Το μέγεθος της αρχαιοκαπηλίας στην πρώην ΕΣΣΔ, συνδυασμένο με την αποδιάρθρωση της σοβιετικής αρχαιολογικής υπηρεσίας και την πλήρη αδιαφορία του ρωσικού κράτους για την πολιτιστική κληρονομιά, αναδεικνύεται ξανά, μέσω της χρηματοδότησης του ελληνικού ΥΠΠΟ για τη συντήρηση σημαντικών αρχαιοελληνικών αντικειμένων που βρέθηκαν στο ρωσικό θέρετρο Σότσι.

Πρόσφατα, ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδας στο Νοβοροσίσκ, Θόδωρος Γεωργακέλος, παρέδωσε 4.000 δολάρια στον διευθυντή του Μουσείου του Σότσι, Πιοτρ Χρισάνοφ, για τη συντήρηση του ονομαζόμενου «Θησαυρού του Σότσι», τον οποίο άρθρο της «Ισβέστια» συγκρίνει με το «Θησαυρό» του Σλίμαν. Η συντηρήτρια του Μουσείου «Ερμιτάζ» της Πετρούπολης, Ολγα Σεμιόνοβα, δήλωσε ότι «πρόκειται για συγκλονιστικό εύρημα. Ο "θησαυρός" αποτελείται από μοναδικό σύνολο μνημείων του αρχαίου κόσμου και περιλαμβάνει έργα διακοσμητικής τέχνης, από χρυσό και ασήμι, όπλα, αποσπάσματα ηνίων και χάλκινα οικιακά αντικείμενα. Τα θέματα των αναγλύφων στα αντικείμενα, το υψηλό επίπεδο της χρυσοχοΐας και η άριστη ποιότητα εργασίας, μας επιτρέπουν να πούμε με μεγάλο βαθμό ακριβείας ότι προέρχονται από εργαστήρια της Αρχαίας Ελλάδας και χρονολογούνται από τον 5ο-4ο αιώνα π.Χ.».

Ο «θησαυρός» προέρχεται από τις αρχαίες ελληνικές αποικίες στη Μ. Θάλασσα και αποκαλύφθηκε το 1997 από τον αρχαιοκάπηλο Αντρέι Νάμκιν, στον ποταμό Μζίμτα μεταξύ του Αντλερ και της Κράσναγια Πολιάνα. Με πρωτοβουλία του Χρισάνοφ και με την εμπλοκή των ρωσικών αρχών, το Μουσείο απέκτησε τα 26 αντικείμενα του «θησαυρού», ο οποίος χρειαζόταν συντήρηση και αεροστεγές περιβάλλον. «Αυτά τα χρήματα θα επιτρέψουν να αρχίσει η δουλιά», λέει ο Χρισάνοφ, προσθέτοντας ότι το έργο θα ολοκληρωθεί σε ένα χρόνο. Ο «θησαυρός του Σότσι» θα εκτεθεί και στην Ελλάδα.

Ο Χρισάνοφ σημείωσε ότι «το πρόβλημα της αρχαιοκαπηλίας είναι υπαρκτό στη Ρωσία και ιδιαίτερα στο Σότσι. Ο "θησαυρός του Σότσι" βρέθηκε στο βουνό, όπου κάποτε υπήρχε ένα ιερό. Ποιο ακριβώς, είναι δύσκολο να το πούμε, γιατί οι αρχαιοκάπηλοι κατέστρεψαν κάθε ίχνος. Αυτοί ενδιαφέρονται μόνο για το χρυσό και το ασήμι. Καταφέραμε να ανακτήσουμε σχεδόν όλα όσα άρπαξε ο Νάμκιν. Αυτός πουλούσε τα αντικείμενα φτηνά, σύμφωνα με την αξία (βάρος - καθαρότητα) του χρυσού». Οι ειδικοί υπολογίζουν την αξία του σε 1 εκατ. δολάρια.

Η αντίδραση της ρωσικής αρχαιολογικής υπηρεσίας εκφράστηκε μέσω του υπεύθυνου συντηρήσεων και αναστηλώσεων του ρωσικού ΥΠΠΟ, Ανατόλι Βίλκοφ, ο οποίος είπε ότι... «δεν υπάρχει κανείς λόγος να ντρεπόμαστε»! «Πολλά πρέπει να συντηρηθούν και προτάσσουμε όσα έχουν άμεση ανάγκη. Στη συγκεκριμένη περίπτωση μπορούμε να χαιρετίσουμε αυτή την πρωτοβουλία. Βέβαια, δεν έχουμε δείγματα τέτοιας πρωτοβουλίας από τη χώρα μας. Να εκταμιεύσει δηλαδή η Ρωσία χρήματα για τη συντήρηση ρωσικών μνημείων πολιτισμού παγκόσμιας σημασίας στο εξωτερικό».

Αν και το ελληνικό ΥΠΠΟ «πανηγυρίζει» για το άρθρο της «Ισβέστια», πρέπει να σημειωθεί ότι το χρέος του απέναντι στην πολιτιστική κληρονομιά μας δεν πρέπει να συγκρίνεται με την απραξία της ρωσικής κυβέρνησης, αλλά με τις πραγματικές ανάγκες. Αλλωστε, ο προσανατολισμός και των δύο κυβερνήσεων στον πολιτισμό δεν παύει να είναι αντιδραστικός.