«Τα πράγματα με τους ενοικιαζόμενους εργάτες δεν είναι ακριβώς έτσι όπως τα καταγράφετε. Είναι χειρότερα»! Η εκτίμηση αφορά στο χτεσινό ρεπορτάζ του «Ρ» για τους ενοικιαζόμενους εργάτες και μας μεταφέρθηκε από αναγνώστη της εφημερίδας - γνώστη της κατάστασης. Σύμφωνα, λοιπόν, με τις πληροφορίες που μας παρείχε, η ενοικίαση των εργαζομένων από την «Ερμής» δεν αφορά σε εργαζόμενους που ήταν μισθωτοί στην ίδια τη SHELL, αλλά εργαζόμενους σε πρατήρια ιδιοκτησίας SHELL, που, όμως, τα εκμεταλλεύονται με όρους χρησιδανεισμού άλλοι ιδιώτες. Αυτοί οι ιδιώτες απέλυσαν το προσωπικό τους και το επαναπροσέλαβαν με όρους δανεισμού. Στην πράξη αυτό που καταστρατηγείται, κατά κύριο λόγο, είναι η κλαδική σύμβαση που ισχύει για τους εργαζόμενους στις εταιρίες πετρελαίου, ενώ ταυτόχρονα οι ίδιοι αυτοί εργαζόμενοι απομακρύνονται ακόμα περισσότερο από την όποια δυνατότητα είχαν να συνδικαλιστούν στον κλάδο όπου ανήκουν. Το κακό στη SHELL έχει αρχίσει αρκετά χρόνια πριν, όταν κοντά 600 εργαζόμενοι στις κεντρικές υπηρεσίες (λογιστές, επιθεωρητές πωλήσεων, ελεγκτές κ.ά.) απολύθηκαν από τη SHELL και επαναπροσλήφθηκαν, για να κάνουν τις ίδιες δουλιές αλλά αυτή τη φορά ως υπάλληλοι της πολυεθνικής «Αρθουρ Αντερσεν». Η συγκεκριμένη πολυεθνική εμφανίζεται να παρέχει - δανείζει προσωπικό και σε μια σειρά άλλες πετρελαϊκές εταιρίες. Ο συνομιλητής μας μας υπενθύμισε πως όταν έγινε η συγχώνευση MOBIL-BP το σύνολο σχεδόν του προσωπικού των δύο εταιριών πέρασε στην «Αρθουρ Αντερσεν». Με την ίδια διαδικασία οι εταιρίες φαίνεται να απαλλάσσονται και από εργαζόμενους που έχουν πολλά χρόνια υπηρεσία. Σ' αυτούς προτείνεται ένα δελεαστικό πακέτο αποζημίωσης και στη συνέχεια περνούν στις μισθοδοτικές καταστάσεις διαφόρων εργολάβων που παρέχουν υπηρεσίες στις πετρελαϊκές εταιρίες. Εκτιμάται ότι στο σύνολο των εταιριών του χώρου ειδικότητες όπως οι ταμίες, οι φύλακες και το προσωπικό καθαρισμού εργάζονται πλέον υπό το καθεστώς ενοικίασης εργαζομένων. Στα ονόματα των εταιριών που νοικιάζουν εργάτες στις πολυεθνικές του πετρελαίου αναφέρονται η «Μεντιτεράνιαν» και η «Κατράτζος». Παρατηρείται, δηλαδή, το γεγονός εταιρίες που ξεκίνησαν ως εταιρίες ιδιωτικής αστυνομίας να διευρύνουν τις υπηρεσίες τους και στον τομέα της ενοικίασης εργαζομένων. Οπως εκ των υστέρων μάθαμε χτες η εταιρία «Ερμής» που εμφανίζεται να νοικιάζει υπαλλήλους στα πρατήρια της SHELL δεν είναι άλλη από τη γνωστή εταιρία «σεκιούριτι» που όπως φαίνεται διεύρυνε τη δράση της και στο σύγχρονο δουλεμπόριο. Την «Αρθουρ Αντερσεν» την έχουμε συναντήσει επίσης σαν την εταιρία που είχε αναλάβει το κύριο έργο της αναδιάρθρωσης υπηρεσιών του ΟΤΕ και ειδικά μελέτες που αφορούσαν στο προσωπικό. Ενα από τα πρακτικά αποτελέσματα εκείνων των μελετών είναι η σημερινή εργασιακή πραγματικότητα στον ΟΤΕ, όπου οι ελαστικές μορφές απασχόλησης σαρώνουν.

Ως προς την SHELL, σε μελέτη που έγινε για λογαριασμό του κλαδικού ινστιτούτου εργασίας πετρελαίου και χημικής βιομηχανίας από τη λέκτορα του Παντείου Πανεπιστημίου Ιωάννα Κεραμίδου, διαβάζουμε πως ήδη το 1999 το ένα τρίτο του προσωπικού στο λογιστήριό της ήταν «απασχολούμενοι μέσω ιδιωτικών γραφείων, τα οποία "δανείζουν" προσωπικό σε μεγάλες εταιρίες». Η Ι. Κεραμίδου αναφέρει πως «τα τελευταία χρόνια ιδρύονται εικονικές εταιρίες (ιδιωτικά γραφεία ευρέσεως συμβούλων εργασίας) που προσφέρουν ανά πάσα στιγμή το προσωπικό που χρειάζεται μια μεγάλη εταιρία, η οποία δε θέλει να "δεσμευτεί" με προσλήψεις και τη σύναψη συμβάσεων εξαρτημένης εργασίας. Για την εν λόγω υπηρεσία τους οι "προμηθευτές εργατικών χεριών" (π.χ. η εταιρία ISS) αποκομίζουν εργολαβικό κέρδος της τάξης του 9-12%».

Χαρακτηριστική της κατάστασης που επικρατεί είναι και η εικόνα που αφορά στη διαδικασία πρόσληψης. Οπως αναφέρεται στη σχετική μελέτη «οι εταιρίες εμπορίας πετρελαιοειδών, οι οποίες προτίθενται να "δανειστούν" προσωπικό, είναι εκείνες που αναζητούν, εξετάζουν και εγκρίνουν τους υποψήφιους (είτε πρόκειται για εργάτη, είτε για τεχνίτη, είτε για υπάλληλο, ή πωλητή) και οι ίδιες πάλι που καθορίζουν τελικά την "οιονεί" μεσολαβούσα εταιρία, με την οποία ο εργαζόμενος θα υπογράψει τελικά τη σύμβαση». Επί της ουσίας οι εταιρίες πετρελαιοειδών επιλέγουν οι ίδιες ποιον θα έχουν εργαζόμενο αλλά και το ποιος θα εμφανίζεται ως εργοδότης αυτών των εργατών. Μέσα από αυτή τη διαδικασία το «διευθυντικό δικαίωμα» απογειώνεται στους χώρους του απόλυτα ανεξέλεγκτου, ενώ την ίδια στιγμή τα εργασιακά δικαιώματα όπως αυτά έχουν κατοχυρωθεί μέσα από μακρόχρονους αγώνες βυθίζονται στα «Τάρταρα».