Ενοπλοι της αμφιλεγόμενης οργάνωσης «Εθνικές Απελευθερωτικές Δυνάμεις» που απαρτίζεται, ως επί το πλείστον, από μέλη της φυλής των Χούτου σε Ρουάντα, Μπουρούντι και ΛΔ Κονγκό λεηλάτησαν, έκαψαν και σφαγίασαν την περασμένη βδομάδα ό,τι βρέθηκε στο διάβα τους στον καταυλισμό προσφύγων Γκατούμπα του Μπουρούντι. Τα περισσότερα θύματά τους ήταν κυρίως γυναίκες, βρέφη και παιδιά Κογκολέζων προσφύγων της φυλής των Τούτσι. Πρόσφυγες που έως και πριν περίπου από μια βδομάδα έδιναν τη μάχη της επιβίωσης στους καταυλισμούς του Γκατούμπα...

Τα θύματα, κατά τον επίσημο απολογισμό των αρχών, ανέρχονται σε τουλάχιστον 160. Οι τραυματίες ξεπερνούν τους 100. Ομως, πολλοί φοβούνται πως η - άνευ προσχημάτων...- σφαγή της 13ης του μήνα στο συγκεκριμένο καταυλισμό απειλεί να ανοίξει ένα απ' τα πιο βίαια κεφάλαια στη σύγχρονη ιστορία της Αφρικής: Να επαναφέρει τον εφιάλτη του μεγάλου αφρικανικού πολέμου των Μεγάλων Λιμνών που μαινόταν ασταμάτητα απ' το 1998 έως το 2002 προκαλώντας: Το θάνατο άνω των 3,5 εκατομμυρίων ανθρώπων (είτε από σφαίρες, είτε από πείνα συνεπεία πολέμου...), νέα πλήθη προσφύγων και ένα ακόμη ασταθέστερο γεωπολιτικό περιβάλλον απ' το οποίο δεν έλειψε η δράση οργανωμένων κυκλωμάτων λαθρεμπορίου (μεγαλοεταιριών κλπ.), που λυμαίνονται τον ορυκτό πλούτο της περιοχής...

Η απειλή γενικότερης ανάφλεξης στην περιοχή ήδη διαγράφεται ορατότερη. Μεσοβδόμαδα, ο υπουργός Αμυνας του Μπουρούντι και ο υπουργός Εξωτερικών της Ρουάντα άδραξαν ως αφορμή το αιματοκύλισμα στο Γκατούμπα, διαμηνύοντας πως μελετούν το ενδεχόμενο να εισβάλουν στη ΛΔ Κονγκό, για να «δώσουν λύση στο πρόβλημα»! Ελάχιστοι, πείσθηκαν για τις «καλές προθέσεις» των αξιωματούχων αμφοτέρων των χωρών, που πριν από πέντε χρόνια είχαν εισβάλει (μαζί και οι στρατοί άλλων πέντε αφρικανικών χωρών...) στη ΛΔ Κονγκό, επιχειρώντας να προσαρτήσουν εδάφη και να θησαυρίσουν απ' το λαθρεμπόριο ορυκτών και μεταλλευμάτων εκατομμύρια δολάρια (μόνον ο ρουαντέζικος στρατός λέγεται πως αποκόμισε κέρδη άνω των 3,5 εκατ.δολαρίων μέσα σε 18 μήνες κατά το διάστημα 2001 - 02 απ' τη λαθρεμπορία σπάνιων μεταλλευμάτων που χρησιμοποιούνται στις βιομηχανίες μικροεπεξεργαστών και κινητής τηλεφωνίας)....

Ηδη τα μέτρα ασφαλείας και στις τρεις μεριές των συνόρων ΛΔ Κονγκό, Μπουρούντι και Ρουάντα θεωρούνται αυξημένα, όπως αυξημένη είναι η ανησυχία των λαών της περιοχής για τις επόμενες κινήσεις στη σκακιέρα της ευρύτερης περιοχής των Μεγάλων Λιμνών.

Η μεταβατική κυβέρνηση του Τζόζεφ Καμπίλα στη ΛΔ Κονγκό απ' το 2001 (χρονιά της «μυστηριώδους» δολοφονίας του πατέρα του Λόρεντ Καμπίλα) τρεκλίζει καθώς η «συνεννόηση», μεταξύ της πλειάδας πρώην ανταρτικών οργανώσεων που σήμερα είναι εταίροι στην εξουσία, εξακολουθεί να παραμένει δύσκολη. Ακόμη δυσκολότερη είναι η προσπάθεια της κεντρικής εξουσίας να ασκήσει έλεγχο σ' όλη την επικράτεια της αχανούς ΛΔ Κονγκό, όπου έχουν ήδη ξεφυτρώσει ξεχωριστά «βιλαέτια» τοπικών οπλαρχηγών ιδιαίτερα στο ανατολικό ή στο βορειοδυτικό τμήμα (όπου και εδρεύει δύναμη κυανοκράνων)! Οι προσπάθειες του ΟΗΕ για ομαλοποίηση της κατάστασης και διεξαγωγή εκλογών στον επόμενο ενάμιση χρόνο δεν έχουν έως τώρα αποδώσει τα επιθυμητά και η κατάσταση παραμένει ρευστή και άσχημη για την πλειοψηφία των κατοίκων της ΛΔ Κονγκό.

Στη Ρουάντα πάλι, δέκα χρόνια μετά τη γενοκτονία εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων (ως επί το πλείστον Τούτσι), η κυβέρνηση του Πολ Καγκάμε εξακολουθεί να αντιμετωπίζει προβλήματα, ιδιαίτερα λόγω της συνεχιζόμενης αμφισβήτησής της απ' τα εναπομείναντα στελέχη ανταρτικών οργανώσεων που παραμένουν εκτός κυβέρνησης. Ιδια, αν όχι χειρότερη, είναι και η εικόνα που επικρατεί στο Μπουρούντι, όπου η πρόσφατη άνοδος του Ντομιτιέν Νταγιζέζε στο μεταβατικό προεδρικό θώκο της χώρας αντικατοπτρίζει τη ρευστή πολιτική κατάσταση μέχρι τις επικείμενες (εάν δεν ακυρωθούν...) εκλογές του ερχόμενου Οκτώβρη που υποτίθεται θα γράψουν επίλογο στη 10χρονη περιπέτεια εμφυλίων συρράξεων στη συγκεκριμένη χώρα.

Μέσα σ' όλα αυτά, κρίνεται και η τύχη της νεοσύστατης 53μελούς Αφρικανικής Ενωσης (ΑΕ) που αυτή την περίοδο δίνει μάχη αξιοπιστίας και επιβίωσης, ούσα ανάμεσα σε δύο Συμπληγάδες: Την κρίση στο Νταρφούρ του δυτικού Σουδάν (με τις ΗΠΑ και τη Βρετανία να υποδαυλίζουν πάθη και σπάθη επιδιώκοντας επέμβαση) και την κρίση στην περιοχή των Μεγάλων Λιμνών με τελευταία αφορμή τους κλυδωνισμούς που προκαλεί η σφαγή στον καταυλισμό Γκατούμπα. Η απόφαση της ΑΕ για την αποστολή (και εκεί...) παρατηρητών για τις ανάγκες αβέβαιης διεξαγωγής έρευνας (που ήδη επωμίζονται αξιωματούχοι του ΟΗΕ), σίγουρα δεν παίζει καταλυτικό ρόλο στα γεγονότα. Οπως ίσως δε θα παίξει νευραλγικό ρόλο στην επίλυση της κρίσης η αισιοδοξία της νοτιοαφρικανικής κυβέρνησης του προέδρου Τάμπο Μπέκι για εκτόνωση της έντασης μόνον μέσω συνομιλιών μεταξύ των Προέδρων ΛΔ Κονγκό και Μπουρούντι, δίχως την παράλληλη αντιμετώπιση βαθιών κρίσεων μα και νωπών προβλημάτων που προστέθηκαν σ' όσα κληροδότησε στην περιοχή η αναδιάταξη συσχετισμού δυνάμεων με το τέλος της ανατραπείσας δικτατορίας Μομπούτου στο πρώην Ζαΐρ (νυν ΛΔ Κονγκό)...

Είναι, όμως, μάλλον έκδηλο, πως όσο παραμένει ασταθής και αδύναμος ο (υπό κατακερματισμό;) γίγαντας της Αφρικής, που ακούει στο όνομα Λαϊκή Δημοκρατία Κονγκό, άλλο τόσο θα υποδαυλίζονται οι κρίσεις στους προς ανατολάς γείτονές της (με ιδιαίτερα χαρακτηριστικές τις περιπτώσεις της Ρουάντα και του Μπουρούντι). Ακόμη περισσότερο, θα πολλαπλασιάζονται οι κίνδυνοι γενικής ανάφλεξης, με διάφορους «λύκους» (κυρίως μεγαλοεταιρίες, διεθνείς αξιωματούχους αλλά και οργανώσεις - όχι απαραίτητα...«αρωγής» -διαφόρων δυνάμεων) να επωφελούνται απ' το πλιάτσικο του κογκολέζικου μεγάλου ορυκτού πλούτου. Γι' αυτό και μία σπίθα, όπως η σφαγή δεκάδων αθώων την περασμένη βδομάδα στον καταυλισμό Γκατούμπα, αρκεί για να προκαλέσει μια ευρύτερη αναταραχή. Ισως, ακόμη και μια νέα μεγάλη καταστροφή...