«Είναι πολύ σημαντικό, όταν κάποιος αγωνίζεται να μην είναι μόνος του. Εμείς το 'χουμε νιώσει αυτό γιατί, βρεθήκαμε μόνοι μας. Τότε, σκεφτήκαμε, τι γίνεται, μήπως κάνουμε λάθος, μήπως πρέπει κι εμείς ν' αλλάξουμε; Αλλά συνεχίσαμε, και παλεύουμε...»

Σε λέξεις λιγοστές κι απλές, ένας Κουβανός σύντροφος, μόλις 22 χρονών, αποτυπώνει τη μεγαλειώδη σημασία της αλληλεγγύης των λαών. Οχι ως γενικόλογη θεωρητική εκτίμηση. Αλλά ως ιστορική εμπειρία της πατρίδας του. Η ιστορική εμπειρία του κουβανικού λαού που, μετά από σαράντα πέντε ολόκληρα χρόνια ασφυκτικού και πολύπλευρου αποκλεισμού από τους ιμπεριαλιστές, εξακολουθεί να παλεύει παλικαρίσια για να παραμείνει αφέντης στον τόπο του. Με αγωνιστικό πείσμα και με περηφάνια. Εχοντας πλήρη συνείδηση του τι σημαίνει να ορθώνει ανάστημα απέναντι στους «ισχυρούς του κόσμου», ενενήντα μόλις μίλια από τις ακτές της Φλόριντα.

Η Κομμουνιστική Νεολαία της Ελλάδας βρέθηκε στο πλευρό αυτού του λαού. Εγινε για λίγο κομμάτι της Επανάστασής του. Δέκα οκτώ μέλη της ΚΝΕ δούλεψαν για τρεις βδομάδες, μαζί με Κουβανούς νέους και εργάτες, αλλά και νέους μπριγαδίστες από άλλες χώρες, στις εγκαταστάσεις του Πανεπιστημίου Camilo Cienfuegos του Ματάνσας, εκατό περίπου χιλιόμετρα από την Αβάνα. Εκπροσωπώντας την Οργάνωση στις δύο από τις τρεις μπριγάδες εθελοντικής εργασίας (από τις 26/7 μέχρι τις 15/8 η πρώτη, και από τις 16/8 μέχρι τις 6/8 η δεύτερη), οι οποίες πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο της Καμπάνιας Αλληλεγγύης 2004 (Proyecto Solidaridad 2004) με τίτλο «Ζήτω η Κούβα», («Viva Cuba»), κοινής πρωτοβουλίας 12 Κομμουνιστικών Νεολαιών από την Ευρώπη μαζί με την ΚΝ ΗΠΑ. Και το μήνυμα της αλληλεγγύης των Ελλήνων κομμουνιστών, της ελληνικής νεολαίας, του ελληνικού λαού, «ταξίδεψε» μέχρι την άλλη άκρη του Ατλαντικού Ωκεανού. «Οπλισε» τα πινέλα που έβαψαν τις αίθουσες διδασκαλίας της Μηχανολογίας. «Οπλισε» το μυστρί και το αλφάδι που έχτισαν τον τοίχο στο εργαστήριο Πληροφορικής. Εφτασε στο λαό της Κούβας, μέσα από τα χρήματα που πρόσφεραν μαθητές, φοιτητές, εργαζόμενοι, νέοι και μη, της χώρας μας - αλλά και άλλων χωρών - τα οποία προσφέρθηκαν ως οικονομική βοήθεια σε ένα Πανεπιστήμιο όπου, πάνω από 4.000 νέοι (ανάμεσά τους ξένοι φοιτητές από 48 χώρες) απολαμβάνουν παιδεία αληθινά δωρεάν, ανάλογη των σύγχρονων αναγκών της κουβανικής κοινωνίας. «Ξεπήδησε» η αλληλεγγύη μας από τα πανό των λαϊκών κινητοποιήσεων της Ελλάδας και έγινε κυρίαρχο θέμα στα δεκάδες πηγαδάκια που «έστηναν» νέοι από την Ελλάδα, την Κούβα, τη Γερμανία, την Κύπρο, την Πορτογαλία, και αλλού, κάθε πρωί και βράδυ, την ώρα της δουλιάς αλλά και της ψυχαγωγίας. «Στην Ελλάδα, οργανώνουμε πολλές κινητοποιήσεις ενάντια στο εμπάργκο...», «Καταδικάζουμε τις κυβερνήσεις μας που στηρίζουν τον αποκλεισμό της Κούβας...», «Ο λαός μας αντλεί δύναμη από τον αγώνα σας...».

Οι εργασίες των δύο αποστολών στις οποίες συμμετείχαν τα μέλη της ΚΝΕ, επικεντρώθηκαν στην ανακαίνιση μίας από τις τέσσερις φοιτητικές εστίες του πανεπιστημίου, αλλά και πολλών αιθουσών διδασκαλίας. Η συμμετοχή των μπριγαδιστών ήταν πολλή σημαντική, καθώς επιταχύνθηκε η προετοιμασία των συγκεκριμένων χώρων, ώστε να χρησιμοποιηθούν όσο το δυνατόν πιο σύντομα από την ακαδημαϊκή κοινότητα.

Αυτό που αποκόμισαν οι μπριγαδίστες από αυτές τις τρεις εβδομάδες, δεν ήταν μονάχα η γνώση μιας παραπάνω «τέχνης». Οτι δηλαδή, «καλό είναι, πριν μπει η μπογιά, η επιφάνεια να ξυστεί». Οτι «το μυστρί θέλει μαεστρία, για να μη σπαταλάται κι η λάσπη». Οτι, «για να χτιστεί ο τοίχος ίσιος, θέλει υπομονή και προσοχή».

Πρώτα και κύρια ήταν ο σκοπός. Και το αποτέλεσμα. Η διαπαιδαγώγηση ενός νέου κομμουνιστή μέσα από την προσφορά της εθελοντικής του εργασίας, σε μια χώρα που οικοδομεί σοσιαλισμό. Οτι δηλαδή για παράδειγμα, η αίθουσα στη σχολή Ανθρωπιστικών Επιστημών που βάφτηκε και χωρίστηκε με ένα τοίχο για να μπουν μετά υπολογιστές, όπως και εκείνα τα δωμάτια της φοιτητικής εστίας στα οποία μπήκαν πρόσθετα καλούπια και καινούρια μπογιά, θα χρησιμοποιηθούν από νέα παιδιά, παιδιά για τα οποία η Κουβανική Επανάσταση εξασφαλίζει, ανεξαίρετα, δωρεάν μόρφωση, ανάλογη των σύγχρονων αναγκών.

Δημόσια παιδεία στην Κούβα - σύμφωνα με τα όσα μας εξήγησαν φοιτητές και καθηγητές του πανεπιστημίου Camilo Cienfuegos - σημαίνει πράγματα που για τη νεολαία μιας καπιταλιστικής χώρας είναι δύσκολο να αντιληφθεί ως κεκτημένα: Σημαίνει δωρεάν βιβλία, δωρεάν στέγαση και σίτιση, παροχή ακόμα και των χαρτικών ειδών, ακόμα και ρούχων. Μεταπτυχιακά και διδακτορικά προγράμματα χωρίς δίδακτρα, εγκαταστάσεις με τις απαραίτητες προδιαγραφές για τη φυσική αγωγή και την άθληση της σπουδάζουσας νεολαίας. Συμμετοχή των προπτυχιακών φοιτητών σε ερευνητικό έργο, εξασφάλιση δουλιάς γι' αυτούς ήδη πριν την αποφοίτηση.

«Θέλουμε η Κούβα να είναι ένα μεγάλο πανεπιστήμιο», λένε οι Κουβανοί. Και κάπου λοιπόν ανάμεσα στις προσπάθειες για την επίτευξη του στόχου τους, καταγράφεται κι η προσφορά των νέων κομμουνιστών της Ελλάδας. Οπως έγινε με την κλινική της συγκεκριμένης πανεπιστημιούπολης, για το χτίσιμο της οποίας συνέβαλαν - ανάμεσα σε πολλούς ακόμα - μπριγαδίστες της ΚΝΕ το 1999...

«Διεθνείς σχέσεις» πάνω στη σκαλωσιά. Δίπλα σε έναν κουβά με ασβέστη ή μπογιά. Ακόμα και κάτω από ένα γραφείο που συναρμολογείται με τρία κατσαβίδια. Την ώρα που έφτανε το δεκατιανό, ή στην ουρά για το congriz (κονγκρίς = φαγητό με φασόλια και ρύζι).

Τα λαϊκά προβλήματα κοινά. Στη Γερμανία, τη χώρα που ΠΑΣΟΚ και ΝΔ συχνά παρουσιάζουν ως το πρότυπο της «αναρριχόμενης» ελληνικής οικονομίας, το κρατικό σύστημα κοινωνικής ασφάλισης καταρρέει, συνεχώς αυξάνεται η εισφορά των εργαζομένων για την ιατροφαρμακευτική τους περίθαλψη. Βασικό πρόβλημα της νεολαίας στην Πορτογαλία, οι ταξικοί φραγμοί στην παιδεία. Οι καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις που προωθεί η ΕΕ εισάγουν ολοένα και μεγαλύτερα δίδακτρα σε όλο και περισσότερα πανεπιστήμια. Κοινές όμως κι οι ελπίδες που γεννούν οι λαϊκές κινητοποιήσεις. Οπως εκείνες στις οποίες συμμετείχε μαζικά ο λαός της Τουρκίας, ενάντια στη σύνοδο του ΝΑΤΟ, τον περασμένο Ιούνη.

Το διάστημα της παραμονής τους στο Νησί της Επανάστασης, οι μπριγαδίστες της ΚΝΕ είχαν την ευκαιρία να συναντηθούν με διάφορους φορείς της κουβανικής κοινωνίας, αλλά και να επισκεφτούν μέρη και χώρους ιδιαίτερης ιστορικής σημασίας. Μεταξύ άλλων, έγιναν συναντήσεις με την Ενωση Νέων Κομμουνιστών Κούβας (UJC), με την Επιτροπή Υπεράσπισης της Επανάστασης (CDR). Ακόμα, οι μπριγαδίστες επισκέφτηκαν τη Σάντα Κλάρα και τον Κόλπο των Χοίρων (και σε αντίστοιχα μουσεία), περιοχές όπου σημειώθηκαν μάχες κομβικής σημασίας για την εξέλιξη της Επανάστασης του 1959, το Μουσείο της «Μάχης των Ιδεών» (η οποία διαπερνά κάθε τομέα της ζωής του κουβανικού λαού, την εκπαίδευση, την ενημέρωση κτλ.), το μουσείο της Επανάστασης, ενώ έγιναν ακόμα επισκέψεις σε εργοστάσιο (που παράγει φιάλες υγραερίου), παιδικό σταθμό, καθώς και στο ίδρυμα «Ρόζα Λούξεμπουργκ», το οποίο εξειδικεύεται σε παιδιά με προβλήματα νοητικής και σωματικής ανάπτυξης.

Δύσκολη η επιστροφή. Δύσκολος ο αποχωρισμός μιας χώρας όπου, εκείνος ο οποίος καρπώνεται τον πλούτο της κοινωνίας, δεν είναι άλλος από εκείνο που τον παράγει. Δύσκολος ο αποχαιρετισμός ανθρώπων που ενώθηκαν πάνω στην ιερή αποστολή της διεθνιστικής αλληλεγγύης, που αντάμωσαν βοηθώντας στην οικοδόμηση του σοσιαλισμού στην Κούβα. Μπλέκονται οι σκέψεις κι οι προβληματισμοί, με τα συναισθήματα και τη συγκίνηση.

Το φορτίο της επιστροφής, πολύ «βαρύ». Ξεχωριστής σημασίας. Η καταγραφή της οικοδόμησης του σοσιαλισμού, στις σύγχρονες, ιδιαίτερα σύνθετες συνθήκες, δεκατέσσερα χρόνια μετά τις ανατροπές στην Ανατολική Ευρώπη, όταν ο πλανήτης δονείται από την αγριότητα των ιμπεριαλιστικών επιθέσεων, και τα μονοπώλια εγγυώνται ιλιγγιώδεις ρυθμούς πλουτισμού για μια χούφτα «δυνατούς». Εμπειρία πολύτιμη για μια γενιά που δεν έχει βιώσει τα επιτεύγματα του σοσιαλισμού. Μια γενιά που σύντομα θα κληθεί να αναλάβει τη συνέχιση των αγώνων ενάντια στον ιμπεριαλισμό, στα μονοπώλια, για την οικοδόμηση λαϊκής εξουσίας και λαϊκής οικονομίας, αγώνων που καταγράφονται με αμείωτη ένταση και αγωνιστική συνέπεια σε όλη την 85χρονη ιστορία του ΚΚΕ. Τώρα πια, η δύναμη για την περάτωση της μάχης είναι μεγαλύτερη. Οπως και η σιγουριά: ο σοσιαλισμός δεν είναι απλά κάτι που «είναι δυνατόν». Ο σοσιαλισμός αποτελεί αναγκαιότητα. Ο λαός της Κούβας στέλνει το δικό του μήνυμα αλληλεγγύης, μέσα από την καθημερινή του πάλη: «Venceremos...»

* Θα νικήσουμε