείται να παίξει ο ταξικός πόλος στους εργαζόμενους στα ΜΜΕ. Ο πόλος αυτός σε ό,τι αφορά τη λειτουργία και τη δράση του είναι ακόμα στα σπάργανα, πολύ περισσότερο στην προσπάθεια της οικοδόμησης της αναγκαίας συσπείρωσης. Εχει, λοιπόν, πολλά και σημαντικά να κάνει ακόμη και το βάρος αυτό πέφτει στις πλάτες των κομμουνιστών που εργάζονται στα ΜΜΕ.

2. Πρωτοπόρο ρόλο στη διαμόρφωση και δράση μιας τέτοιας συσπείρωσης οφείλουν να παίξουν όλες εκείνες οι δυνάμεις, συσπειρώσεις και μέτωπα που αγωνίζονται για την επικράτηση της λαϊκής εξουσίας και την εφαρμογή της λαϊκής οικονομίας. Αλλωστε, βάθρο της λαϊκής οικονομίας θα είναι η δημοκρατική πληροφόρηση και συνεπώς αυτές οι δυνάμεις πρέπει να σηκώσουν το βάρος της οικοδόμησης όλων των βάθρων της, μαζί και αυτό της δημοκρατικής πληροφόρησης. Το ΠΑΜΕ, η ΠΑΣΥ, το αντιιμπεριαλιστικό κίνημα, το κίνημα για τα δημοκρατικά δικαιώματα και τις ατομικές ελευθερίες κλπ., πρέπει να δουν τη συμμετοχή τους σ' αυτή τη συσπείρωση και την ενασχόλησή τους με το ζήτημα σαν ένα από τα βασικά τους καθήκοντα. Σαν τέτοιο να το εντάξουν στη δουλιά τους, με μια τέτοια λογική να προγραμματίσουν τη δράση τους, να διατάξουν τα στελέχη τους. Σ' αυτή την κατεύθυνση θα βοηθήσει και η υλοποίηση της Θέσης 21 της ΚΕ για το 17ο Συνέδριο, που τοποθετεί το χώρο των ΜΜΕ στους χώρους που, λόγω της δυναμικής τους και της ραγδαίας ανάπτυξης, πρέπει να τύχουν ιδιαίτερης προσοχής στη διάταξη των κομματικών δυνάμεων και κυρίως των στελεχών.

Η δουλιά που μας περιμένει δεν είναι καθόλου εύκολη. Θα συναντήσουμε πολλές και ίσως άγνωστες, ακόμα, δυσκολίες. Τα βάζουμε απ' ευθείας με τους μηχανισμούς που παράγουν, αναπαράγουν και συντηρούν στα μυαλά και στη συνείδηση του κόσμου την κυρίαρχη ιδεολογία. Χρειάζεται, όμως, να την αρχίσουμε αυτή τη δουλιά με ενθουσιασμό και να επιμείνουμε σ' αυτήν, κόντρα σ' όλες τις δυσκολίες.

Βασίλης Αμπελογιάννης

Γραμματέας ΚΟΒ «Ριζοσπάστη» του ΚΚΕ