Κυριακή 26 Σεπτέμβρη 2004
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 4
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Στη μνήμη του Τίτου Βανδή

Η υπογράφουσα, αναζητώντας κάμποσα χρόνια στοιχεία για το μακαρθισμό στο Χόλιγουντ, το 2001, ζήτησε τη βοήθεια του αλησμόνητου Τίτου Βανδή, λόγω της πολύχρονης, δουλιάς του στο αμερικανικό θέατρο και τον κινηματογράφο. Ο Τ. Βανδής, παρά τα μεγάλα, και, τελικά μοιραία, προβλήματα της υγείας του, πρόθυμα έψαξε και μετέφρασε ένα εκτενές άρθρο του Πάτρικ Γκόλντιστιν, στους «Λος Αντζελες Τάιμς» (14/1/1996), με τίτλο «Γιατί το Χόλιγουντ δε θα συγχωρήσει ποτέ τον Ελία Καζάν». Το άρθρο γράφτηκε, επειδή την άνοιξη του 1995, στη συνεδρίαση του ΔΣ του «Σαν Φρανσίσκο Φεστιβάλ Κινηματογράφου» για τα «Οσκαρ», για το «Οσκαρ» του συνολικού έργου δημιουργού, ξαναπροτάθηκε το όνομα, που και το 1989 πρότεινε η Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογράφου, αλλά απορρίφθηκε κατηγορηματικά. Του Ηλία Καζάν, ο οποίος, αν και δεν κινδύνευε η ισχυρότατη καριέρα του - ήταν μεγάλο όνομα χάρη στην αριστερή εβραϊκή «Θεατρική Ομάδα» και στο «Ακτορς Στούντιο» του κορυφαίου, αριστερού θεατρικού δασκάλου Λι Στράσμπεργκ, στη δεκαετία του 1930, στις ερμηνείες του ως ηθοποιού και στις θεατρικές και κινηματογραφικές σκηνοθεσίες του, κατέδωσε στην Επιτροπή Αντιαμερικανικών Ενεργειών (στις 10/4/1952) οκτώ καλλιτέχνες - παλιούς συνεργάτες και συντρόφους του στο ΚΚ ΗΠΑ, μεταξύ των οποίων ο βραβευμένος συγγραφέας Κλίφορντ Οντετς και η ηθοποιός Πόλα Στράσμπεργκ.

Ο Καζάν, σημειώνει ο αρθρογράφος, μετά την κατάδοσή του, «ξεκίνησε έναν αντικομμουνιστικό πόλεμο, με μια ολόκληρη σελίδα που του παραχώρησαν οι "Νιου Γιορκ Τάιμς"» και προσπαθώντας να δικαιολογήσει την προδοσία του στα μάτια του κορυφαίου δραματουργού Αρθουρ Μίλερ, ισχυρίστηκε ότι τα ονόματα που έδωσε «τα είχαν μαρτυρήσει ήδη ή θα τα μαρτυρούσαν άλλοι»!

Τελικά, το 1999, το κινηματογραφικό κατεστημένο απένειμε το «Οσκαρ» στον Ε. Καζάν, παρά τη θυελλώδη κατακραυγή των ζώντων καλλιτεχνών - θυμάτων του μακαρθισμού, νεότερων προοδευτικών καλλιτεχνών και συγγενών των πεθαμένων θυμάτων του μακαρθισμού, μεταξύ των οποίων ήταν και οι εξής: Ο Σον Ντάνιελ, παραγωγός, γιος του διωκόμενου συγγραφέα. Ο συγγραφέας Κρίστοφερ Ντάλτον, γιος του σεναριογράφου Ντάλτον Τράμπο, που έμεινε χρόνια στη φυλακή. Η Πόλα Γουάινστάιν, κόρη της διωκόμενης παραγωγού Χάνα Γουάινστάιν. Και, βέβαια, ο πολυβραβευμένος σεναριογράφος Ουόλτερ Μπερνστίν.

Ας μεταφέρουμε, όμως, και το παρακάτω στοιχείο από το άρθρο του Π. Γκόλντιστιν:

Την κατάδοση του Καζάν ακολούθησε καταιγισμός εξωδίκων σε πολλές δεκάδες κομμουνιστές και άλλους προοδευτικούς καλλιτέχνες του Χόλιγουντ (συγγραφείς, σκηνοθέτες, σεναριογράφους, ηθοποιούς) και τους πίεσε να αποκηρύξουν τον κομμουνισμό και να καταδώσουν όσους κομμουνιστές γνώριζαν. Τα αφεντικά των κινηματογραφικών εταιριών ζήτησαν από τους εργαζόμενους (καλλιτέχνες, τεχνικούς, κλπ.) να συνεργαστούν με την Επιτροπή, γιατί «αν αρνηθούν να καταθέσουν θα μπουν στη μαύρη λίστα και αυτό θα σημάνει την επαγγελματική αυτοκτονία τους». Και αυτό, ακριβώς, έγινε.

Προστρέξαμε σε διάφορες βιβλιογραφικές πηγές και διασταυρώσαμε ότι πολλοί από τους εγκαλούμενους ουδέποτε παρουσιάστηκαν στην Επιτροπή. Οσοι δε διέφυγαν στην Ευρώπη, άλλοι επί χρόνια μισοπαράνομοι φυτοζωούσαν με διάφορες δουλιές (λ.χ., η Λίλιαν Χέλμαν δούλευε σε κατάστημα). Αλλοι χάθηκαν από φτώχεια και αρρώστιες (λ.χ., ο μεγάλος ηθοποιός Πολ Μιούνι πέθανε πεταμένος σε πτωχοκομείο). Αλλοι αυτοκτόνησαν. Αλλοι - σεναριογράφοι κυρίως - έγραφαν πότε πότε σενάρια κρυμμένοι πίσω από ψευδώνυμα. Αλλά και όσοι παρουσιάστηκαν στην Επιτροπή αλλά δεν κατέδωσαν, το πλήρωσαν με μακρόχρονη ή και οριστική επαγγελματική καταδίκη τους. Ανάμεσά σ' αυτούς ήταν και ο σπουδαίος κωμικός ηθοποιός Ζίρο Μόστελ, ο οποίος αρνήθηκε να καταδώσει, αλλά και ειρωνεύτηκε τους ανακριτές, λέγοντας «σας ευχαριστώ που με καλέσατε για ανάκριση, δίνοντάς μου τη δυνατότητα να εμφανιστώ κι εγώ στην τηλεόραση!».

Μεταξύ των επιφανών καλλιτεχνών που κατέστρεψε ο μακαρθισμός ήταν και οι: Ανι Ριβιάρ, Γκέιλ Σοντεργκάαρντ, Τζιν Μουρ, Τζον Γκάρφιλντ, Τζ. Εντουαρντ Μπρόμπεργκ, Λάινελ Στάντερ, Σίντι Μπάκμαν, Γιόρι Ιβενς, Ρόμπερτ Ρόσεν, Ντάσιελ Χάμετ. Ο σπουδαίος, πρωτοπόρος δραματουργός Κλίφορντ Ολντριτς, ο οποίος αναδείχτηκε στη δεκαετία του 1920 από τις θεατρικές ομάδες των αριστερών συνδικάτων. Ο πολυβραβευμένος Αμπράμ Πολόνσκι. Χαρακτηριστική είναι η επαγγελματική εξουθένωση του βραβευμένου Ντάλτον Τράμπο (ήταν στους «Δέκα»). Μετά την αποφυλάκισή του, κανείς δεν του έδινε δουλιά. Το 1956 στην τελετή των «Οσκαρ», ανακοινώθηκε η απονομή του «Οσκαρ» σεναρίου σε κάποιον Ρόμπερτ Ριτς. Ο βραβευμένος δε βρέθηκε στην αίθουσα για να παραλάβει το βραβείο του, γιατί, απλούστατα, επρόκειτο για τον διωκόμενο Ντάλτον Τράμπο.


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ